شکایت از ساسان فاطمی؛ حرکتی نسنجیده و از سرِ استیصال/احتمال طرح شکایت قضایی
درصورت عدمِ اقدامِ به موقعِ مسئولانِ محترم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، متاسفانه چاره‌ای نخواهیم داشت جز اینکه از حقِ خود مبنی بر طرح شکایت قضایی، که تا به حال تمایلی به استفاده از آن نداشتیم، استفاده کنیم.
به گزارش ایلنا؛ متن نامه منتقدان به شرح زیر است: طی جلسه‌ای که روز 25 بهمن میان مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منتقدان خانه موسیقی و دو مشاور حقوقی در دفتر علی مرادخانی برگزار شد؛ تصمیم گرفته شد از اینکه قضیه «خانه موسیقی» ابعادِ قضایی به خود بگیرد؛ پرهیز شود و با کمک مسئولان ذیصلاحِ این وزارتخانه راه‌حلی مناسب در پیش گرفته شود.
منتهی روز 27 بهمن امسال احضاریه‌ای از سوی دادسرا در همین زمینه برای ساسان فاطمی موسیقیدان، پژوهشگر، استاد دانشگاه و عضو سابق هیئت مدیره خانه موسیقی که جزء منتقدان این نهاد هم محسوب می‌شود؛ ارسال شد و تمام معادلات را بهم ریخت.
حال جمعی از منتقدان وضعیت صنفی موسیقی کشور نامه سرگشاده‌ای را در این زمینه منتشر کرده‌اند که در ادامه می‌آید. در این نامه سرگشاده آمده است:
متاسفانه یک تصمیمِ نادرستِ دیگر از سوی مدیرانِ خانه‌ی موسیقی، بی‌آنکه حتی بتواند فقط دمی بحرانِ گریبانگیرشان را مدیریت کند - بحرانی که می‌توانست با یک پاسخگوییِ مسئولانه‌ی ساده و اجرای غیرخودمحورانه‌ی اساسنامه‌ی صنف ما‌ه‌ها پیش حل شده باشد - تنها بیش از پیش ماهیتِ نقدناپذیر و اقتدارگرایانه‌ی مدیرانِ مذکور را آشکار ساخت و ترمیمِ وجهه‌ی این نهاد را نزد صاحبانش، یعنی همه‌ی موسیقیدانانِ ایران، دشوار کرد.
نیازی نیست تا این بیانیه به اطلاع‌رسانی درباره‌ی تصمیمِ نادرستِ جدیدِ مدیرانِ خانه‌ی موسیقی مبنی برشکایت از صدای منتقد بپردازد: سیلِ حمایت‌ها از دکتر ساسان فاطمی و ابرازِ همبستگی‌های موسیقیدانانِ طیف‌های مختلف با او، به علاوه‌ی دلنوشته‌های قدرشناسانه و سرشار از عشق و احترامِ آنها به علم و نیز شخصیتِ این استادِ بی‌بدیلِ موسیقی‌شناسیِ ایران که بی‌تردید همین حالا نسلی از هنرمندان و محققانِ جوانِ کشور وامدارِ پژوهش‌ها و آموزش‌های دانشورانه‌ی او هستند، در چند روز اخیر و در فضای مجازی، هر دورمانده از وقایعی را هم در جریان گذاشت که مدیرانِ خانه‌ی موسیقی برای تهدید و ارعابِ موسیقیدانانِ منتقد به وضعِ نهادِ صنفیِ خود، از ساسان فاطمی، همان کسی که چند روز پیش آخرین کتابش در مراسم کتابِ سالِ جمهوری اسلامی ایران شایستهی تقدیر شناخته شد، به اتهامِ "افترا و نشر اکاذیب" به دادسرای فرهنگ و رسانه‌ی دادگستری جمهوری اسلامی ایران شکایت کرده‌اند!
هر چقدر که این حرکتْ نسنجیده و از سرِ استیصال به نظر می‌رسد، اتحادِ روزافزونِ موسیقیدانانِ طیف‌های گوناگون در به چالش کشیدنِ مسئولان صنفی که قرائت خود از قانون را "قانون" می‌پندارند و برای دفاعِ بی‌حاصل از این "قانون" پشتِ نامِ این یا آن هنرمندِ محبوب جمع می‌شوند، البته مبارک و امیدبخش است.
اکنون، فهمیدنِ این نکته که چرا هیچ‌کدام از مشکلاتِ عدیده‌ی هنرِ موسیقی در جامعه، مشکلاتی که همانقدر برای منتقدینِ خانه وجود داشته و دارد که برای غیرِمنتقدان، در طولِ مدیریتِ مسئولانِ فعلیِ خانه مرتفع نشد دیگر اصلاً پیچیده نیست: مدیریتِ نهادِ صنفی‌ای که مضطربانه می‌کوشد صدای انتقادِ استادِ برجسته‌ی دانشگاهش را – که صرفاً از طُرُقِ متمدنانه در قالبِ جلساتِ عمومی نقد و جرایدِ قانونیِ کشور ضمنِ رعایتِ همه‌ی موازینِ عرفی به گوش‌ها رسیده – با شکایت به دادگاه خفه کند، چگونه می‌توانسته است و می‌تواند شجاعانه به جنگِ مشکلاتِ عدیده‌ی مورد بحث که همگی ریشه در خارج از صنف دارند برود؟
اما لازم است در اینجا جهت آگاهیِ اهالی موسیقی توضیحاتی درباره‌ی ماوقعِ پیش از این اقدامِ عجیبِ خانه ارائه کنیم:
نمایندگان بخشی از منتقدین خانه‌ی موسیقی، که آقای دکتر فاطمی نیز از آن جمله‌اند، پس از ارائه‌ی شکایتی پنج‌بندی از این خانه به هیئتِ نظارت بر موسسه‌های فرهنگی-هنریِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با پیگیری‌های مداوم موفق شدند سرانجام در روز یکشنبه 25 بهمن‌ماه در دفتر معاونت محترم هنریِ این وزارتخانه، جلسه‌ی مفصلِ سه ساعته‌ای با مسئولین محترم زیر درخصوصِ شکایت مذکور داشته باشند:
1. معاون محترم هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جناب آقای مرادخانی
2. مشاور محترم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، جناب آقای حسینی
3. ریاست محترم هیئت نظارت بر موسسه‌های فرهنگی-هنریِ وزارتخانه، جناب آقای محمدی
4. مشاور محترم هیئت نظارت، جناب آقای عباسی
5. مدیر کل محترم دفتر حقوقی وزارتخانه، سرکار خانم حیدری و همکار ایشان
6. مدیر کل محترم دفتر موسیقی وزارتخانه، جناب آقای طالبی
طی این جلسه که با حضورِ مشاورِ محترمِ حقوقیِ منتقدین، جناب آقای شریعت‌نیا، و نیز وکیل محترم حقوقی، جناب آقای نوروزی، برگزار شد، سرانجام تصمیم بر این شد که، به مصداقِ "گرهی که با دست باز می‌شود به دندان نباید گشود"، از اینکه قضیه ابعادِ قضایی به خود بگیرد پرهیز کنیم و با کمک مسئولان ذیصلاحِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به راهِ‌حلی برسیم. بعد از این جلسه بود که با کمال تعجب متوجه شدیم خانه‌ی موسیقی دست به شکایت از منتقدین زده (و ظاهراً مورد دکتر فاطمی نخستین شکایت بوده است) و مذاکرات طولانیِ ما با مسئولین و زحمات چندین ماهه‌ی ما برای حلِ مسالمت‌آمیز و خردورزانه‌ی مسئله را به هدر داده است.
به این ترتیب، اعلام می‌کنیم در صورت عدمِ اقدامِ به موقعِ مسئولینِ محترم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، متاسفانه چاره‌ای نخواهیم داشت جز اینکه از حقِ خود مبنی بر طرح شکایت قضایی، که تا به حال تمایلی به استفاده از آن نداشتیم، استفاده کنیم.
تاسیس نهادِ صنفیِ خانه‌ی موسیقی امیدی بود برای بهبودِ شرایط ِحرفه‌ای-اجتماعیِ همه‌ی موسیقیدانانِ این کشور. تنها راهِ زنده نگاه داشتنِ این امید، مستحکم‌تر کردنِ اتحاد برای اصلاحِ قانون‌مدارِ شیوه‌ی فعلیِ مدیریتِ این نهاد و در نتیجه کارآمدکردنِ عملکردِ این نهاد در بعدِ صنفی و نیز اجتماعی‌ست. هریک از هزاران عضوِ این نهاد باید نظارت بر رعایت مو به موی اساسنامه و کارآمدیِ عملکردِ مدیریت را حقِ صنفی خود بداند و بی‌واهمه از اقدام‌هایی نظیرِ اقدامِ اخیرِ مدیریت فعلی به بیانِ آزادِ نظرات خود بپردازد. با نیروی بیشتر گرفتن از کشاندنِ فاطمی‌ها به دادگاه، با اتحادِ روزافزون در روشنگری و نقد، خانه‌ی موسیقی را از نو تبدیل به امید خواهیم کرد.
فرشاد توکلی، کیوان فرزین
به نمایندگی جمعی از منتقدین وضعیت صنفی موسیقی کشور