تنها مجلس می‌تواند حقِ کتابخانه‌ها را از شهرداری بگیرد

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور؛ ساختمان‌هایی با مجموعِ زیربنای یک میلیون و 400 هزار متر مربع که 3200 کتابخانه در 31 استان، 6 هزار پرسنل  و دو میلیون و 500 هزار نفر عضو در سراسر کشور دارد. این نهاد  براساس قانون باید با نیم درصد بودجه کل سالیانه شهرداری‌ها اداره شود. قانونی که در بیست و پنج اسفند ماه سال  82 تصویب شده بود اما به دلیل بی‌اعتنایی برخی شهرداری‌ها نسبت به اجرای آن؛ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از تامین حداقل‌های بودجه‌ای که براساس قانون برای آن درنظر گرفته شده بود؛ بازماند.

به دلیل این بی‌توجهی؛ نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی یازدهم آذرماه سال گذشته؛ در جریان بررسی طرح الحاق موادی به قانونِ تنظیمِ بخشی از مقررات مالی دولت، با 146رأی موافق، 7 رأی مخالف از مجموع 194 نماینده حاضر در مجلس؛ با واریز نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها به حسابِ انجمن کتابخانه‌های عمومی هر شهر به همراه یک تبصره ضمانتی موافقت کردند.

براساس این تبصره الحاقی؛ درصورت امتناع هریک از شهرداری‌ها از اجرای قانون مصوب؛ وزارت امور اقتصادی و دارایی (خزانه‌داری کل کشور) مکلف است طبق فهرست اعلامی از طرف دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مبالغ مربوطه را از سر جمعِ اعتبارات مربوط به درآمد شهرداری‌ها (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور) و یا درآمد موضوع مواد(38) و (39) قانون مالیات بر ارزش افزوده از سهم همان شهر کسر و نسبت به پرداخت آن در وجه کتابخانه‌های عمومی همان شهر اقدام کند. با این تفاسیر و درصورت اجرای این تبصره‌ی ضمانتی؛ شهرداری‌ها راه گریزی برای عدم پرداخت سهم کتابخانه‌های عمومی کشور ندارند و این اجازه به وزارت امور اقتصادی و دارایی داده شده تا مستقیما اقدام به کسر نیم درصد از درآمد آن‌ها و واریزش به حساب انجمن کتابخانه‌های عمومی هر شهر کند.

 شهرداری‌ها در سال گذشته چند درصد پرداخت کردند؟

در سال 93؛ میزان سهم نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از درآمدهای شهرداری 220 میلیارد تومان برآورد شده بود که شهرداری‌ها تنها 16 درصد آن یعنی 33 میلیارد تومان را پرداخت کردند. در میان استان‌های مختلف؛ مازنداران با پرداخت 88 درصدی (2 میلیارد و 100 میلیون تومان از  2 میلیارد و 400 میلیون تومان) رتبه نخست، یزد و کرمان هرکدام با 76 و 54 درصد رتبه‌های بعدی را در اجرای این قانون داشتند. شهردای تهران نیز از بودجه 164 هزار میلیارد تومانی‌اش که قرار بود نیم درصدش را به نهاد کتابخانه‌های کشور بدهد؛ کم‌تر از ده درصد را پرداخت کرد. یعنی از 82 میلیارد تومان سهمِ نهاد کتابخانه‌ها؛ تنها 7 میلیارد و 800 میلیون تومان پرداخت شده است. 

در 11 سال گذشته این قانون به دلیل نداشتن یک ضمانت اجرایی قوی به‌طور کامل اجرا نمی‌شد و این امید می‌رود با فشار بر شهرداری‌ها؛ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به سهم واقعی‌‌اش برسد. این نهاد نیز باید بالا بردن سرانه مطالعه در کشور را - که در حال حاضر در ایران کم‌تر از 3 دقیقه است -  جزء اولویت‌های کاری‌اش قرار دهد.

برای پرداخت این سهم در سال 94 هنوز مبلغ قطعی اعلام نشده و نهاد کتابخانه‌های کشور درباره نحوه‌ی تحقق قانون و تبصره‌ها درحال مذاکره با سازمان همیاری شهرداری‌هاست. باید دید با این ضمانت اجرایی جدید؛ میزان پرداختی شهرداری‌ها به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال 94 چند درصد خواهد بود و آیا این سازمان سهم خود را پرداخت خواهد کرد؟!