جایگاه فیلمهای مستند با داستانی برابر نیست
علیرضا حسینی معتقد است که در جشنواره‌های همچون جشنواره فیلم کوتاه تهران جایگاه فیلمهای مستند با داستانی برابر نیست.
در آخرین روز از برگزاری نشست‌ها تخصصی نقد و بررسی فیلمهای مستند سی و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران، گفتگویی داشتیم با علیرضا حسینی دبیر هیئت مدیره انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند ایران که مسئول برگزاری این نشست‌ها بودند.
از عنوان جشنواره یعنی جشنواره فیلم کوتاه تهران اینطور به نظر می‌آید که این جشنواره به فیلمهای کوتاه اختصاص دارد، آیا از دید شما، جایگاه فیلم مستند و حضور این دست فیلم‌ها در جشنواره، درست و اصولی است؟
مستندهای کوتاه هم جزیی از سینمای فیلم کوتاه هستند. اتفاقا در اکثر مواقع مستندهای بلند جزوء مستندهای خوب نیستند و ما مستندهای کوتاه بسیار خوبی داریم که در زمان کوتاه، حرفهای زیادی برای گفتن دارند. این فیلم‌ها قابلیت راه پیدا کردن در جشنواره‌ها را دارند همانطور که امسال ۲۴ مستند برجسته از سینمای مستند ایران را در این جشنواره داشتیم. البته واقعیت این است که هنوز فیلمهای مستند در این جشنواره نتوانسته‌اند جایگاه برابر با فیلمهای داستانی پیدا کنند اما همین که باکس جداگانه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته شده، باعث می‌شود خیلی از آن‌ها در این جشنواره دیده شوند و بعد امکان راهیابی به سایر جشنواره ها-حتی جشنواره‌های بین للملی را پیدا کنندو بسیاری از آثار مستند بیشتر از فیلمهای داستانی کوتاه مطرح می‌شوند و این نشانگر انتخاب درست مسئولین جشنواره برای حضور این آثار است.
به نظر می‌آید مخاطبین این جشنواره چندان علاقه‌ای ندارند که برای تماشای فیلمهای مستند بیایند و بیشتر راغب به فیلمهای کوتاه داستانی هستند.
- این حرف درستی است به این خاطر که فیلمسازهای فیلم کوتاه که الان افراد بسیار مشهوری هم شده‌اند و خیلی‌ها از آن‌ها مثل مجید برزگر، مسعود جعفری و مهدی امینی کارگردان‌های مطرحی هستند که دیگر در بدنه سینمای حرفهای جا گرفته‌اند در جشنواره فیلم کوتاه حضور دارند و پای خودشان را در فیلم کوتاه داستانی حفظ کرده‌اند. در سینمای مستند کمتر اینگونه است یعنی مستندسازان شناخته شده قدیمی کمتر علاقه نشان می‌دهند که برای این جشنواره فیلمهای خود را ارائه کنند.
آیا نشست‌های تخصصی در حوزه سینمای مستند، برای بار اول است که در این جشنواره برگزار شده‌اند؟
برای بار اول است که چنین نشست‌هایی برگزار شدند. در اینجا باید از آقای فرخنده کیش- دبیر جشنواره و مدیر عامل سینمای جوان ایران- برای فکر خوبشان در برگزاری این نشست‌ها تبریک بگویم. ایشان با مرتضی رزاق کریمی- سخنگوی انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند ایران – این مطلب را در میان گذاشتند که قصد دارند کار را به افرادی بسپارند که در این حرفه تخصص و تجربه دارند و به قولی بچه‌های این سینما هستند و این شد که این مسئولیت به انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند ایران داده شد و بعد هم من به عنوان دبیر انجمن مسئول برگزاری جلسات شدم.
جشنواره سی و دوم را چطور با جشنواره‌های سال قبل از آن مقایسه می‌کنید؟
یکی از ویژگی‌های جشنواره سی و دوم همین تفکیکی بود که بین فیلمهای کوتاه داستانی، انیمیشن و مستند قائل شد و حتی باکس جداگانه‌ای برای نمایش‌های مستند قرار داد. همین مسئله باعث شد تا مخاطبین هر گروه سراغ علاقه مندی‌های خود بروند. خوشبختانه در خصوص نشست‌های تخصصی هم همین کار را کردند یعنی یک سالن برای هر کدام اختصاص دادند. مثلا سالن شماره دو به نشست‌های فیلم مستند اختصاص پیدا کرد.
به نظر شما، جلسات بازخورد خوبی داشتند؟
از دید من خوب بود هر چند هنوز راه زیادی تا رسیدن به شرایط مطلوب است. تعداد حاضرین در هر جلسه چندان زیاد نبود چیزی بین ۳۰ تا ۶۰ نفر ولی این افراد، مخاطبین واقعی سینمای مستند بودند که با نگاه هدفمند و تخصصی در جلسات حضور پیدا می‌کردند تا چیزی بیاموزند و حتی خیلی‌ها صاحب نظر بودند به جز خود عوامل فیلم.
چه کم و کاستی‌هایی در تجربه امسال وجود داشت و چشم انداز شما در برگزاری بهتر نشست‌ها در سال‌های آتی چه هست؟
البته بعضی کاستی‌ها طبیعی بود بطور مثال مکان برگزاری برای بسیاری افراد تازگی داشت. البته پردیس سینمایی چهارسو برای مخاطبین جشنواره شناخته شده نبود و کسی نمی‌دانست که اینجا هفت تا سالن دارد و چنین امکاناتی که خب برگزاری جشنواره این آشنایی را به وجود آورد. مطلب بعدی همین تفکیک فیلم‌ها بود که بعضی‌ها را شوکه کرد. بعضی‌ها از این تفکیک آثار راضی بودند و خیلی‌ها هم گم کرده بودند که باید به کدام سالن‌ها مراجعه کنند. یک مقدار برنامه برای همه مانوس نبود ولی در روزهای سوم به بعد دیگر جا افتاد. ببینید این‌ها ایراد ماهوی کار نیستند.
از لحاظ تبلیغات چطور بود؟
- خب این ضعف وجود داشت. برگزاری نشست‌ها ی مستند دیر استارت خورد و خیلی فوریتی در لحظات آخر به ما سپرده شد. ما هم بیشتر از طریق اطلاع رسانی در شبکه‌های مجازی، تبلیغات و اطلاع رسانی را انجام دادیم.
فکر می‌کنید در سال‌های آتی امکان برگزاری بهترنشست‌ها وجود دارد؟
امیدواریم که مدیران در پست‌های خود بمانند و کمبودهای امسال را در سال‌های آتی جبران بکنند همینطور ایده‌های جدیدتری را وارد بکنند. اگر این سیستم پا بر جا باشد و همین مدیران از معاونت سینمایی تا دبیران جشن حضور داشته باشند به امید خدا که حتما جشنواره‌های آینده با شیوه‌ای بهتر و پویا‌تر و پر مخاطب‌تر برگزار خواهند شد. هر چند باید بگویم جشنواره امسال هم بسیار پر مخاطب بود خیلی از سالن‌ها ظرفیت حاضرین را نداشت و واقعا جماعت زیادی سرپا می‌مانند البته در بخش مستند این استقبال کمتر دیده می‌شد که قطعا سال آینده خیلی پر مخاطب‌تر خواهد بود.