نخستین نشست سالانه هنر طراحی کتاب ایران برگزار شد
مجید غلامی جلیسه: بی‌توجهی به شکل ظاهری کتاب در حوزه‌های دین، دانشگاهی و عمومی بیشتر از سایر حوزه‌ها است.
به گزارش ایلنا، نشست خبری نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران صبح امروز (6 مهرماه) با حضور مجید غلامی جلیسه (مدیرعامل موسسه خانه کتاب)، افشین داورپناه (معاون فرهنگی جلیسه و دبیر اجرایی این سالانه) و کامران افشین مهاجر (دبیر علمی) در سرای اهل قلم در تهران برگزار شد.
مجید غلامی جلیسه در ابتدای این نشست با اشاره به بازنگری در جوایز حوزه کتاب از جمله جایزه کتاب سال در سال گذشته، گفت: یکی از حوزه‌هایی که بیشتر این جوایز به آن کم‌توجهی شده است، بحث فیزیک و طراحی کتاب است. بیشتر جشنواره‌های حوزه کتاب، تکیه بر توجه‌شان به محتوا و مضمون کتاب است؛ نه مسائل کتاب‌آرایی و هنر طراحی کتاب. اگرچه در چند دهه اخیر اتفاقات مثبتی در حوزه هنر طراحی کتاب به ویژه در کتاب‌های رده سنی کودک و نوجوان صورت گرفته، اما در سایر حوزه‌ها استفاده خاصی رخ نداده؛ حال آنکه شکل ظاهری کتاب می‌تواند نقش مهمی در فروش کتاب و به تبع آن، توسعه کتابخوانی داشته باشد.
جلیسه ادامه داد: بی‌توجهی به شکل ظاهری کتاب در حوزه‌های دین، دانشگاهی و عمومی بیشتر از سایر حوزه‌ها است. ما پس از بازنگری در آیین‌نامه جوایز حوزه کتاب به ویژه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به این نتیجه رسیدیم که با برگزاری یک سالانه هم توجه تولیدکنندگان و هم توجه مخاطبان کتاب را به موضوع مهم ظاهر کتاب جلب کنیم؛ لذا کارگروه اولیه رسانه کتاب شکل گرفت و پیش‌نویس آیین‌نامه این سالانه تدوین شد؛ ضمن اینکه در سال گذشته هیات امنا و هیات مدیره خانه کتاب، برگزاری این سالانه را در سال ۹۴ مصوب کرد.
مدیرعامل خانه کتاب از تشکیل شورای سیاستگذاری نخستین سالانه هنر کتاب طراحی ایران با مشارکت برخی از انجمن‌ها و تشکل‌ها از جمله انجمن تصویرگران کتاب کودک و نیز اتحادیه ناشران و همچنین برخی متخصصین حوزه طراحی گرافیک کتاب مانند آقایان مثقالی و سپهر خبر داد و گفت: در این جلسات پیش‌نویس آئین‌نامه مربوط به این سالانه بررسی شد و به تصویب شورای سیاستگذاری رسید. برگزاری اولین سالانه هنر طراحی کتاب ایران زمینه‌ای باشد برای عطف توجه ناشران و تولیدکنندگان کتاب و همچنین مخاطبان کتاب‌ها به این حوزه، گامی باشد در جهت پاسداشت تلاش‌هایی که برای بهبود وضعیت ظاهری کتاب‌ها در ایران صورت می‌گیرد و گفت: این سالانه به تدریج می‌تواند استانداردهایی را در زمینه کتاب‌آرایی و طراحی مناسب کتاب‌ها تدوین کند و آنها را در اختیار تولیدکنندگان آثار قرار دهد.
جلیسه با اعلام اینکه اعضای هیات داوران و هیات علمی نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران تا پایان هفته جاری معرفی می‌شوند، در خصوص جوایز این سالانه بیان کرد: من فعلاً درباره جوایز اظهارنظر نمی‌کنم اما قطعاً این جوایز، ارزشمند خواهد بود و ملاک ما هم بر ارزش‌گذاری آثار، صرفاً مباحث ریالی نیست. شخصاً معتقدم کسب این جایزه، اعتبار و افتخاری است برای برگزیدگان.
در ادامه این نشست خبری کامران افشار مهاجر دبیر نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران و از متخصصین این حوزه هم اجرایی شدن ایده برگزاری این سالانه را به فال نیک گرفت و در خصوص معیارهای انتخاب آثار برتر در آن، گفت: مساله نخست، ارتباط منطقی و ارگانیک المان‌های طراحی کتاب با موضوع و جوهره اصلی آن است؛ قطعاً طراحی یک کتاب در حوزه سینما و فونت‌های آن با یک کتاب در حوزه پزشکی باید متفاوت باشد و یا کاغذی که برای یک کتاب با یک مضمون خاص انتخاب می‌شود، باید متناسب با موضوع و همچنین وجود یا نبود تصویر در کتاب باشد.
دبیر نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران در خصوص بخش‌هایی که آثار در آنها بررسی خواهند شد، گفت: این سالانه به منظور بررسی محصولات طراحی گرافیک کتاب در ایران راه‌اندازی شده و قطعاً به بهترین طراحان گرافیک کتاب توجه دارد. در عین حال جایزه ویژه‌ای برای ناشر یا ناشرانی که این قبیل آثار را تولید کرده‌اند، تعلق خواهد گرفت.
افشار مهاجر در مورد کتاب‌های قرآن و توجه این جشنواره به هنر طراحی قرآن‌ها در ایران هم گفت: با توجه به اینکه این سالانه نخستین دوره خود را تجربه می‌کند و همچنین زمان اندک تا برگزاری آن باقی است، این موضوع می‌تواند یکی از بخش‌های جنبی این سالانه در دوره‌های بعدی‌اش باشد.
در این نشست خبری همچنین افشین داورپناه معاون فرهنگی موسسه خانه کتاب و دبیر اجرایی نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران با اعلام برگزاری اختتامیه این سالانه در هفته کتاب امسال در آبان ماه و همچنین برپایی نمایشگاهی از آثار برگزیده در بخش‌های مختلف آن در همان مقطع، گفت: فراخوان این سالانه تا بیست و پنجم مهرماه تعیین شده و چنانچه متقاضیان بیشتری برای آن وجود داشته باشد، ممکن است این زمان تمدید شود.
این پژوهشگر در حوزه کتاب ضمن اشاره به اینکه ممکن است یکی از علت‌های پایین بودن فروش کتاب در ایران، نامناسب بودن طراحی‌های کتاب‌ها باشد، در عین حال گفت: ما در این خصوص با مساله شیء‌وارگی روبرو هستیم؛ به این معنی که کتاب به منزله یک شیء تلقی می‌شود که هدف از تولید آن صرفاً فروش بیشتر در بازار است که این مساله به وفور کتاب‌های لوکس و دکوری هم می‌انجامد که درواقع نوعی بزک کردن کتاب‌ها برای فروش بیشتر است.
وی ادامه داد: برخی از ناشران ما به این سمت رفته‌اند اما برخی هم از آن طرف بام افتاده‌اند؛ بسیاری از مولفان و ناشران ما، تنها هدفی که برای خود متصور هستند، چاپ کتابشان است و چندان هم با مسائل ظاهری و فیزیک کتاب توجه نمی‌کنند.
معاون فرهنگی خانه کتاب با اشاره به تست اولیه نخستین سالانه هنر طراحی کتاب ایران، گفت: کارشناسانی که برای ارزیابی آثار این حوزه تعیین شده‌اند، ۵۰ کتاب را به صورت رندوم انتخاب و بررسی کردند و مشخص شد که فونت مناسبی برای هیچ کدام از آنها انتخاب نشده است؛ لذا ما امیدواریم که این سالانه فضایی را ایجاد کند تا ما به وضعیتی مطلوب‌تر در ساخت ظاهری کتاب‌ها روبرو شویم.
دبیر اجرایی نخستین سالانه هنر طراحی کتاب در پایان با بیان اینکه در اولین دوره این سالانه، کتاب‌های منتشر شده از ابتدای سال ۹۱ تا انتهای سال ۹۳ بررسی خواهند شد، گفت: پنج نفر متخصص در حوزه طراحی فوت برای ارزیابی این آثار انتخاب شده‌اند که چهار نفر هم شامل یک ناشر بزرگسال، یک ناشر حوزه کودک، یک مولف حوزه بزرگسال و یک مولف حوزه کودک در ارزیابی این آثار به گروه اصلی داور کمک می‌کنند.
