هزار تا جشنواره هم فایده ندارد/ دولت به ریشه‌های ایرانی بی‌توجه است
هوشنگ جاوید معتقد است؛ دولت به نیاکان و ریشه‌های ایرانی بی‌توجه است و همین موضوع موجب شده تا موسیقی و فرهنگ ایرانی از دست رود و به‌جای آن دغدغه‌ای پوچ به نام موسیقی پاپ و اقتصاد هنر ایجاد شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ نهمین جشنواره موسیقی نواحی بعد از مدتی طولانی توقف در برگزاری؛ دی ماه امسال در کرمان برگزار می‌شود. این درحالی‌ست که در غیاب جشنواره موسیقی نواحی؛ جشنواره آیینه‌دار با دبیری محمدرضا درویشی سعی در پر کردن جای خالی آن داشت که البته منجر به اتفاقات مثبتی نیز شد و در نهایت با ثبت و ضبط آثار بزرگان موسیقی نواحی و در نهایت انتشار آنها؛ بخشی از گنجینه‌ی از موسیقی نواحی را حفظ کرد. اما درنهایت محمدرضا درویشی؛ موسیقی نواحی را درحال مرگ خواند و گفت تنها کاری که این روزها می‌توان انجام داد؛ ثبت و ضبط است.
هوشنگ جاوید (پژوهشگر موسیقی نواحی و عضو شورای مشورتی نهمین جشنواره موسیقی نواحی) درباره تاثیر برگزاری چنین جشنواره‌هایی به خبرنگار ایلنا گفت: متاسفانه اگر هزاران جشنواره دیگر هم برگزار شود؛ جریان خاصی شکل نمی‌گیرد و تنها در حد یک اتفاق باقی می‌ماند چراکه یک سیاست کلی و واحد در کشور برای موسیقی ایرانی وجود ندارد. ما نباید خودمان را فریب بدهیم؛ تاکنون موسیقی دغدغه هیچ دولتی نبوده و هیچ بستری برای رشد آن ساخته نشده است.
او ادامه داد: از زمان انقلاب تاکنون؛ اگر دوران جنگ را هم حذف کنیم؛ حداقل نزدیک به بیست و پنج سال است تمام تلاش‌ها و حرکت‌ها برای حفظ موسیقی بومی و نواحی خودمان بی‌نتیجه مانده یا اصلا تلاش در این‌باره نشده است. تا زمانی که حمایت دولتی از موسیقی ایرانی صورت نگیرد؛ این موسیقی به هیچکس شناسانده نمی‌شود.
وی افزود: سال‌ها بود که من و آقای درویشی و بسیاری دیگر از دوستانمان می‌گفتیم موسیقی ایرانی دارد به تدریج از دست می‌رود و پیشنهاد ساخت مکتب‌خانه ایرانی را دادیم اما هیچ گوش شنوایی وجود نداشت. فکر می‌کنیم چون ما خودی نیستیم کسی به حرف‌هایمان گوش نمی‌کند؛ این بی‌توجهی‌ها حاصلش می‌شود هرآنچه که امروز می‌بینید. آیا با برگزاری جشنواره؛ می‌توان مانع تغییر و تحول موسیقی و فرهنگ ایرانی شد؟
جاوید با بیان اینکه جشنواره موسیقی نواحی تنها یک دلخوشی‌ست؛ گفت: بسیاری از جوانان از همین که جشنواره‌ای وجود دارد تا کار و اثرشان را در آن ارائه کنند؛ خوشحالند تا درنهایت شناخته شوند و بتوانند از هنرشان درآمدزایی کنند. این بدترین شکل ممکن است. وقتی یک شبه تصمیم گرفته شد عنوان اقتصاد هنر را وارد کشور کنیم؛ طبیعی بود که چنین بلایی بر سر موسیقی ایرانی بیاید چراکه موسیقی پاپ و مصرفی که از خارج وارد ایران شد؛ اساسا خواستگاهش چنین بود و مشخص بود با چنین سیاست‌گذاری‌هایی؛ موسیقی ایرانی از میان مردم کنار می‌رود.
این پژوهشگر موسیقی نواحی درباره وضعیت فعلی جامعه و دیدگاه آن نسبت به موسیقی عنوان کرد: من واقعا متاسفم که در جامعه ما هنوز موسیقی خوب از بد تشخیص داده نمی‌شود. متاسفانه جوانان کشور ما در یک گمراهی بزرگ هنری قرار گرفتند و موسیقی‌هایی با ساختار ساده و مصرفی‌شان؛ باعث شدند تا آنها واقعا فکر کنند به دنبال موسیقی هستند. زمانی می‌گفتند صداوسیما ساز نشان نمی‌دهد و موسیقی معرفی نمی‌شود. آیا اکنون مشکل این است؟ رواج موسیقی در صداوسیما به حدی رسیده که حتی روی تبلیغات تلویزیونی هم شنیده می‌شود اما نکته اینجاست که ماهیت ایرانی از آن گرفته شده است. یعنی مردم از هیچ راهی نمی‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.
هوشنگ جاوید درباره وضعیت فعلی جشنواره موسیقی نواحی توضیح داد: این جشنواره یکبار 4 سال و یکبار 6 سال تعطیل بود و به طور کلی برگزاری آن اتفاق مثبتی‌ست. من در جلساتی که با دوستان جشنواره داشتم؛ درخواست کردم در این جشنواره در همه ابعاد موضوعی پیش برویم. یکی از مواردی که باید مورد توجه قرار می‌گرفت؛ بحث جایزه و لوح تقدیر دادن در جشنواره بود. متاسفانه در دوره‌های قبل وقتی لوح تقدیری به یک جوان داده می‌شد؛ به محتوای آن توجه نمی‌کردند و جوان خود را در درجه استادی می‌دید. همین مسئله باعث می‌شد او به واسطه انتخاب شدنش در جشنواره؛ مقابل استادش بایستد.
او ادامه داد: یکی از بزرگترین مشکلاتی که ما در جشنواره داریم؛ این است که دولت پژوهش در موسیقی را جدی نمی‌گیرد. ما در جشنواره فراخوان می‌دهیم که نوازندگان بیایند اما بسیاری از آنها باید با پژهش شناخته شوند. تا زمانی که بازماندگان موسیقی نواحی را شناسایی نکنیم؛ هیچ راهی برای معرفی آنان به جامعه وجود ندارد. ممکن است دولت در نهایت آماری دهد و بگوید جشنواره بزرگی برگزار کردیم. من منکر تلاش‌هایی که شده نمی‌شوم. بسیاری به واسطه حرکت‌های آقای درویشی در همین جشنواره توانستند وارد موسیقی شوند و الان در سن میانسالی شاگردانی هم داشته باشند. اما درنهایت پشتوانه دولتی وجود ندارد و نمی‌توان برنامه‌ریزی بلندمدتی انجام داد و همه چیز ناکام می‌ماند.
جاوید همچنین بیان کرد: در این جشنواره ما سعی کردیم به صورت موضوعی موسیقی نواحی را پوشش دهیم. مسئله آیین‌های پیوند در ایران و شادیانه‌ها در جشنواره امسال مورد توجه قرار گرفته است. واقعا امیدوارم اتفاقی مثبت بیفتد چون آقای نعیمایی هم دغدغه موسیقی ایرانی و ارائه آن برای جوانان را دارند. ایشان 16 سال رئیس انجمن موسیقی بودند و از تجربیات آقای درویشی هم برای برگزاری این جشنواره بهره بردند. اما بازهم باید بدانیم همه چیز بر دوش ماست و هیچ کمکی وجود ندارد.
این پژوهشگر موسیقی نواحی همچنین اظهار داشت: تا الان چند درصد از موسیقی‌هایی که در جشنواره اجرا شده؛ منتشر شده است؟ چرا کسی نمی‌خواهد گنجینه موسیقی ایرانی به دست مردم برسد؟ ما با بی‌توجهی به نیاکان‌مان و تلاش آنها به چنین وضعیتی افتاده‌ایم. باور کنید آنچه امروز مردم به عنوان موسیقی ایرانی می‌شناسند هیچ نشانی از هویت ما ندارد. همه جای دنیا دولت‌ها به فکر فرهنگ و تاریخ خود هستند اما چرا در ایران برنامه‌ریزی برای این موضوع نمی‌شود؟
وی افزود: ایران دارای اشتراکات فرهنگی و هنری زیادی با اقیانوس هند و حوزه خلیج فارس است. کشورهای همسایه ما از این اشتراکات بهره بردند و موسیقی خود را غنی‌تر کردند. ما با بی‌توجهی کامل به چنین اشتراکاتی؛ در نهایت دغدغه‌ای پوچ به نام موسیقی پاپ ایجاد کردیم که یکسری جوان بیچاره هم پیگیر آن شدند.
عضو شورای مشورتی نهمین جشنواره موسیقی نواحی در پایان گفت: من میدوارم پایه‌ای در ایران ریخته شود و موسیقی به‌صورت دانشگاهی و علمی پیگیری شود. ما جشنواره‌ای با موضوع مولودی‌ها و شادیانه‌ها برگزار می‌کنیم اما رشته‌ی موسیقی مولودی نداریم. ما اساسا هیچ رشته‌ای برای بخش‌های مختلف موسیقی نواحی در دانشگاه‌هایمان نداریم درحالی که خارج از ایران برای آوازهای مذهبی هم رشته‌ای قرار داده شده است.