استقبال ترک‌ها از آثار محمد یعقوبی
مترجم نمایش‌نامه‌های محمد یعقوبی به زبان ترکی استانبولی گفت: بعضی آثار ادبیات نمایشی ایران با آثار بر‌تر نمایشی سایر کشورها قابل مقایسه است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، روز گذشته خبری مبنی بر انتشار نمایش‌نامه «یک دقیقه سکوت» نوشته‌ی محمد یعقوبی، نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان ایرانی در کشور ترکیه منتشر شد. هومن بهمنی جلالی (مترجم این نمایش‌نامه) می‌گوید: «ترجمه بهترین راه برای معرفی فرهنگ دو کشور به یکدیگر است.» و البته چه شایسته که کتاب و نمایش‌نامه نقش سفیر فرهنگی این ملک را بازی می‌کند.
چه ویژگی‌هایی موجب علاقه‌مندی شما به ترجمه نمایش‌نامه‌های محمد یعقوبی شد؟
بعد از تماشای نمایش «خشکسالی و دروغ» در جشنواره تئا‌تر فجر سال ۸۷ به آثار محمد یعقوبی علاقه‌مند شدم و تصمیم گرفتم نمایش‌نامه‌های ایشان را به ترکی استانبولی ترجمه کنم. کار ترجمهٔ «خشکسالی و دروغ» بعد از گفتگو با آقای یعقوبی آغاز شد و در ادامه هم کار ترجمه نمایش‌نامه «ماه در آب» را آغاز کردم. همچنین بعد از مذاکرات طولانی موفق شدم رضایت انتشارات "میتوس بویوت" را برای انتشار این دو نمایش‌نامه تحت عنوان «نمایش‌نامه‌های ایرانی ۱» جلب کنم. سه سال از چاپ «خشکسالی و دروغ» و «ماه در آب» می‌گذشت که هفتهٔ قبل نمایش‌نامه «یک دقیقه سکوت» توسط همین انتشارات منتشر شد و این اتفاق استقبال از دو نمایش‌نامهٔ قبل را نشان می‌دهد. انتشارات "میتوس بویوت" ناشری معتبر و تنها ناشر تخصصی نمایش‌نامه در ترکیه است و تاکنون حدود ۵۵۰ مجموعه نمایش‌نامه از نویسنده‌های مختلف جهان را منتشر کرده است.
هنگام ترجمه چه ویژگی زبانی در آثار محمد یعقوبی؛ کار شما به عنوان مترجم را پیچیده یا دشوار می‌کرد؟
شیوه نگارش در نمایش‌نامه‌های محمد یعقوبی از سادگی برخوردار است ولی در عین سادگی در برخی موارد پیچیده‌اند و تبحر در ترجمه را طلب می‌کند. به عنوان نمونه نویسنده در بعضی قسمت‌ها مانند بخش اوراشیما در نمایش‌نامه «یک دقیقه سکوت» از بازی‌های زبانی و تکنیک‌های خاصی بهره گرفته که ترجمه را بسیار مشکل می‌کرد.
فکر می‌کنید سطح کیفی نمایش‌نامه‌نویسان مطرح ایرانی در مقایسه با نویسندگان ترک، چگونه است؟
نمایش‌نامه‌نویسان مطرح ایرانی نسبت به نمایش‌نامه‌نویسان ترک جایگاه خوبی دارند. خصوصا اینکه فرهنگ این دو کشور همسایه بسیار به یکدیگر نزدیک است. اینکه ترجمهٔ آثار ترکی استانبولی به فارسی و از فارسی به استانبولی کم به نظر می‌رسد نکته قابل توجه و تاملی است و دو کشور همسایه باید ادبیات یکدیگر را بهتر شناسایی کنند. معتقدم ترجمه آثار می‌تواند بین ادبیات دو کشور پل ارتباطی برقرار کند.
استقبال از ترجمهٔ نمایش‌نامه‌ها چطور بوده؟
کتاب «نمایش‌نامه‌های ایرانی ۱» شاکل نمایش‌نامه‌های «خشکسالی و دروغ» و «ماه در آب» در ترکیه با استقبال خوبی مواجه شده و فروش خوبی را تجربه کرده است. دو سال قبل نمایش خشکسالی و دروغ توسط گروه تئا‌تر این روز‌ها به کارگردانی محمد یعقوبی و بازی علی سرابی، احمد مهرانفر، آیدا کیخایی و سحر دولتشاهی در شانزدهمین جشنواره تئا‌تر آدانا دو بار به صحنه رفت و با استقبال بی‌نظیر تماشاگران ترک مواجه شد و سالن در هر دو اجرا پر بود. همچنین نمایش‌نامه «خشکسالی و دروغ» سه سال پیش در دانشگاه آنکارا و سال قبل در استانبول توسط بازیگران ترک به زبان ترکی اجرا شد.
بنابراین می‌توان به ترجمهٔ ادبیات نمایشی ایران در سایر کشورها امیدوار بود.
بله می‌توان. متاسفانه باتوجه به اینکه ادبیات نمایشی ایران در بسیاری از کشورها ناشناخته مانده؛ شاید ترجمه و چاپ اولین نمایش‌نامهٔ ایرانی در کشوری بسیار دشوار و ناممکن به نظر برسد اما با صبر و پشتکار مترجم این کار شدنی است؛ زیرا بعضی آثار ادبیات نمایشی ایران با آثار بر‌تر نمایشی سایر کشورها قابل مقایسه است.
تصمیم گرفته‌اید تنها آثار آقای یعقوبی را ترجمه کنید یا متون دیگر نویسندگان نیز در دستور کار شما قرار دارد؟
در حال حاضر اثری از «آریل دورفمان» را به فارسی ترجمه می‌کنم، اما درنظر دارم پس از اتمام کار اثری از یک نویسنده ایرانی را به ترکی استانبولی ترجمه کنم. فعلا درباره اینکه سراغ کدام نمایش‌نامه یا نویسنده بروم؛ تصمیم قطعی نگرفته‌ام.