توقیف فیلمهای مذهبی به تبلیغ دین لطمه میزند
وقتی فیلمی توقیف میشود، بیشترین آسیب متوجه کارگردان و یا تهیه کننده نیست، بلکه ضربه اصلی به حوزه فرهنگ دین وارد میشود.
به گزارش ایلنا، آیتالله سیدمحمدعلی ایازی؛ از اساتید حوزه و دانشگاه؛ معتقد است: توقیف فیلمهای مذهبی که دغدغهها و مفاهیم والای انسانی را مطرح کرده، در درجه نخست به پیکره ترویج و تبلیغ فرهنگ دین لطمه وارد میکند و باعث میشود فیلمسازان صاحب تفکر در این حوزه به ساخت فیلم دینی تمایل نشان ندهند.
این مدرس علوم فقهی ضمن ابراز تأسف از اتفاقات بهوجود آمده درباره توقیف فیلم «رستاخیر» گفت: نه بر مبنای قرآن و نه در روایات رسیده از اهل بیت(ع) دلیلی بر منع تصویر شخصیتهایی مانند حضرت ابوالفضل(ع) وارد نشده است و نه این نشان دادن در عرف جامعه حمل بر توهین تلقی میشود. در فرهنگ ایران شبیهخوانی و تصویر شخصیتهای اسلامی در قالب پرده و عکس سابقه دیرین دارد و هیچ عالم دینی درگذشته آن رامنع نکرده است. در سالهای اخیر هم فیلمهایی از پیامبرانی همچون موسی و عیسی و داود و سلیمان و یوسف نشان داده شده که برخی از این پیامبران جزو پیامبران اولوالعزم بوده و هیچ منع شرعی از سوی فقها مطرح نشده است. این شگفتانگیز است که کسانی فیلم «رستاخیز» را به این دلیل تحریم کنند.
وی درباره آسیبهای معنوی توقیف فیلمهای دینی گفت: واقعیت این است که وقتی فیلمی توقیف میشود، بیشترین آسیب متوجه کارگردان یا تهیهکننده نیست، بلکه ضربه اصلی به حوزه فرهنگ دین وارد میشود. مهم پیامد برخوردهای قهری در سینمای دینی این است که تأثیر مستقیم بر جامعه سینماگران و کسانی که میخواهند در حوزه مسائل دینی فیلم بسازند، میگذارد و موجب میشود از ورود به این عرصه خودداری کنند. بنابراین ترجیح میدهند سراغ سوژههایی بروند که هزینههای مادی و معنوی کمتری داشته باشند و با منع و مخالفت مواجه نشوند.
نویسنده کتاب «آزادی در قرآن و کتاب» و«قرآن اثری جاویدان» متذکر شد: در واقع زمانی که کارگردان در جریان ساخت یک اثر دینی با هیاهوی بدون پشتوانه های منطق دینی و اعتقادی مواجه میشود، دچار بی انگیزگی میشود و ترجیح میدهد در فضایی آرام و جدا از مسائل دینی مانند فیلم های کمدی و یا بیمحتوا فیلم بسازد، که هزینه هم ندارد ودر نتیجه سینمای دینی رشد لازم را نخواهد داشت. کسی که میخواهد در خدمت به معنویت و اخلاق قرار گیرد، دیگر توقع ندارد از سوی متولیان سنتی دینی- به جای تشویق- این همه مورد هجمه و آسیب قرار گیرد.
ایازی در ادامه صحبتهای خود با اشاره به ضررهای مادی که متوجه توقیف فیلم های دینی میشوند، گفت: ساخت فیلمهای تاریخی و مذهبی پر هزینه است و چندین سال وقت و انرژی صرف ساخته شدن فیلمهایی از این دست میشود. حال اینکه توقیفهایی از این دست باعث میشود سرمایه صرف شده بازگشت نداشته باشد.
وی تصریح کرد: متاسفانه باید بگویم آنچه در جریان اعتراض به اکران فیلم «رستاخیز» صورت گرفت متعلق به بخش فرهیخته و آگاه حوزه علمیه قم و کسانی که با مقوله هنر هفتم آشنایی دارند، نبود چراکه آنان به خوبی از مشکلات ساخت یک فیلم آگاه هستند. البته ممکن است که آنان نیز انتقاد داشته باشند، اما موضوع انتقاد با پشتوانههای علمی و منطق دینی، با تحریم و فشار و جوسازی و توقیف متفاوت است و برخوردهای قهری و تکفیری و تحریمی روش دوره تفتیش عقاید است و نمیتوان به پای انتقاد گذاشت.
این مدرس علوم قرآنی و فقهی با بیان این مطلب که برخوردهای حذفی به نام دین تمام میشود، گفت: برای این دسته از امور نیاز به کارشناسی و استفاده از عقل جمعی و کارشناسان دینی و تاریخی است که خوشبختانه در این فیلم استفاده شده است. متاسفانه برخوردهای قهری از نوع تحریم و توقیف به نام اصل دین تمام میشود و خطرناک و زیانآور است. برای جلوگیری از این امر میتوان به دو روش عمل کرد؛ روش نخست این است که با مراجع به گفتگو بنشینیم و برای دغدغهمندان در این حوزه که بسا نگاه سیاسی ندارند توضیح دهیم که واقعیت امر چیست و راهحل آن کدام است. روش دوم این است همانگونه که صدای مخالفان بلند است، صدای موافقان نیز بازتاب گسترده پیدا کند. ضمن اینکه در میان موافقتها و مخالفتهایی که صورت میگیرد باید شخصیت مستقلی برای نویسنده و کارگردان نیز قائل باشیم و بپذیریم که او هم صاحب دیدگاه است.
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان صحبتهای خود خاطرنشان کرد: جامعه ما باید جامعه چندصدایی شود تا صداهای گوناگون هنری و فرهنگی با رعایت شرط انصاف و معیارهای فهم هنر در حوزههای مختلف شنیده شود.