شعر شناسنامه سرزمین ما است
مراسم اختتامیه دهمین جشنواره شعر فجر با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از شاعران و ادیبان عصر امروز (1 اسفند ماه) در سالن همایش رفاه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، علی جنتی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) در این مراسم؛ شعر را شناسنامه سرزمین ما خواند و گفت: شعر شناسنامه سرزمین ما است. شناسنامهای که اصالت تمدن دینی ما را در کالبدی هنری به نمایش میگذارد. شعر فارسی امروز کاخ بلندی است که به فرموده حکیم فرزانه طوس از باد و باران گزند نمییابد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: شعر هنری بالاست که آرمانها و آرزوهای انسانی را به رساترین و گویاترین زبان فریاد میزند و پیوسته رستگاری را در بایدها و نبایدها جستجو کرده و به آدمی یادآور میشود. شعر نشانگر تماشای جهان است و معرفی آنچه حال انسان را بهبود میبخشد.
وی همچنین تاکید کرد: جانمایه شعر مقابله با جهل و نادانی است و پرداختن به آنچه که زندگی را بهتر میکند. میتوان گفت زندگی در روزگار معاصر ما با این حجم آشفتگی بدون شعر خواب ناآرامی است که پر از کابوس است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس شعر را سرمایه ملی فارسیزبانان دانست و گفت: آوردههای معنوی، فکری و دینی شعر برای جامعه ما این هنر را به گنجینهای زبانی مبدل کرده که رسالت آن پاسداشت زبان فارسی به عنوان امانت گذشتگان است. اثرگذاری این شیوه از هنر در روزگار ما که هویت فروشی و تهاجم فرهنگی وجود دارد؛ بیش از پیش باید مورد توجه شاعران و بویژه شاعران جوان قرار داشته باشد.
جنتی یادآور شد: ایران امروز به یُمن فداکاری دلاوران و خون شهیدان پرچمدار فرهنگ صلح و عقلانیت در جهان شناخته میشود. عطش معنوی جهان میتواند از سرچشمههای شعر اصیل که خوشبختانه در زبان فارسی کم نیست سیراب شود چراکه شعر نثری خوشایند است که با همنشینی هماهنگ واژهها شاید در ابتدا برای عقل نامفهوم باشد اما هر دل و جان سالمی آن را درک میکند.
وی در ادامه زبان شعر را زبانی ظریف و شکننده دانست و اظهار داشت: شاعران با عوامل پیدا و پنهان سروکار دارند. آنها با انتخاب نمادهای چندبعدی به بیان آنچه در ذهنشان میگذرد، میپردازد. سرایش شعر کار آسانی نیست. مویی سفید میشود و گوشههایی از جان میسوزد تا بیتی سروده شود و شعری کامل در صفحه نگارش گردد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین بر لزوم توجه شاعران به جریانات و اتفاقات اجتماعی و فرهنگی روز در شعر تاکید کرد و گفت: اشراف داشتن در محیط اطراف و اتفاقات فرهنگی و هنری یکی از ویژگیهای موردنیاز شعر معاصر است. به گوشهای خزیدن و حرف کلیشهای زدن و برگزیدن انفعال در قبال مناسبات اجتماعی و فرهنگی موجود دور از شیوه شعر معاصر است.
جنتی اضافه کرد: شاعر معاصر باید خلاقانه بیاندیشد حتی اگر از گذشته الهام میگیرد باید ظرف روز را برای بیان منویات خود برگزیند در غیر اینصورت با شعری تهی که تنها ظاهر هارمونیک یا به اصطلاح فرم شعری دارد؛ روبرو خواهیم بود.
این مقام فرهنگی سپس جهان را بیش از گذشته محتاج به شعر و مفاهیم آن دانست و بیان کرد: جهان ناآرام این سالها که زوال اخلاقی و ارزشهای انسانی روز به روز در آن شدت میگیرد چشم به شعر و شاعران دارد تا با نوشتن آمال و آرزوها مرهمی برای این زخمها باشد همانطور که شاعران بلندآوازه ایرانی از این طریق شهرت یافتهاند.
او گریزی به دورههای مختلف جشنواره شعر فجر زد و گفت: یکی از مظاهر توسعه فرهنگی در هر کشوری گسترش جشنوارههای ادبی برای توجه به قابلیتهای هنری و فرهنگی جوانان است. بر همین اساس دهمین جشنواره شعر فجر با تاکید بر نگاهی همهجانبهنگر و اصالتمدار کار خود را ادامه میدهد و خرسندند که کاروان این دوره با عبور از شهرهای دور و نزدیک داخل و خارج کشور افراد بیشتری را با شعر فارسی همراه کرد.
جنتی در پایان تاکید کرد: باید به دور از کلیشهها زمینه تکثیر شعر سالم فراهم شود. جشنواره شعر فجر در واقع کارنامه یکساله شعر کشور را درمعرض نقد قرار میدهد و محفلهای شعرخوانی این جشنواره زمینهساز فضایی مناسب برای نقد ادبی به منظور شکوفایی فرهنگی و هنری کشور فراهم میکند. چشمانداز جشنواره شعر فجر باید ضمن اعتلای شعر فارسی نگاه به بازخوردهای بینالمللی نیز باشد و امیدواریم همچون امسال شعر ایران را با سایر فارسیزبانان به اشتراک بگذاریم.
مهدی قزلی (دبیر اجرایی دهمین جشنواره شعر فجر) نیز در این مراسم شعر فجر را محفلی دانست که بر سر سفره انقلاب رشد کرده و تاکید کرد: در انتخاب، اجرا و داوریها سعی داشتیم تا از مسیر حق خارج نشویم. در بخش رقابتی پیش از این جزئیات آن رسانهای شده است. اصولا تعیین خطمشی و داوری جشنواره شعر فجر بر عهده هیات علمی به دبیری آقای اسماعیل امینی بود تا در سه حوزه شعر کودک، شعر بزرگسال و درباره شعر آثار منتشر شده در سال گذشته را ارزیابی و داوری کنیم.
قزلی افزود: علاوه بر بحث رقابتی در دو بخش محافل شعرخوانی نیز کارهای متفاوتی انجام دادیم. به عنوان مثال در محافل شعرخوانی سعی کردیم هم ریشه و هم رگهای زبانی خود را شرکت دهیم و با برگزاری محافل متعدد داخلی و خارجی ضمن نگاه ملی و پوشش همه ایران سعی داشتیم شعر فارسی را از مرزهای داخل کشور بیرون ببریم. در واقع هر کجا دغدغه شعر، زبان فارسی یا انقلاب اسلامی وجود داشته باشد میتواند میزبانی برای محفلهای جشنواره شعر فجر باشد.
دبیر اجرایی دهمین جشنواره شعر فجر سپس آماری اجمالی از محفلهای شعرخوانی داخلی ارائه کرد و گفت: 170 شاعر جوان در حضور اساتیدی همچون سهیل محمودی، ساعد باقری، محمدحسین جعفریان، علیمحمدی مودب، حمیدرضا شکارسری، جواد محقق، حسین آهی و جبار کاکایی کلاسهای پرشوری را برگزار کردند که مسلما خاطره این کلاسها در ذهن اساتید و شرکتکنندگان باقی خواهد ماند.
وی افزود: پوستاندازی جشنواره امیدواریم بر روند شعر فارسی نیز تاثیر بگذارد و زمان بهترین ایام برای ارزیابی این مهم است.
اسماعیل امینی (دبیر علمی دهمین جشنواره شعر فجر) نیز در سخنانی کوتاه تصریح کرد: پس از گذشت 10 دوره از جشنواره شعر فجر این جشنواره مقبولیت و محبوبیت قابل قبولی یافته و حالا به عنوان فراگیرترین جشنواره شعر زبان فارسی فعالیت میکند. این اتفاق نیز تنها حاصل همدلی، اعتماد و خرد جمعی اهل ادب و شاعران است که طی تمام این سالها با درایت صاحبنظرانه به دور از مجادلات بیهوده و حواشی در مسیر اعتبار علمی این جشنواره حرکت کرده است.