سینایی: قصه عنصر پرورش خلاقیت / مسجدجامعی: ارتباط کتابخوانی با رونق سینما

به گزارش ایلنا، مراسم بزرگداشت روز کتاب و سینما با حضور خسرو سینایی (کارگردان پیشکسوت)، احمد مسجدجامعی (عضو شورای شهر تهران)، فرید فرخنده کیش (دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران) و مجید غلامی جلیسه (مدیرعامل خانه کتاب) شب گذشته (25 آبان) در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

خسرو سینایی با بیان این‌که من نام خودم را عصیانگر آرام گذاشت‌ام؛ ادامه داد: اغلب حرف‌هایی را می‌زنم که در زمان خودش مشتری ندارد، اما بعد که متوجه شدند، به نکته‌ای که مدنظرم بود پی می‌برند.

او با اشاره به اهمیت و تاثیر کتابخوانی روی قصه؛ گفت: قصه به عنوان عنصری مهم در پرورش خلاقیت است. از کودکی وقتی قصه برای کودک خوانده می شد، فضای داستان در ذهن مجسم می شد. همه این قصه ها فضاهای منحصر به فردی را در ذهن هر کس می سازد و اینگونه می شود که خیال کردن به کودک آموخته می شود. قصه پایه اصلی آموختنِ چگونه خیال کردن است که به مرور زمان بزرگتر می شود.

وی  افزود: ما خیال کردن را یاد می‌گرفتیم آن هم با خواندن کتاب و در کودکی کتابی که در جایگاه قصه توسط بزرگترها برای کودکان تعریف می‌شد. در چنین شرایطی همینطور که پیش می‌رویم قوه تخیلمان خوب‌تر می‌شود. غصه می‌خورم وقتی می‌بینم بزرگ‌ترها برای کودکان‌شان کتاب نمی‌خوانند و یا در سن 50 سالگی هنوز کتاب‌های مهم را نخوانده‌اند.

این کارگردان پیشکسوت با اشاره به تفاوت سینما و کتاب؛ گفت: زمانی که کتاب می‌خوانید و شخصیت‌های آن را در ذهن تجسم می‌کنید متوجه می‌شوید که شخصیت‌های کتاب ذهنی هستند و ذهن ما برای اینکه آنها را در ذهن تصور کنیم آزاد است و هر فردی آنگونه که علاقه دارد، شخصیت‌های کتاب را در ذهنش تصور کند. اما سینما با آنچه که در نظر دارد عینیت می‌بخشد و کاملاً برعکس کتاب عمل می‌کند. در نتیجه اگر ذهن ما با قصه‌هایی همچون بزبزقندی در کودکی ساخته نشده باشد، آن لحظه که می‌خواهیم سینما بسازیم، تخیل ما شکوفا نمی‌شود.

سینایی ادامه داد: اگر می‌خواهید سینماگر باشید قبل از هر چیزی باید تخیل خود را پرورش بدهید و یاد بگیرید چگونه فکر کنید و خیال کنید. خیال اصل ماجرا است. هنر و ادبیات در فکر و ذهن است. سایر چیزها مهارت است. اینگونه می‌توانیم به خلاقیت برسیم. چند سال پیش کتابی با عنوان «فیلمسازان بزرگ جهان» را ترجمه کردم و همچنان دوست دارم یاد بگیرم. فلینی در این کتاب گفته است همه چیز به قوه تخیل برمی‌گردد. من فیلمم را در ذهن دارم و فقط آن را می‌سازم.

وی با بیان این مطلب که اگر از قوه تخیل محروم باشید، در سینما با یک یا دو ایده تمام می‌شوید؛ افزود: در این شرایط در هر فضا و محتوایی که قرار بگیرد، قوه تخیلتان توسط کتاب شکوفا می‌شود و وجودتان را با شرایط تطابق می‌دهید. سینما نوکر ادبیات نیست و جایگاه مستقلی دارد. سینما گاهی متکی به ادبیات و گاهی فارغ از آن می‌شود و بالعکس. البته سینما به معنی این نیست که باید شاهد فیلمی باشید که قصه داشته باشد. این به این معنی نیست که من با پرداختن به قصه در فیلمها مخالفم، بلکه منظورم این است شیوه‌های دیگری از فیلمسازی در سینما وجود دارد. سینمایی که قصه ندارد مثل نقاشی است که فیگور ندارد و موسیقی که ملودی ندارد، هرکدام جایگاه خودشان را دارند.

سینایی در پایان به حاضرین گفت: آنهایی که برای سینما ساخته شده‌اید به دنبال سینما بروید چرا که زندگی پرهیجانی خواهید داشت، آنها هم که برای این کار ساخته نشدید، زود بفهمید و آن را کنار بگذارید.

در ادامه این نشست، مسجد جامعی گفت: در حوزه فرهنگ و هنر تمام شاخه‌ها مجموعه‌های به هم پیوسته‌ای هستند. تصور کنید اگر شمار چاپ مطبوعات و مشتریان مجله‌ها و کتاب در کشور بالا برود، قطعاً بدانید سینما رونق بهتری خواهد داشت، موزه‌ها مخاطبان بیشتری به خود جذب می‌کنند و همین افزایش مخاطب در سایر شاخه‌های فرهنگی و هنری ادامه‌دار خواهد بود چرا که زنجیروار به هم متصل هستند. تعداد کتاب های بیشتر یعنی سینمای بیشتر. این شرایط فضای مهربانی و خلاقیت و شکوفایی را نیز بیشتر می‌کند.

وی ادامه داد: بنابراین اگر بخواهیم برای افزایش رفتن به سینما کاری کنیم و یک فهمی از اثر هنری حاصل شود و با مطالعه این اتفاق می‌تواند بیفتد. همینطور که در سایر کشورهای دیگر شاهد هستیم می‌بینیم که کشوری که بیشترین تولید کتاب و کتابخوانی را دارد، بالاترین مخاطبان نمایش و سینما را نیز دارد و از همه اینها می‌توان برای بهره‌گیری خلاقیت اجتماعی بهره برد و به رابطه متقابل مقوله‌های فرهنگی نیز اذعان داشت. سینما به شکوفایی می‌رسد اگر کتاب و شعر به شکوفایی برسد. همان مقدار که کتاب در سینما تأثیرگذار است، سینما در کتاب نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد.

در ادامه این مراسم، توسط دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران «فرید فرخنده‌کیش» و «مجید غلامی جلیسه» مدیرعامل خانه کتاب، از 7 فیلمساز کوتاه تقدیر به عمل آمد و لوح یادبودی به آنها اهداء شد.