نهادهای دولتی کاغذ داخلی نمی‌خرند/همزمان از داخل و خارج تحریم هستیم
دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا معتقد است؛ ظرفیت تولید کاغذ داخلی می‌تواند افزایش داشته باشد ولی این افزایش منوط به احراز شرایطی است که حمایتهای دولتی را می‌طلبد.
کارگروه بررسی مشکلات کاغذ در کمیسیون فرهنگی مجلس هفته‌ی گذشته مقرر کرد باتوجه به اینکه نیاز کشور به کاغذ در سال 300 تن است و مجموع تولید این دو کارخانه روی‌هم 130 تن، دو کارخانه‌ی چوب و کاغذ مازندران و کاغذ پارس سطح باید تولید خود را افزایش دهند تا نیاز کمتری به واردات کاغذ وجود داشته باشد. اما اساسا این دو کارخانه در شرایط فعلی اقتصادی و باوجود تمامی مشکلاتی که حوزه‌ی کاغذ و حتی چاپ و نشر با آن‌ها مواجه هست، چقدر می‌توانند بر افزایش میزان تولید متمرکز شوند؟
سیدطاهر شبیری (دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا؛ درباره‌ی پتانسل تولیدکنندگان داخلی برای بالا بردن میزان تولید کاغذ گفت: بالا بردن میزان تولید یک امر دستوری نیست که یک نهاد یا موسسه‌ی دولتی دستوری برای آن صادر کند و تولید هم خود به خود بالا برود. مسئله‌ای مثل بالابردن میزان تولید در هر صنفی به پارامترهای مختلفی بستگی دارد. اما در اینکه تولیدکنندگان کاغذ در کشور این قابلیت را دارند که درصورت مورد حمایت قرار گرفتن و برطرف شدن موانع بر سر تولید، کاغذ مورد نیاز کشور را تا حد قابل قبولی تامین کنند، شکی نیست.
شبیری ادامه داد: باتوجه به جمیع جهات می‌توان انتظار بالا بردن میزان تولید تا سقف توانایی را داشت، اما در صورتی که شرایط و تسهیلات لازم برای رفع کمبودها و مشکلات تولیدکنندگان کاغذ نیز فراهم شود. وقتی انتظار داریم که یک تولیدکننده با تمام توان بالقوه‌ی خود فعالیت کند باید عوامل افزایش تولید را نیز درنظر بگیریم. ظرفیت تولید کاغذ داخلی می‌تواند افزایش داشته باشد ولی این افزایش منوط به احراز شرایطی است که حمایتهای دولتی را می‌طلبد.
دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا سپس به برخی از حمایتهای مورد نیاز صنعت تولید چوب کشور اشاره و بیان کرد: اصلاح و بازبینی شکل پرداخت‌ها، افزایش تسهیلات برای تامین مواد اولیه‌ی مورد نیاز تولید کاغذ، حل مشکل مالیات بر ارزش افزده در زمان خرید آن‌هم زمانی که در فروش معاف از چنین مالیاتی هستیم، به علاوه‌ی ارائه‌ی تسهیلات برای تامین قطعات و ماشین‌آلاتی که مدت‌هاست به دلیل تحریم نتوانسته‌ایم برای تهیه‌ی آن‌ها اقدام کنیم، بخشی از این حمایتهای مورد تقاضاست. سرمایه در گردش موجود در تولید کاغذ باید به نحو شایسته‌ای تامین شود.
او همچنین با اشاره به میزان تولید فعلی کارخانه‌های کاغذ کشور یادآور شد: دو کارخانه‌ی چوب و کاغذ مازندران و کاغذسازی پارس در حال حاضر از تمام ظرفیت‌های تولید خود بهره‌مند هستد و هیچ ماشینی خارج از چرخه‌ی تولید قرار ندارد اما به دلیل شرایط نامناسب حاکم در حوزه‌ی کاغذ تحریر و روزنامه از جمله عدم تمایل نهادهای دولتی برای خرید کاغذهای تولیدی این کارخانه‌ها، به نوعی تغییر کاربری داده و تولید خود را به نوع دیگری از محصولات مرتبط با کاغذ مثل کارتن‌سازی و ... مبدل کرده‌اند درصورتی که ماشین‌آلات تنها برای تولید کاغذ درنظر گرفته شده‌اند. در اصل شرایط تجاری به هیچ‌وجه به نفع کاغذ نیست و کسی نسبت به خرید کاغذهای داخلی تمایلی نشان نمی‌دهد. تولید و به کارانداختن ماشین‌های کارخانه‌های کاغذسازی که تنها برای انبار نیست وقتی خریدی نیست پس تولید هم کم‌کم افول پیدا می‌کند.
شبیری در ادامه راه‌حل‌هایی نیز برای بالا بردن میزان استفاده از کاغذ داخلی که به گردش مالی بهتر تولیدکنندگان منجر می‌شود، ارائه کرد و گفت: ما در حال حاضر بخش اعظمی نیاز به کاغذ در کشور داریم که می‌تواند از طریق تولیدات داخلی با همین کیفیت موجود تامین شود. قبوض آب، برق، تلفن و گاز یا کتاب‌های درسی و روزنامه‌ها نیازی به کاغذهای با کیفیت و ماندگاری بالا ندارند. اگر بتوان شرکت‌های دولتی، آموزش و پرورش، بانک‌ها، دادگاه‌ها و پیمان‌کاران آن‌ها ملزم به استفاده‌ی کاغذ داخلی کنیم، مطمئنا به بالا رفتن گردش مالی و نهایتا سقف تولید کاغذ داخلی کمک قابل‌توجهی خواهد بود.
این تولیدکننده‌ی کاغذ به انتقادهایی که از کیفیت کاغذهای تولید داخل می‌شود نیز پاسخ داد و اظهار داشت: بحث کیفیت کاغذ و مطلوبیت کاغذ را باید جدا از هم درنظر بگیریم. در واقع مطلوبیت کاغد مورد نیاز برای موارد مختلف قطعا متفاوت است. شاید برای کتب نفیس یا کتاب‌هایی که نیاز به ماندگاری و مانایی دارند کیفیت کاغذ داخلی آنقدرها مورد توجه قرار نگیرد اما در مواردی مثل کتاب درسی، روزنامه، قبوض بانک‌ها و ... قطعا می‌توانند و باید جایگزین کاغذهای خارجی شوند. در تمام دنیا هم همین‌طور است و مطلوبیت کاغذ را با در نظر گرفتن اولویت‌ها تعیین می‌کنند.
دبیر سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا اضافه کرد: سال‌هاست که سلیقه‌ی ایرانی به سمت استفاده از کاغذ خارجی سوق داده شده و این تولیدکنندگان خارجی کاغذ هستند که میزان کیفیت و شفافیت را برای ما تعیین می‌کنند. مسلما چاپخانه‌ها و ناشران هم می‌خواهند با کمترین آسیب و بهترین شرایط عملیاتی کار کنند. اعمال تحریم‌های متعدد طی سال‌های قبل هم شرایطی را به وجود آورده که کارخانه‌های کشور در زمینه‌ی امکانات و ماشین‌آلات از دیگر کشورها عقب افتاده باشد.
شبیری افزود: وقتی سیاست‌های کلان کشور شرایطی را رقم زده که امکان به روز‌کردن ماشین‌ها برای کارخانه‌های کاغذسازی وجود نداشته و همزمان از داخل و خارج تحریم بوده‌ایم، نمی‌توان انتظار داشت تولید کاغذ داخلی به میزان مناسب و با کیفیت استاندارد جهانی باشد. قضاوت در مورد میزان تولید و کیفیت کاغذهای داخلی بدون درنظر گرفتن این موارد بی‌انصافی و حتی ناجوانمردانه است. اگر تمام شرایط مناسب برای تولیدکننده‌ی کاغذ مهیا شد و بازهم همچنان از نظر کیفیت و میزان تولید مشکلاتی وجود داشت، می‌توان به تولیدکنندگان داخلی خرده گرفت.
او در پایان تاکید کرد: تاکنون هیچ تسهیلاتی که استفاده از آن توجیه اقتصادی برای تولیدکننده داشته باشد، وجود نداشته و ندارد. تولید با تکیه بر تسهیلات گران قیمت هم قطعا چندان رشدی نخواهد داشت.