چاپ کتابی که وجود خارجی نداشت!
به گفتهی رئیس هیئت بدوی رسیدگی به تخلفات ناشران بسیاری از پروندههای تخلف ناشران به واسطهی شکایت افراد حقیقی و شاکی خصوصی است.
برزین ضرغامی (رئیس هیات بدوی رسیدگی به تخلفات ناشران) در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در توضیح چگونگی رسیدگی به پروندههای تخلف ناشران گفت: دو هیئت برای رسیدگی به تخلفات ناشران وجود دارد: هیات بدوی و هیات تجدیدنظر. هیات بدوی در ادارات کل ارشاد استانها تشکیل میشود و در صورت درخواست تجدیدنظر از سوی افراد خاطی پروندهی مذکور برای بررسی مجدد در اختیار معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار میگیرد.
او ادامه داد: بررسی تحلفات ناشران در شورایی انجام میشود که نمایندهای از اتحادیه (محمود آموزگار، رئیس اتحادیه) هم حضور دارد. این تخلفات هم موارد گوناگونی را شامل میشود مثل بررسی شکایتهای ناشر از ناشری دیگر، مولف از ناشر یا یک شخص حقیقی از ناشر و ...
مدیرکل ادارهی ارشاد استان تهران دربارهی شیوهی عملکرد هیات بدوی رسیدگی به تخلفات ناشران و بیشترین تخلفات مشاهده شده نیز تصریح کرد: شورای مذکور و هیاتهای درنظر گرفته شده هر کجا که ببینند ناشری از چارچوب قانونی و حقوقی خارج شده است روال مشخصی را برای تذکر طی میکنند. از میان 80 پرونده که از سال 93 تا 6ماههی ابتدایی سال 94 در جلسات این هیاتها مورد بررسی قرار گرفتند، کتابسازی یعنی استفاده از کتاب تولیدی کتاب ناشر دیگری با نام و جلدی متفاوت بیشترین مورد تخلفات به حساب میآید.
ضرغامی افزود: براساس پیگیریها زنجیرهای از چند ناشر متخلف با همکاری یکدیگر برخی از کتابهای پرفروش و همین طور آثار نویسندگان مطرح که پرمخاطب هستند را با تغییر نام کتاب، ناشر و مولف، به صورت جعلی چاپ و با اسم و آرم نشر خود به مخاطب عرضه میکردند درحالیکه این کتاب، پیشتر از سوی یک ناشر دیگر و با طی مراحل قانونی دریافت مجوز، چاپ شده بود. حتی در یک مورد جالب ناشری اقدام به چاپ و نشر کتابی کرده بود که اصلا وجود خارجی نداشت، یعنی فلان کتاب از ناشر همکار را با نام یک مولف حقیقی که در جریان هم نبوده منتشر کرده بود.
رئیس هیات بدوی رسیدگی به تخلفات ناشران سپس به دیگر تخلفات صورت گرفته توسط این ناشران نیز اشاره کرد و گفت: همچنین برخی ناشران اگرچه برای کتابی مجوز گرفته بودند، اما محتوایی را چاپ کرده که قبل از دریافت مجوز و انجام اصلاحیه به وزارت ارشاد سپردهاند، یعنی عملا کتابی منتشر شده که مجوز چاپ نداشته است. البته گاهی هم کتابهایی منتشر شده که هیچگونه مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نداشته است.
او البته یادآورد شد: بسیاری از شاکیها البته افراد حقیقی یا شاکی خصوصی هستند. مثلا مولفی از عدم پرداخت حق تالیف شاکی است یا ناشری از همکار خود به دلیل چاپ غیرقانونی کتاب تولیدی خود شکایت دارد.
ضرغامی در ادامه توضیحی هم دربارهی روال بررسی این پروندهها تا صدور حکم نهایی ارائه و بیان کرد: روال برخورد با این ناشران متخلف نیز به این صورت است که بعد از کسب اطلاع از چنین اتفاقی یا در صورت وجود شکایت از شخص حقیقی نامه و مکاتباتی با ناشر مذکور صورت میگیرد و او در جلسهی رسیدگی به این مسئله حاضر میشود تا توضیحات خود را ارائه کند. اعضای شورا و هیئت نیز اگر از پاسخ ناشر قانع شدند که هیچ، در غیر این صورت پروندهی تحلف براساس ضوابط موجود رای میگیرد. آرای صادره هم امکان تجدیدنظرخواهی و ارجاع به معاونت فرهنگی وزارت ارشاد را خواهند داشت. در میان همین 80 پرونده هم ناشرانی بودند که درخواست تجدیدنظر داشتند و بررسی مورد آنها به معاونت فرهنگی محول شد و پروانهی هیچ ناشری هم تاکنون لغو نشده است.
مدیرکل ادارهی ارشاد استان تهران در پایان گفت: برگزاری جلسات نیز بستگی به حجم شکایات و پروندهها دارد، اما عملی هر 15 روز یکبار سعی در برگزاری این جلسات داریم. مثلا این 80 پرونده در 20 جلسهای که از سال 93 تا پایان شهریور 94 برگزار کردیم مورد رسیدگی قرار گرفتهاند.
این توضیحات مدیرکل ادارهی ارشاد استان تهران و رئیس هیات بدوی رسیدگی به تخلفات ناشران در حالی است که چندی پیش همایون امیرزاده (رئیس هیات تجدیدنظر در رسیدگی به تخلفات ناشران) از ابلاغ حکم تعلیق ۳ تا ۴ ماهه فعالیت ۱۱ ناشر متخلف در تهران به دلیل «کتابسازی» و علیرغم نداشتن شاکی خصوصی، خبر داده بود.