بررسی دلایل مقاومت سیستم نشر ایران دربرابر فنآوریهای روز
سیستمهای بازرگانی و اقتصادی صنعت نشر جایی برای تکنولوژیهای مثل نرم افزارهای تخصصی ندارند و ناشران و موزعان در مقابل خروج از روال کار سنتی مقاومت میکنند.
چاپ و نشر کتاب در عصر حاضر به یک صنعت تماما تکنولوژیک مبدل گشته که استفاده از فنآوریهایی مثل انواع نرمافزارهای تخصصی زیربنای رشد و توسعه آن قرار گرفتهاند. در کشور ما هم نزدیک به یک دهه و کمی بیشتر است که تعداد معدودی از شرکتهای طراح و سازنده نرمافزار به صورت تخصصی به توسعه و طراحی نرمافزارها و خدمات ویژه ناشران، موزعان و کتابفروشان مشغولند. با توجه به اهمیت و نیاز به روزآمد شدن صنعت نشر کشور دوسالی میشود که شرکت ایده گستران فرناد (ارائه دهنده نرمافزار و خدمات تخصصی صنعت نشر) در نمایشگاه کتاب حضور دارد و سعی کرده با تعامل با ناشران مختلف و اتحادیه ناشران به تغییر سیستم سنتی چاپ و نشر کشور به سیستمی کارآمد و به روز کمکی کرده باشد.
امیر نامآور (مدیرعامل شرکت ایده گستران فرناد) در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، فاصله صنعت نشر ایران با دیگر کشورهای جهان را از نظر مکانیزه شدن و استفاده از فنآورهایی همچون سیستمهای نرمافزاری زیاد دانست و بیان کرد: در کشور ما استفاده از فنآوریهای تخصصی نظیر نرمافزار در صنعت نشر و سیستم توزیع شروع شده است اما تاکنون تنها مظاهر اتفاق خودش را نشان داده است و ناشران و موزعان ما نهایتا برای فروش، مالی و انبارگردانی از سیستمهای نرم افزاری یا دیگر فن آوریهای روز استفاده میکنند، که تازه تعداد این عده هم در مقابل رقم بزرک ناشران، موزعان و کتابفروشان کشور چندان امیدوارکننده نیست. اساسا اینکه سیستمهای بازرگانی و اقتصادی صنعت نشر جایی برای تکنولوژیهای مثل نرم افزارهای تخصصی را داشته باشند هنوز دیده نمیشود و ناشران و موزعان در مقابل خروج از روال کار سنتی مقاومت میکنند.
او در ادامه افزود: متافانه بیشتر فعالین حوزهٔ کتاب و نشر گمان میکنند اصلاح زیرساختهای تولید، توزیع و بازگانی موسسهشان با استفاده از نرم افزار صرفا یک هزینه اضافه است، درحالی به واقع این تغییرات حکم یک سرمایه گذاری و کسب و کار ناشران و موزعان کتاب را دارد. شاغلین حوزهٔ کتاب و نشر ما باید به این باور برسند که همانطور که یک ویترین یا طراحی جذاب مغازه یا کتاب میتواند به فروش و گردش مالی بهتر آنها کمک کند، روزآمد شدن و تغییر رویه سنی نیز اگر نگوییم بیشتر از آن دستکم به همان میزان در بهبود شرایط کاریشان موثر است.
این آشنا به اقتصاد نشر سپس در خصوص تاثیر نرم افزاهای تخصصی برای کاهش مشکلات موجود در سیستم توزیع کتاب کشور گفت: همه میدانیم و بارها مطرح شده که سیستم توزیع کتاب ما دارای مشکلات عدیدهای است. برای کاهش اثرات این نابسامانیها میتوان از ابزارهای جدیدی مثل فروش آنلاین و فروشگاه اینترنتی بهره گرفت. وقتی ناشران متعددی داریم که به دلیل نبود ویتریین و محل عرضه کتابهایشان (به دلیل پایین بودن تعداد کتابفروشیها به ویژه در شهرستانها) امکان چندانی برای معرفی و عرضه کتابهای خود به مخاطبان ندارند و نهایتا مجبورند به نمایشگاه بین المللی کتاب به چشم فرصت فروشگاهی که صرفا یکبار در سال به دست میآورند نگاه کنند، فروشگاههای اینترتی بستری هستند تا با شرایط مناسب و با کمترین هزینه کالاهای خود را در اختیار خریدار قرار بدهند. علاوه بر پایگاههای فروش اینترنتی، نرم افزارهایی مثل نرم افزار اشنراک، نرم افزار مدیریت نشر و.... هم هستند که میتوانند به روزآمد شدن صنعت نشر و کتاب کشور کمک کنند.
نام آور اضافه کرد: ما به کسانی که به سیستمهای نرم افزاری ایده مجهز شدهاند خدمات ویژه نمایشگاهی نیز ارائه میدهیم تا موجودی کتابهایی که به نمایشگاه میآورند و میزان فروش این ده روز را کاملا دقیق به دست بیاورند. با استفاده از چنین نرم افزاهایی است که حتی میتوان دورهٔ نمایشگاهی بهتری را گذراند. به عنوان مثال با آمارگیری دقیق از تعداد کتابهایی که روزهای عادی و تعطیل فروش میرود یا با در نظر گرفتن کتابهای پرفروش و.... مسلما بازدهی نمایشگاهی بیشتر میشود. در حال حاضر ناشران شهرستانی به دلیل اینکه نمیدانند از چه کتابی چقدر بیاورند مجبور هستند تعداد بالایی کتاب را به تهران منتل کنند که مطمئنا هزینهٔ زیادی هم به آنها تحمیل میشود. درحالی که با داشتن آمار از میزان اسقبال طی سال یا نمایشگاه گذشته با تمام شدن کتابهای پرمخاطب یا جاگیر شدن کتابهایی که استقبالی از آنها نمیشود مواجه نشد.
او در ادامه با بیان اینکه داشتن نرم افزار و سیستم تنها کافی نیست گفت: ما معتقدیم قبل از هرچیز نگاه ناشران و موزعان باید به صنعت نشر تغییر کند و تصمیم به خروج از روال سنتی بگیرند. اگر این تغییر نگرش انجام نشود حتی در صورت داشتن نرم افزار هم نمیتوانند بهره کافی را از سیستمهای نوین ببرند. در حقیقت وقتی نگاه سنتی باشد، ابزار نو به تنهایی کافی نیست. خوشبختانه حضور در نمایشگاه فرصت خوبی را فراهم کرده تا با تعامل با ناشران برای این تغییر نگرش برنامه ریزی کنیم. ناشران خودشان مشکلات را به خوبی میشناسند اما عموما از اینکه نهادها و موسساتی هستند که به صورت تخصصی خدمات و نرم افزار به ناشران عرضه میکنند آگاه نیستند.. برای همکاری بیشتر با جامعه نشر در صدد هستیم نشستهای هم اندیشی را با اتحادیه ناشران برگزار کنیم. باشناختی که من از صحبتهای آقای آموزگار از ایشان به دست آوردهام میدانم که انسانی روشن هستند و امیداریم با همکاری اتحادیه و انجمنهای نشر برای بهبود صنعت نشر و کتاب کشور قدمی برداریم. هرجند تاکنون پاسخی از سوی اتحادیه به درخواست ما برای برگزاری جلسه هم اندیشی داده نشده است که فکر میکنم به دلیل هم زمانی با تغییر هیئت مدیره و درگیریهای ویژه نمایشگاه باشد.