شبکه مجازی و ماهواره‌ای بازار اصلی قاچاق فیلم/فیلمسازها شکایت کنند ما اقدام کنیم
ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیرمجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری شش ماهی‌ست که کار خود را پس از هشت سال از سر گرفته و مجموعه اقدامات و نمایش‌هایش به کشف یک میلیون و پانصد نسخه فیلم ایرانی ختم شده است. این در حالی‌ست که شبکه‌های مجازی و ماهواره‌ای با جستجوگران و مخاطبانی میلیونی همچون دو غول مهارنشدنی در برابر این ستاد عرض‌اندام می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ احیای ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیرمجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری را باید یکی از اقدامات سال جاری وزارت فرهنگ و ارشاد دولت تدبیرو امید بدانیم. ستادی که پیشترها در سال 85 به مدت 15 ماه اقداماتی را برای برچیدن معقوله قاچاق فیلم آغاز کرده بود و بار دیگر برای مبارزه با این معضل آستین‌هارا بالا زده.
مجموعه اقداماتی که با کمک پلیس امنیت منجر به امحاء پنج میلیون نسخه فیلم قاچاق ایرانی، خارجی و انیمیش‌های غیرقانونی شد. اما آن‌چیزی که مجموعه این زحمت را بی‌اثر و یا بهتر بگوییم کم اثر می‌کند وجود شبکه‌هایی به نام مجازی و ماهواره‌ای‌ست. به گونه‌ای که قبل از خبردار شدن مردم از ورود فیلم‌ها به شبکه نمایش خانگی و اقدام برای خرید فیلم مورد علاقه از سوپرمارکت‌ها؛ فیلم مورد نظر چندین بار از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شده و در سایت‌های گوناگون داخلی قابلیت دانلود دارد.
با اوضاعی که شرح آن داده شد دقیقا کاربرد این ستاد چه می‌تواند باشد؟ آیا با کشف و ضبط یک میلیون و پانصد نسخه فیلم ایرانی از چند دست‌فروش می‌توان مدعی مهار بازارقاچاق شد؟
مطمئنا جواب به این سوال منفی‌ست و با روشی که در دستور کار قرار گرفته نتیجه‌ای که باید؛ حاصل نخواهد شد. آن‌چه باید مدنظر مسئولان و دغدغه‌مندان این عرصه قرار گیرد برخورد با سایت‌هایی‌ست که یکی پس از دیگری فعال می‌شوند و در کنار شناسایی این سوءاستفاده‌گران داخلی باید راهکاری نیز برای شبکه‌های خارجی پیدا کرد که بدون پرداخت قرانی، فیلم ها را نه یکبار و چندین‌بار بازپخش می‌کنند و با پخش آگهی‌های متعدد تبلیغاتی در طول این فیلم‌ها منفعت خود را از آشفتگی‌های داخلی می‌برند. در اینجا باید انگشت انتقاد را به سمت پلیس فتا هم گرفت و پرسید چگونه این نهاد قادر است پسری را که اقدام به انتشار عکس‌هایی در شبکه اجتماعی تلگرام کرده یا نمونه‌های مشابه آن را بدون فوت وقت شناسایی کند اما از مهار بازار قاچاق فیلم در شبکه‌های مجازی عاجز مانده است؟
منصور لشکری قوچانی (تهیه‌کننده سینما) برای نشان دادن میزان تاثیر فعالیت این ستاد به ارائه آماری کفایت می‌کند. او به ایلنا می‌گوید: قبل از ارائه «عصریخبندان» به شبکه نمایش خانگی برای اطلاع از اینکه چه درصدی از مردم فیلم «خط ویژه» را از طریق سینما و شبکه نمایش خانگی دیدهاند و چه درصدی از طرق دیگر موفق به دیدن فیلم شده‌اند ماه گذشته تحقیقی را در مراکز استان‌ها انجام دادیم که نتیجه‌اش جالب و تامل برانگیز بود.
او ادامه می‌دهد: براساس این تحقیق میدانی؛ 28 درصد مردم فیلم را دیدهاند که تنها سه درصد برای آن پول پرداخت کرده‌اند و در سینما و شبکه‌های نمایش خانگی به تماشای فیلم نشسته‌اند و مابقی یعنی 25 درصد از طریق ماهواره، قاچاق فیلم و اینترنت «خط ویژه» را دیدهاند.
لشکری قوچانی با تاکید بر اینکه صرفا با تلاش‌هایی در این مقیاس اتفاق جدی برای مبارزه با قاچاق محصولات فرهنگی نخواهد افتاد؛ اضافه می‌کند: در طول دوهفته‌ای که از توزیع فیلم «عصریخبندان» در شبکه نمایش خانگی می‌گذرد به من اطلاع داده‌اند فیلم سه‌بار از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش شده است. مشکل جای دیگر است. این فعالیت‌ها صورت مسئله را بازنگه می‌دارد اما راه‌حل نهایی را باید جای دیگر جستجو کرد.
تهیه‌کننده فیلم «عصر یخبندان»؛ ادامه می‌دهد: جلوگیری از پخش فیلم‌ها از طریق شبکه‌های ماهواره کار نشدنی است و با بستر کنونی قطعا شبکه نمایش خانگی نابود خواهد شد. باید کاری کرد که مردم دسترسی راحتی به سینما و شبکه نمایش خانگی داشته باشند.
وی در این‌باره که ستاد مدعی مهار شبکه قاچاق درتهران است؛ گفت: این موضوع که تهران را مهار کرده‌اند صحیح نیست؛ بلکه فرهنگ مردم تهران بالا رفته وگرنه ستاد نتوانسته کاری از پیش ببرد.
انوشیروان نعیم (نماینده ستاد صیانت از آثار محصولات فرهنگی و سینمایی در پلیس امنیت) با اشاره به اقدامات این ستاد در دور اول اضافه می‌کند: در آن زمان مجموعه اقداماتی منجر به این شد که میزان تیراژ فیلم‌های شبکه خانگی که 28 هزار نسخه بود به 300 تا 800 هزار نسخه برسد و حق رایت که 25 تا 30 میلیون تومان بود به 500 میلیون تومان رسید.
نعیم؛ درباره اقدامات این ستاد برای مهار شبکه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای می‌گوید: در محفلی که با آقای واعظی وزیر ارتباطات بودیم مسئله این سایت‌ها که مثل قارچ رشد کرده‌اند را مطرح کردم. گفته شدباید تهیه‌کننده‌ها شکایتی از دادستانی به ما ارائه دهند تا ما روی این شکایت‌ها اقدام کنیم.
او ادامه می‌دهد: فکر نمی‌کنم این شکایت‌ها راه به جایی داشته باشد زیرا این سایت‌ها با تغییری کوچک در آدرس خود می‌توانند دوباره شروع به کار کنند. بلکه باید گروهی مختص این کار درنظر گرفته شود و این سایت‌های خاطی را دائما رصد و فیلتر کند. درباره شبکه‌های ماهواره‌ای نیز اگر سینماگری از یک شبکه خاص شکایتی دارد به ما ارئه دهد ما آن را پیگیری خواهیم کرد.
نعیم که اعتقاد دارد ستادی که او درآن عضو است در شش ماه گذشته با امحاء 5 میلیون نسخه فیلم موفق به مهار قاچاق در سراسر این استان شده است؛ می‌گوید: سی درصد از کشیفیات ما متعلق به سینمای ایران، پنجاه درصد فیلم‌های مستهجن و بیست درصد انیمیشن‌های غیرقانونی بودند.
او به این موضوع نیز تاکید می‌کند که جلوگیری از پخش فیلم‌های مستهجن که بنیادهای خانواده را نشانه رفته‌اند؛ دغدغه اصلی این ستاد است و قاچاق فیلم‌های ایرانی در حاشیه این موضوع مهار می‌شوند.
حسین مسافر آستانه (مدیرعامل سابق موسسه رسانه های تصویری) به ضرورت تشکیل چنین ستادی برای صیانت از آثار هنری اشاره می‌کند که در میزان موفقیتش جای بحث وجود دارد.
او به این نکته اشاره می‌کند: قاچاقی که در فضای مجازی اتفاق می‌افتد حجمش بسیار بیشتر از فضای فیزیکی است. شاید این ستاد بخشی را کنترل کند اما اصل ماجرا سر جایش باقی است و مبارزه فیزیکی راهکار اصلی نیست.
مسافرآستانه؛ راهکار مبارزه با بازار قاچاق را پیشی گرفتن از آن عنوان کرد که با راه‌اندازی سیستم V O D محقق می‌شود.
به گفته او؛ همه کارهای فنی و قانونی این اقدام در موسسه رسانه‌های تصویری انجام شده و در حال طی کردن مسیر اداری است.
مدیرعامل سابق موسسه رسانه‌های تصویری ادامه می‌دهد: با این روش محصولات با قیمتی نازل‌تر و سریع‌تر از بازار قاچاق توزیع می‌شوند و نیازی نیست که در بازار فیزیکی مبارزه‌ای صورت بگیرد. با این روش ما از بازار قاچاق جلو زدیم و ثابت می‌کنیم که بازار قاچاق مقرون به صرفه نیست.