کشور از سوءتغذیه مصرف رنج می‌برد/ تا نهادهای حکومتی تغییر روش ندهند؛ موفقیتی بدست نمی‌آوریم

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدرضا صالحی امیری (مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور) و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور در این مراسم با تشکر از کتابدارانی که به عنوان شخصیت های گمنام ولی خوش‌نام در عرصه فرهنگ مشغول فعالیت هستند؛ گفت: کاش می‌شد از دریچه تلویزیون و صداوسیما خدمات شما را به جامعه نشان داد تا کوشش‌های بی‌منت شما در حوزه فرهنگ و کتاب در سطح گسترده‌تری برای مردم روشن شود.

مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور سپس با روبه پیشرفت خواندن فعالیت‌های نهاد  کتابخانه‌های عمومی کشور در این دو سال تاکید کرد: در دو سال اخیر نسبت به 12 سال گذشته به جرات می‌توان گفت: شکوفایی و پیشرفت در فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به وضوح مشاهده می‌شود.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی تاکید کرد: باور دارم در سال 95 نیز شاهد شکوفایی بیشتری در این مجموعه بزرگ خواهیم بود.

صالحی امیری؛ عضو شورای انقلاب فرهنگی و نماینده ولی فقیه که در این مراسم حضور داشتند را به توجه بیشتر به معاش کتابداران دعوت کرد و اظهار داشت: باید تاسف خورد که این انسان‌ها و کتابداران در شرایط سخت معیشتی به‌سر می‌برند. کاش حقوق و مزایای این فعالین فرهنگی دست‌کم به اندازه پرسنل وزارتخانه‌های صنعتی دیده می‌شد.

صالحی امیری اضافه کرد: باید ریل توسعه به قسمت فرهنگ تغییر دهیم. بنده مدت‌هاست که در این باره صحبت می‌کنم. صنعت فرهنگی می‌تواند و باید جایگزین صنعت نفت محور شود. نفت متاسفانه همیشه محل مناقشه و دلیلی در فشارهای اقتصادی بوده است. بسیاری از مشکلات معیشتی که امروز مردم ما با آن مواجه هستند ناشی از کاهش شدید قیمت نفت است. درآمد کشور از 114 هزار میلیارد دلار در سال 90 را به کمتر از 25 هزار میلیارد در سال جاری در حوزه فروش نفت رسانده است.

وی سپس تصریح کرد: نفت یک عنصر پایدار و مانا برای توسعه به‌شمار نمی‌آید اما اگر به صنعت، فرهنگ، هنر، گردشگری و غیره توجه می‌کردیم امروز قطعا وضعیت ما متفاوت بود.

مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور همچنین به لزوم تغییر الگوی مصرف در کشور اشاره و بیان کرد: متاسفانه الگوی مصرف در کشور نیز به هیچ‌وجه الگوی مصرف فرهنگی نیست. ما نیازمند یک بازتعریف در الگوی مصرف کشور هستیم تا کالاهای فرهنگی همچون کتاب نیز در کنار خوراک، پوشاک و بهداشت در سبد ماهانه خانوارها دیده شود.

صالحی امیری افزود: صدها سال است که مسیر توسعه را صرفا با نگاه صنعتی می‌خواهیم درحالیکه با فرهنگی شدن صنعت و توسعه هم سیاست اخلاقی می‌شود و هم اقتصاد سالم پیشرفت می‌کند. کشور ما از نظر فرهنگ و تمدن جایگاه غنی دارد که با یک بازنگری در الگوهای توسعه می‌توانیم از این پتانسیل فرهنگی در جهت یک توسعه فرهنگی گام برداریم.

وی همچنین یادآور شد: باور دارم اگر ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی این روزها در جامعه به درجات نگران‌کننده‌ای رسیده؛ با تمرکز بر بخش توسعه در فرهنگ عمومی کاهش پیدا می‌کند. ریشه معضلاتی نظیر طلاق، بزهکاری و غیره این است که جامعه ما دچار بحران فضیلت و اخلاق شده چراکه ما در تمام این سال‌ها هیچگاه انسان فرهنگی تربیت نکرده‌ایم.

رئیس کتابخانه ملی سپس نقطه شروع فعالیت فرهنگی را از آموزش و پرورش دانست و گفت: ریشه مشکل کتاب و کتابخانی از آموزش و پرورش به سیستم آموزشی شروع می‌شود. روند آموزش کشور ما به گونه‌ای است که تنها مجموعه‌ای از محفوظات را به دانش‌آموز ارائه می‌دهد تا او نهایتا به پشت در کنکور برسد بعد از این اتفاق نیز هیچ مقصدی در کار نیست. دنیای امروز ثابت کرده که صرف مجموعه‌ای از محفوظات انسان را به جایی نمی‌رساند.

مشاور فرهنگی رئیس جمهور سپس خاطرنشان کرد: برای تحقق این نگاه به توسعه درکنار تغییر مسیر توسعه از صنعت به فرهنگ سیاست‌های مدیریتی کشور نیز باید تغییر کند. در بسیاری از سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها کتاب مهجور است و کتابخانه مهجورتر به تبع همین اتفاق نیز کتابداران نادیده گرفته می‌شوند. منظور از کار فرهنگی تبلیغات با پوستر و غیره نیست بلکه نگرش مدیریتی در کشور باید تغییر کند.

صالحی امیری همچنین کشور را نیازمند تحقق برجام 2 داخلی در حوزه فرهنگی دانست و تاکید کرد: بعد از موفقیت در برجام هسته‌ای باید برجام فرهنگی در داخل مدنظر قرار بگیرد و تلاش دولت نیز در این جهت ادامه دارد. اگر به توسعه فرهنگی برگردیم اقتصاد هم درست می‌شود و سیاست هم اخلاقی می‌شود. در پی آن انسان‌ها نیز با هم مهربان‌تر می‌شوند.

وی سپس با اشاره با تفاوت چند برابری مراکز آرایشی و غذاهای فست فود و غیره نسبت به کتابخانه و کتابفروشی در شهر تهران گفت: متاسفانه کشور از یک سوءتغذیه مصرف رنج می‌برد. آیا در جامعه‌ای که در اکثر نقاط شهر تنها لوازم آرایشی و فست‌فود به چشم می‌خورد؛ می‌توان تصور داشت که فرهنگ خودمان را به  جهان معرفی کنیم؟ برای حل این مسائل نیازمند تغییر نگرش هم در کل جامعه و هم در سیاستگذاری‌ها هستیم تا نهادهای حکومتی مثل مجلس شورای اسلامی، شورای انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام و دولت در رویه‌های این چند سال نسبت به مقوله توسعه تغییر ندهند؛ موفقیتی بدست نمی‌آوریم.

وی اضافه کرد: مسلما و قطعا این تغییرات با مقاومت همراه خواهند بود چراکه سال‌هاست چتر سیاست و اقتصاد؟ در فرهنگ سایه انداخته باید از زیر این سایه خارج شویم تا انسان‌ها و انسانیت توسعه پیدا کند. خوشبختانه در این مسیر خیالمان راحت است که شخص اول نظام (رهبر انقلاب) شخصیتی کاملا فرهنگی هستند پس امیدواریم نهال فرهنگ که بنا به دلایلی ضعیف شده مجدد پا بگیرد و قدرتمند شود.

صالحی امیری همچنین در مطالبه‌ای از دولت گفت: مشخصا امروز در این مراسم مطالبه ما از دولت این است که توجه بیشتری به امرار معاش و تراز حقوق فعالان و کتابخانه‌های عمومی کشور داشته باشد.

محمد الهیاری (معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور) نیز در سخنان کوتاهی اظهار داشت: آقای مختارپور از همان حدود 2 سال پیش تاکید داشتند که نهاد باید به ساختمان شیشه‌ای مبدل شود تا آنچه که به لحاظ مالی، مدیریتی، برنامه‌ریزی و غیره در این موسسه می‌گذرد برای همه و بویژه همکاران ما قابل رویت باشد. همکاران ما باید بدون واهمه و بی‌هیچ واسطه‌ای از آنچه که در این نهاد می‌گذرد؛ اطلاع داشته باشند تا بتوانند دغدغه‌های خود را با سطوح مختلف مدیریتی به نهاد کتابخانه عمومی کشور مطرح کند.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: سال 94 از سوی دبیرکل نهاد جهش فعالیت ترویجی در امر کتابخوانی نام نهاده شد و به تبع آن برنامه‌های مختلفی در این حوزه کلید خورد. نشست‌های کتابخوان، مدرسه خواندن، دوره‌های آموزشی کتابدار و غیره بخش‌هایی از این اقدامات هستند. برای سال 95 نیز مطمئنا این برنامه‌های ترویجی ادامه خواهند داشت و باید اذعان کنم که این اقدامات محقق نمی‌شد مگر با همکاری تک‌تک شما همکاران.

متولیان (معاون پژوهش برنامه‌ریزی و فناوری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور) نیز در سخنانی اجمالی گزارشی از چگونگی روند داوری نظام تشویق ارائه داد. تقدیر از برگزیدگان نظام تشویق به بازنشستگان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بخش دیگری از این مراسم بود.

معاون پژوهش برنامه‌ریزی و فناوری نهاد کتابخانه‌ها در توضیحات کوتاه و آماری روند داوری نظام پژوهشگران را توضیح داد و گفت: در سال‌های قبل دامنه پذیرش آثار کمتر بود. اما امسال این دامنه گسترده‌تر شد. سال‌های گذشته فقط آثار تخصصی و علمی صرف را می‌پذیرفتند اما امسال آثار تحلیلی بسیاری هم پذیرفته شد. امسال 660 اثر به ما رسید که از آن‌ها 259 اثر پذیرفته شد. آثار دریافتی امسال از مجموع سال‌های 91 و 93 بیشتر بود،‌ در سال 91 ‌، 73 اثر و در سال 93‌ ‌، 119 اثر رسیده بود.

متولیان افزود: از آثار امسال 45 عنوان مقاله منتشرشده در نشریات عمومی. 44 عنوان مقاله منتشرشده در نشریات تخصصی ‌ و 32 عنوان کتاب تالیفی وجود داشت. همه اینها نشان می‌دهد که ما گنجینه علمی و فرهنگی پرباری کنج کتابخانه‌ها داریم که شناخته نمی‌شوند و خاک می‌خورند و ما با معرفی آنها امکان استفاده از این گنجینه را فراهم می‌کنیم.

رئیس نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌ها نیز در این نشست گفت: کتاب آخرین معجزه خداست که به خاتم انبیا داده است. در حال حاضر از معجزه عصای حضرت موسی و مرده زنده کردن حضرت عیسی جز نوشته‌ها خبری نیست اما معجزه پیامبر خاتم با آسمان و زمین ارتباط دارد.

رئیس نهاد نمایندگی ولی‌فقیه در دانشگاه‌ها با اشاره به آیه قرآن که خداوند در آن به قلم قسم خورده است٬ بیان کرد: کتابدار می‌تواند منبع فیض خدا باشد. معیشت شما سخت می‌گذرد اما شما می‌توانید به دل جوانان کتاب‌خوان ورود کنید و گوهرها را شناسایی کنید.

او با بیان این‌که «گفته کسانی که می‌گویند سطح مطالعه در ایران کم است عمیق نیست» اظهار کرد: تبلیغ کتاب در ایران خوب میست ما چقدر کتاب خوب را در معرض دید مردم قرار دادیم تا ببینیم استقبال می‌شود یا خیر؟ باید درصد کوچکی از اعتبارات را به تبلیغ کتاب اختصاص دهیم. مردم ایران چیزی از سایر کشورهایی که سطح بالایی از مطالعه را دارند چیزی کم ندارند.

محمدیان در پایان افزود: پول زیادی برای هدیه دادن گل هزینه می‌کنیم چه. بهتر از است در این زمان عید هدیه دادن کتاب دادن را رواج دهیم و عیدی‌هایمان را لای کتاب به دیگران بدهیم.

علیرضا مختارپور (دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور) نیز با بیان اینکه امسال دومین سالی است که سالگرد تاسیس نهاد کتابخانه‌های کشور با چنین برنامه‌ای گرامی داشته می‌شود؛ گفت: خوشبختانه بعد از 12 سال کم‌کم نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به شأن اجتماعی و فرهنگی خود نزدیک شده و فعالیت‌های فرهنگی‌اش ثبت می‌شود. سال گذشته اقدامات زیادی در حوزه کتاب و کتابخوانی انجام دادیم که اولا به لطف شما به خوبی اجرایی شد و ثانیا با همکاری رسانه‌ها به افکار عمومی به درستی منتقل گشت.

وی ادامه داد: نیاز به تکرار نیست که سال گذشته 135 کتابخانه در کشور احداث شده‌اند همچنین شاهد بهبود نسبی وضعیت معیشتی کتابداران هستیم اما شکی نیست که هنوز این مهم با میزان مطلوب فاصله‌ای اساسی دارد.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همچنین گریزی به موضوع پرداخت نیم درصد از هزینه‌های شهرداری به کتابخانه‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: خوشبختانه موضوع بر زمین مانده و مغفول این پرداخت که کم‌کم به مسئله‌ای قابل توجه تبدیل شده بود برطرف شده و حتی کتابداران ما اشاره می‌کنند که در بسیاری موارد با احترام از آنها دعوت و درباره نحوه پرداخت این نیم درصد مشورت می‌شود.

مختارپور اضافه کرد: البته این پول‌ها اصلا در مقابل بودجه‌هایی که در شهرداری وجود دارد هزینه ای به حساب نمی‌آید اما باید سهم شهرداری در حوزه فرهنگی لحاظ شود.

وی همچنین اشاره کرد: با اضافه شدن منابع جدید به کتابخانه‌ها آرام آرام نقش کتابداران در مسئله انتخاب منابع نیز پررنگ‌تر شده است هرچند برای تحقق کامل این هدف نیازمند ارتقاء سواد و دانش کتابداران هستیم به همین منظور کارگاه‌های مهارت قصه‌گویی، مدرسه خواندن و مشاور کتابدار برگزار شد.

مختارپور در توضیحی درباره نشست‌های کتابخوان نیز گفت: گاه گاهی اهالی رسانه از ما می‌پرسند که ثمره این نشست‌ها چیست اگر تا پایان سال عدد این نشست‌ها به هزار می‌رسد را در شرکت 50 نفر به صورت میانگین در هر دوره حساب کنیم دستکم 50 هزار نفر به صورت رودررو با یکدیگر کتاب خوانده‌اند خود همین موضوع یک نتیجه است.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ادامه داد: همه ایمیل‌ها را خودم باز می‌کردم. این اطلاع‌رسانی‌ها باعث شد تا مشکلات کتابخانه‌ها در تمام کشور را بفهمم و تا حدی آن‌ها را رفع کنیم. همچنین آزمون 94 کتابخانه‌های عمومی کشور یکی از بی‌حاشیه‌ترین آزمون‌ها بود. تمام این کارها به همت مجموعه صورت گرفت تا امروز بتوانیم بگوییم وضعیت بهتری نسبت به گذشته داریم. البته هنوز نقص‌هایی باقی مانده است.

در بخش نخست تقدیر از برگزیدگان سومین دوره نظام جامع تشویق کارکنان نهاد، نفرات برتر براساس امتیاز آثار در حوزه‌های عمومی و تخصصی غیرکتابداری عبارت‌اند از: مهدی خطیبی (تهران)، رضا کریمی (کرمانشاه)، محرمعلی دودانگه (البرز)، علی‌محمد جهانی (خراسان‌شمالی)، علیرضا شاه‌حسینی (سمنان)، مسلم شاهرخی (تهران)، پروین دریکوند (خوزستان)، اسحاق ترکاشوند (همدان)، بهروز حیدری (زنجان)، مهشید مجتهدزاده (تهران)، عبدالله فاضلی (خوزستان)، حوا خیرخواه (خراسان‌جنوبی)، مسلم میرزاوند (خوزستان)، سیدعلی حسینی‌قمصری (اصفهان)، معصومه آرین‌والا (خوزستان)، محمد مبینی (اداره کل منابع نهاد)، علیرضا صغیر (خراسان‌رضوی)، سکینه‌خاتون مهدوی (مازندران)، حامد محققی (اداره کل منابع نهاد)، هادی قاسمی (یزد) و علی چراغی (ایلام).

دومین بخش از تقدیر برگزیدگان سومین دوره نظام جامع تشویق کارکنان نهاد نیز به آثار مربوط به حوزه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی، همچنین کتابخانه عمومی و مطالعه اختصاص داشت که اسامی آنها عبارت است از: فاطمه پازوکی (اداره کل پژوهش و نوآوری)، معصومه عبدالهی (فارس)، لیلا پرتوی‌مقدم (آذربایجان‌شرقی)، هادی قاسمی (یزد)، کبری محمدی(خراسان‌رضوی)، مهدی شقاقی (اداره کل پژوهش و نوآوری)، منصوره  حسینی‌شعار (همدان)، بدرالسادات میراحمدی (اصفهان)، خدیجه قنبری‌مهرنیت (همدان)، شیوا یاری (کرمانشاه)، سیده‌زینب صفوی (تهران)، نورالله عباداللهی (ایلام)، مهردخت وزیرپور کشمیری (تهران)، محمد جوانمرد (تهران)، علیرضا رستمی‌گومه (کرمانشاه)، بهرام بشیری‌خطیبی (آذربایجان‌شرقی)، مجتبی بابائی (مازندران)، مریم دیودار (مازندران)، عذرا دائی (مازندران) و سیدمهدی نارمنجی (خراسان‌جنوبی).