سینما یک همه‌پرسی غیرمستقیم است
وقتی در جامعه‌ای فیلم کمدی با استقبال مواجه می‌شود؛ یعنی این جامعه نیاز به شادابی دارد.
به گزارش ایلنا، در برنامه پنجشنبه شب ۳ دی ماه؛ فیلم سینمایی «احتمال باران اسیدی» با حضور بهتاش صناعی‌ها کارگردان فیلم و شاهین امین منتقد نقد و بررسی شد و در قسمت دوم میزگردی پیرامون سینمای اجتماعی با حضور سیروس الوند کارگردان سینمابرگزار شد.
در بخش اول برنامه که به نقد و بررسی فیلم احتمال باران اسیدی اختصاص داشت؛ بهتاش صناعی‌ها کارگردان فیلم گفت: این فیلم قصه ادم‌های تنها و بدون پشتوانه در جامعه امروز است و در دل قصه کارمند اداره دخانیاتی که ازدواج نکرده و از مادرش نگهداری می‌کند، تلاش دارد تا وضعیت بخشی از اجتماع امروز را بگوید.
وی افزود: ساخت این فیلم برای من و مریم مقدم (بازیگر و نویسنده فیلم) دغدغه بود و ۲ سال برای آن وقت گذاشتیم هرچند در این ۲ سال و در زمان ساخت سختی‌های زیادی کشیدیم و به نوعی انگار بدون پشتوانه بودیم.
صناعی‌ها ادامه داد: از ابتدای ساخت فیلم می‌دانستیم که این فیلم چه مخاطبانی دارد و قرار نیست گیشه‌ها را فتح کند به همین دلیل هم فیلم دلی ساختیم.
وی ادامه داد: برای من همیشه تجربه و زندگی پیرمرد‌ها و افراد بالای ۷۰ سال مهم بوده زیرا آن‌ها مسائل زیادی از زندگی می‌دانند ضمن اینکه مرد‌ها برخلاف خانم‌ها در زمان بازنشستگی و کهنسالی تنها‌تر می‌شوند درحالیمه خانم‌ها در می‌انسالی ارتباطاتشان بیشتر می‌شود.
صناعی‌ها با بیان اینکه زندگی تنهایی یک نوع زندگی مینی مال است گفت: وقتی بر این اساس فیلمنامه نوشتیم به آن شاخ و برگ و شخصیت زیادی اضافه نکردیم و اولویتمان این بود که تصاویر فیلم داستان را پیش ببرد و دائم اطلاعات اضافه ندهیم زیرا معتقدم کار هنری باید اجازه دهد تا مخاطب خودش شخصیت‌ها را کشف کند.
وی ادامه داد: در فیلم تلاش کردیم تا بخشی از جامعه که به نوعی اقلیت‌های فراموش شده هستند و یا شهروند درجه ۴ را نشان دهیم و بگوییم که این‌ها نیز می‌توانند درام قصه را پیش ببرند.
کارگردان «احتمال باران اسیدی» بر این مساله که مخاطبان فیلمش از نسل‌های مختلف هستند تاکید کرد و افزود: در این فیلم تلاش کردیم چند نسل مختلف را کنار هم قرار دهیم و از جوان ۱۵ ساله تا پیرمرد ۷۰ ساله با فیلم ارتباط خوبی برقرار کردند.
صناعی‌ها با اشاره به اینکه نشان دادن علت تنهایی برای ما مهم بود گفت: مشکلات جامعه امروز باعث انزوای ادم‌ها می‌شود و روابط عاطفی غلط حتی بین دختر‌ها و پسر‌ها عامل تنهایی است.
وی ادامه داد: اما ما به هیچ وجه در فیلمنامه نگاه جنسیتی نداشتیم و فقط آنچه برایمان مهم بود پرداختن به علت‌ها و دلایل تنهایی بود.
صناعی‌ها در پایان سخنانش از مدیران تقاضا کرد تا به فیلمسازان جوان توجه کنند و شرایطی فراهم شود تا آن‌ها راحت‌تر فیلم بسازند.
شاهین امین منتقد سینما نیز با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر چهره‌های جدیدی وارد سینمای ایران شدند گفت: وجود این چهره‌ها همچون بهتاش صناعی‌ها، مجید برزگر، شهرام مکری این امید را در ما ایجاد می‌کند که سینمای ایران فصل‌های جدیدی را پیش رو دارد.
وی ادامه داد: داستان فیلم درباره مردی است که ۳۰ سال در یک روند زندگی کرده و وقتی بازنشسته می‌شود دچار بحرانی می‌شود و تصور می‌کند که با این بحران نمی‌تواند کنار آید لذا دست به تغییر در زندگی خود می‌زند.
امین ادامه داد: در فیلم ما با یک داستان ملال آور روبرو نیستیم و طنزی که در شخصیت اصلی فیلم وجود داشت به ما کمک کرد تا کمی فضای کمیک بوجود آورده است.
این منتقد سینما گفت: شخصیت‌ها در فیلم به اندازه‌ای که احتیاج بود معرفی شده‌اند و کارگردان به خوبی آن‌ها را به بیننده می‌شناساند.
امین با اشاره به اینکه بازیگران فیلم بازی‌های خوبی از خود ارائه کردند گفت: بازیگران شخصیت‌ها را خوب درک کردند و روابط آدم‌ها نیز در فیلم کاملا قابل درک است هرچند ماجراهای داخل فیلمنامه کم است و فیلمنامه در جاهایی خالی است.
وی ادامه داد: اگر در زنجیره اتفاقات فیلم ماجراهای بیشتری وجود داشت قطعا کشش فیلم بهتر می‌شد اما معتقدم قصه احتیاج به داستان‌های فرعی ندارد و فقط نیاز داشت که آدم‌های فیلم ماجراهای بیشتری داشتند.
در بخش دوم برنامه سیروس الوند کارگردان سینما درباره سینمای اجتماعی امروز ایران به گفتگو نشست.
سیروس الوند پیش از ورود به بحث در پاسخ به سوال شجاع نوری مجری برنامه درباره شرایط نمایش فیلم «این سیب هم برای تو» گفت: در زمان ساخت این فیلم بسیار برخورد خوبی با من شد ضمن اینکه مشورت‌های سازنده‌ای از طرف بنیاد سینمایی فارابی به من شد به گونه‌ای که من اصلا احساس نکردم که با ممیزی طرف هستم.
وی ادامه داد: اما در زمان نمایش فیلم به شدت تنها بودم و همزمان با ۱۴ فیلم، فیلم ما اکران شد و به جای اینکه ۲۰ سالن سینما داشته باشیم ۱۰ سالن به ما دادند که سه سالن اصلی آن مانند سینما آزادی به صورت تک سانس و شناور بود.
الوند با اشاره به وضعیت سینمای اجتماعی در ایران به خصوص قبل از انقلاب گفت: سینما قبل از انقلاب هیچ نسبتی با جامعه آن روز نداشت و آنچه که در فیلم‌ها دیده می‌شد یک جامعه دروغین با آرمان‌های دست نیافتنی بود.
کارگردان «یکبار برای همیشه» با اشاره به تغییر بسیار سینما بعد از انقلاب گفت: بیشتر فیلم‌های خوبی که در ۳۵ سال گذشته ساخته شدند و در جشنواره‌هایی همچون فجر جایزه گرفتند و همچنین مورد استققبال مردن قرار گرفتند متعلق به سینمای اجتماعی است.
الوند با رد این مساله که نشان دادن واقعیت‌ها سیاه نمایی نیست افزود: اینکه به طور مثال، یک هنرمند در اثر خود بگوید میزان طلاق در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ بیشتر شده سیاه نمایی نیست بلکه گفتن مشکلات جامعه است.
وی ادامه داد: وظیفه سینما تصحیح زندگی است و برای اینکار باید پلشتی‌ها را ببیند و نشان دهد و یکی از بخش‌های سینما که اینکار را انجام می‌دهد سینمای اجتماعی است.
الوند همچنین گفت: متاسفانه امروز سینمای اجتماعی محجور واقع شده است به لیل آنکه می‌گویند به جامعه، تلخ نگاه می‌کند درحالیکه سینمای اجتماعی واقعیت‌ها را نشان می‌دهد.
کارگردان «این سیب هم برای تو» با تاکید بر اینکه امروز سینماگران حتی مشکلات کاملا عیان را به راحتی نمی‌توانند بیان کنند گفت: به طور مثال، امروز به دلیل آلودگی هوا چند هزار نفر فوت کرده‌اند اما من نمی‌توانم این ماله را در فیلمم بیاورم. در این میان کسی که می‌تواند به فیلمساز کمک کمد که مشکلات جامعه در فیلم به خوبی بیان شود جامعه‌شناسان هستند.
الوند ادامه داد: در بسیاری از فیلم‌ها باید از جامعه‌شناس کمک گرفته شود و ما نیاز داریم که درباره مسائلی همچون نشان دادن خانواده‌ها در فیلم با کار‌شناسان جلساتی برگزار کنیم و با آن‌ها مشورت داشته باشیم.
کارگردان «دست‌های آلوده» با اشاه به اینکه استقبال مردم از فیلم‌های سینما و همچنین برنامه‌های تلویزیون معانی مشخصی دارد گفت: سینما یک همه پرسی غیرمستقیم است. مثلا، وقتی در جامعه‌ای فیلم کمدی با استقبال مواجه می‌شود یعنی اینجامعه نیاز به شادابی دارد.
وی ادامه داد: در کشورهایی که صاحب سینما هستند و به صنعت فیلمسازی به صورت جدی توجه می‌شود مانند هالیوود اتاق فکرهای وجود دارد که در آن‌ها جامعه‌شناسان هم حضور دارند و درباره نحوه ساخت فیلم برای جامعه نظر می‌دهند.
الوند افزود: هرچند ما در کشور کمپانی‌هایی مانند جاهای دیگر نداریم و ظرفیت تولید ما نیز به اندازه هالیوود نیست اما می‌توانیم چنین اتاق فکرهایی را توسط دولت و با همکاری وزارت ارشاد، فاربی، خانه سینما و کانون فیلمنامه نویسان برگزار کنیم زیرا مساله اصلی امروز فیلمنامه است.
وی بر لزوم توجه دانشگاه‌ها به سینما و رابطه آن‌ها با فیلمسازان تاکید کرد و افزود: حیات فرهنگی یک فیلم بعد از نمایش در جشنواره‌ها و همچنین اکران باید در دانشگاه‌ها باشد زیرا در چنین جاهایی است که می‌توان درباره یک فیلم صحب کرد.