گروه‌محوری به‌جای فردگرایی
دبیر سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با برگزاری نشست رسانه‌ای به تشریح تغییرات ایجاد شده در فرخوان این رویداد پرداخت.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سعید اسدی (دبیر سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر) امروز دوشنبه – 25 خرداد – به سالن نشست‌های مجموعه تئاتر شهر آمد تا برخلاف روال سال‌های اخیر، چند ماه پیش از برگزاری مهمترین رویداد تئاتری کشور در ارتباط با تغییرات فرخوان توضیح بدهد.
اسدی با بیان اینکه بخش ستادی جشنواره تئاتر فجر درحال تکمیل است؛ به ویژگی این دوره اشاره کرد و گفت: نقدهای مطرح شده از سوی رسانه‌ها و کارشناسان و هنرمندان طی هفت دوره گذشته برگزاری جشنواره مطالعه شد که نقدهای بسیار سازنده‌ای در بین آنها وجود داشت. بازگشت اعتبار و ارتقای حرفه‌ای این رویداد به‌عنوان یکی از رویدادهای اصلی تئاتر کشور مهمترین نکته موجود در این نظرها بود.
او افزود: نقص موجود در نظام تولید تئاتر کشور موجب شد این رویداد طی دوره‌های اخیر به محلی برای حضور گروه‌هایی تبدیل شود که حرفه‌ای نبودند ولی ما در دوره جدید تلاش می‌کنیم از این آماتوریزم بوجود آمده فاصله بگیریم.
اسدی با بیان اینکه تولید محوری و اجرا محوری باید جایگزین اجرا برای جشنواره شود؛ خاطرنشان کرد: در گذشته این‌طور بود که تولیدهای جدید سهم کمتری در جشنواره داشتند و این روند طی دوره‌های اخیر به مرور افزایش داشته است. امسال حجم بیشتری به تولیدات گذشته اختصاص خواهد یافت و زمانی مناسب برای تولید نمایش‌های جدید درنظر می‌گیریم.
این کارشناس با تاکید براینکه اجرای عمومی تازه‌های تولید یکی از اهداف جشنواره است؛ بیان کرد: از جدول 115 اجرایی گذشته امسال به 75 اجرا می‌رسیم که این کاهش کمی می‌تواند ارتقای کیفی و افزایش حمایت‌های مالی از گروه‌ها را به همراه داشته باشد. همچنین اجراهای بیشتری برای نمایش‌های حاضر در جدول فراهم خواهد شد.
دریافت و بازبینی متون نسل نو حدف شد
دبیر سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر در ادامه اظهارات خود از حذف فرآیند دریافت متون و بازبینی نسل نو خبر داد و گفت: در بخش نسل نو از جوانانی که نسل تازه و آینده ساز تئاتر محسوب می‌شوند؛ نمایشنامه نمی‌پذیریم بلکه 4 روش برای ورود آنها به جشنواره تئاتر فجر درنظر گرفته می‌شود که در فراخوان به آنها اشاره شده است. ما جشنواره تئاتر فجر را متصل به جشنواره تئاتر دانشگاهی می‌دانیم و این دو جدای از یکدیگر نیستند. به همین دلیل پایان نامه‌هایی که زیر نظر اساتید مجرب در دانشگاه‌ها تولید شده‌اند؛ می‌توانند خود را به عنوان متقاضی حضور در بخش نسل نو معرفی کنند.
او افزود: اما جوانانی که دانش آموخته تئاتر نیستند درصورتی‌که اجراهای مشخصی در سالن‌های خصوصی داشته باشند؛ می‌توانند برای این بخش تقاضا ارائه دهند.
جشنواره تئاتر مناطق حذف شد/ تئاتر فجر استانها تقویت می‌شود
دبیر سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر با اعلام این خبر که بخش مناطق از جشنواره حذف شده است؛ در همین رابطه توضیح داد: برگزاری جشنواره مناطق امکانی برای حضور گروه‌های استانی در جشنواره فجر بود که هماهنگی آنها هزینه‌های مادی و نیروی انسانی زیادی می‌طلبید؛ بر همین اساس به این نتیجه رسیدیم که شیوه انتخاب آثار از استانها باید تغییر کند و نباید این‌طور درنظر بگیریم که تولید برای جشنواره برای مناطق راه طلایی رسیدن به فجر است، بلکه نمایش‌ها باید برای مردم استان تولید شود و منتخبان طی فرایندی به رویداد اصلی تئاتر کشور راه پیدا کنند.
اسدی از تشکیل یک گروه موجه در دبیرخانه برای معرفی آثار برگزیده استانها خبر داد و گفت: بر این اساس ظرفیت جشنواره فجر استانی را ارتقا خواهیم داد و تعدادی از نمایش‌های برگزیده در این بخش به فجر اصلی راه پیدا می‌کنند. ما حتی ترتیبی اتخاذ کردیم تا آثار بخش بین‌الملل نیز با این نگاه انتخاب شوند که در جشنواره تئاتر فجر استان اجرا داشته باشند.
سازمان تئاتر فجر استانی تشکیل می‌شود
او درباره آنچه تشکیل سازمانی برای تئاتر فجر استانی عنوان کرد؛ توضیح داد: این سازمان عملکرد و دبیر مشخص خود را خواهد داشت و مستقلانه فعالیت می‌کند. همچنین باید به این نکته اشاره کنم که جشنواره تئاتر فجر استانی به صورت غیررقابتی برگزار می‌شود و گروه‌های تئاتر فجر استانی کمک هزینه دریافت می‌کنند اما هزینه اسکان با میزبان این رویداد خواهد بود.
اسدی همچنین درباره کنار گذاشتن بخش‌های مختلف جشنواره و برگزاری این رویداد در دو قسمت «مرور» و «تازه‌های تئاتر ایران»؛ همچنین شیوه قضاوت نمایش‌ها در این بخش توضیح داد و گفت: با ترتیبی که اتخاذ کردیم زمان کافی برای تولید آثار جدید درنظر گرفته شده و گروه‌ها بالغ بر 80 روز زمان تمرین در اختیار دارند. البته تاکید دارم با توجه به زمان‌بندی موجود باید هرچه سریعتر فراخوان توسط گروه‌ها و متقاضایان مطالعه شود تا کار خود را شروع کنند.
گروه‌گرایی در دستور جشنواره تئاتر فجر و اداره کل هنرهای نمایشی
این مدرس دانشگاه همچنین بر ضرورت گروه‌گرایی در تئاتر و توجه ویژه جشنواره تئاتر فجر اشاره کرد و گفت: ما امسال با هویت گروه‌ها مواجه خواهیم شد نه نام افراد؛ در بخش پذیرش متون این گروه است که یک کارگردان و متن به ما معرفی می‌کند. بنابراین فقط کیفیت نمایشنامه بررسی نمی‌شود بلکه توان و سابقه حرفه‌ای گروه در انتخاب‌ها بسیار اهمیت دارد.
کنار گذاشتن بخش جشنواره جشنواره‌ها/ بخش خیابانی بدون تغییر
او درباره حذف بخش «جشنواره جشنواره‌ها» بیان کرد: قبلا بخش جشنواره جشنواره‌ها داشتیم اما امسال این رویکرد تا حدودی متفاوت خواهد بود و موفقیت در سایر جشنواره‌ها ملاک چندانی برای حضور یک نمایش در جدول جشنواره فجر محسوب نمی‌شود.
دبیر جشنواره تئاتر فجر درباره «بخش خیابانی» جشنواره نیز توضیح داد و اظهار کرد: بخش خیابانی تغییر نمی‌کند اما هدف این است که یکی دو نمونه از نمایش‌های با کیفیت خارجی را به ایران دعوت کنیم. امسال به شکل دعوت، نمونه‌هایی از نمایش‌های محیطی، بیرونی، مشارکتی و شورایی خواهیم داشت که مذاکرات برای دعوت از آنها در حال انجام است و ما به این ترتیب ارتباط محیط‌های غیررسمی با تئاتر را فراهم خواهیم کرد.
این مدیر درباره بخش بین‌الملل گفت: گام‌های ابتدایی برای دعوت از گروه‌ها برداشته شده و جستجوها در حال انجام است اما تنها به فراخوان اکتفا نمی‌کنیم بلکه به دنبال آثاری هستیم که علاوه بر جذابیت در شان جشنواره تئاتر فجر باشند. همچنین برقراری ارتباط بینا فرهنگی و داشتن ایده‌های جدید برای تئاتر ایران از جمله موارد مورد نظر است.
دبیر سی و چهارمین جشنواره تئاتر فجر برگزاری کارگاه‌ها و سیمنارها در این دوره را متفاوت از گذشته دانست و ادامه داد: امسال کارگاه‌ها و سمینارها در جریان جشنواره برگزار نخواهد شد بلکه از آغاز پاییز تا زمستان شاهد برگزاری این کارگاه‌ها هستیم که به دو بخش «نسل جوان» و «تئاتر حرفه‌ای» تقسیم شده‌اند و برنامه مشخص آن در آینده اعلام می‌شود.
او به عناوین تعدادی از این کارگاه‌ها اشاره کرد و افزود: «هویت و ماهیت گروه در نظام تولید تئاتر» که با همکاری مرکز آموزش عالی برگزار می‌شود؛ در کنار «جزئی‌ترین موارد مدیریت گروه»، «تکنولوژی‌های جدید اجرا» و «رابطه تئاتر با هنرهای تجسمی» ازجمله عناوینی هستند که برای این کارگاه‌ها در نظر داریم.
نمایش‌نامه‌خوانی نداریم
اسدی همچنین از توجه به بخش نمایش‌نامه‌نویسی به شیوه‌ای متفاوت خبر داد و گفت: امسال بخش نمایش‌نامه‌نویسی خواهیم داشت و نویسندگان نمایش‌نامه‌های برگزیده (کاندیداها) برای خوانش و نقد و بررسی آثار خود دعوت می‌شود ولی اینکه برنامه‌ای برای برگزاری نمایش‌نامه‌خوانی و هزینه‌کرد جشنواره‌ای وجود داشته باشد، این‌طور نیست.
او درباره چاپ کتاب جشنواره سی و چهارم نیز بیان کرد: با چند انتشارات در حال رایزنی هستیم و با پیشنهاد آقایان امیر اسمی و رضا معطریان کتاب‌های با کیفیتی منتشر خواهد شد. تمام محتوای کارگاه‌های آموزشی و سمینارها که برای علاقمندان دستاورد داشته باشد؛ در قالب این کتاب منتشر می‌شود. همچنین 5 شماره بولتن در جریان برگزاری جشنواره خواهیم داشت که رویکرد روزنگارانه ندارد بلکه درباره تئاتر به مخاطب اطلاعات می‌دهد.
اسدی در پایان صحبت‌های خود در پاسخ به خبرنگار ایلنا در ارتباط با جذب منابع مالی از ارگان‌ها و سازمان‌های غیردولتی مانند شهرداری تهران، سپاه و بسیج گفت: برخی ارگان‌ها بودجه‌های کلانی در اختیار دارند اما اینکه علاقه داشته باشند جز سینما در تئاتر یا جشنواره تئاتر فجر هزینه کنند؛ مشخص نیست. اما جشنواره برای جذب این حمایت‌ها عمل خواهد کرد و با تشکیل یک گروه در این رابطه کوشش می‌کنیم. این ارگان‌ها هستند که نسبت خود را با یک رویداد فرهنگی مانند جشنواره تئاتر فجر تعیین می‌کنند.
او افزود: لازم است در این زمینه به نکته‌ای اشاره کنم. اینکه تئاتر امروز به عنوان یک محصول فرهنگی در میان خانواده‌ها جایگاه دارد و به وضوح می‌توان دید که خانواده‌ها به این هنر اقبال نشان می‌دهند. ما نیز برای جذب منابع مالی پیش می‌رویم و امیدواریم نهادها به هنر تئاتر توجه ویژه داشته باشند.