افزایش ۵۰ درصدی نمایشگاه کتاب؛ درست یا نادرست؟

به گفتهٔ نیکنام حسین‌پور (مدیر کمیته رفاهی نمایشگاه) نیز تعداد تراکنش‌های صورت گرفته تا پایان روز هشتم (۲۳اردیبهشت) از مرز ۷۸۰هزار تراکنش گذشته است و طی همین هشت روز و درحالی که هنوز سه روز از مهلت نمایشگاه باقیمانده به میزان مبلغ فروش سال گذشته رسیده است. (میزان فروش سال گذشته چیزی در حدود ۱۴۰میلیارد اعلام شده بود)، البته به گفتهٔ حسین‌پور با اینکه بیشترین تعداد تراکنش را بخش ناشران عمومی شاهد هستیم اما بیشترین مبلغ فروش از آن ناشران دانشگاهی است.

با کنار هم قرار دادن این اعداد و ارقام و مشاهده میدانی مراجعان به نمایشگاه به نظر می‌رسد این افزایش میزان فروش را نمی‌توان معیار دقیقی برای اعلام بالا رفتن خرید کتاب از سوی بازدیدکنندگان دانست، چراکه با وجود افزایش نسبی خرید کتاب نسبت به سال‌های گذشته هنوز تا دیدن مراجعانی که با بسته‌ها و کیسه‌های متععد و متنوع پر از کتاب راهی خانه می‌شوند خیلی فاصله داریم. شاید بتوان این افزایش میزان مبلغ فروش را ناشی از بالا رفتن قیمت پشت جلد کتاب‌ها دانست و نه الزاما افزایش تعداد عنوانین فروش رفتهٔ کتاب‌ها.

به گزارش خبرنگار ایلنا، غرفه‌داران حاضر در بخش عمومی نمایشگاه (شبستان) نیز کم و بیش افزایش ۵۰درصدی آمار فروش را تاحدودی ناشی از اشتباه در آمارگیری می‌دانند و معتقدند درست است که امسال نسبت به چند دورهٔ گذشته که رکود ناخوشایندی را در نمایشگاه شاهد بودیم نسبتا یا استقبال و فروش بهتری مواجه هستیم اما اعلام رشد ۵۰درصدی در مبلغ فروش نباید این تصور را به وجود بیاورد که اقبال به کتاب هم به همین نسبت بیشتر شده است.

از دید متصدی غرفه نشر فرزان روز و خیلی‌های دیگر امسال افزایش فروش، افزایش بازدیدکننده و حتی افزیش تعداد عنوان خریداری شده از سوی مراجعان را شاهد بوده‌ایم اما نه تا سقف ۵۰درصدی و اینکه میزان فروش یک مرتبه یک ونیم برابر شده باشد.

متصدی غرفه نشر کارنامه هم به خبرنگار ایلنا گفت: به دلیل رابطهٔ فامیلی که با آقای زهرایی داریم تقریبا از روند هرساله حضور در نمایشگاه مطلع می‌شویم. نشر کارنامه هرسال رشد حدود ۱۵درصد را در فروش داشته است و امسال نیز بر اساس گفته‌های آقای زهرایی این رشد تا حدودی بیش از ۱۵درصد هر ساله است اما اینگونه نبوده که به افزایش فروشی نزددیک به ۵۰درصد رسیده باشیم. البته تا حدودی تعداد عناوینی که هم از سوی بازدیدکنندگان خریداری می‌شود هم رشد داشته اما چندان نبوده که نکته‌ای شاخص و قابل تامل عنوان شود.

متصدی غرفه نشر مازیار نیز با غیرممکن خواندن افزایش ۵۰درصدی فروش طی یک دوره نمایشگاه بیان کرد: تعداد عناوینی که خریداری می‌شوند فرق چندانی نکرده است و تحول آنچنانی هم در تعداد بازدیدکنندگان دیده نمی‌شود. درست است که افزایش ریالی فروش داشته‌ایم و این نکته را درست می‌دانیم اما این افزایش ریالی به منزله افزایش و رشد کتابخوانی نیست. قیمت کتاب هم مثل هر کالای دیگری با توجه به مواد اولیه و... بالا رفته و بخشی از این افزایش فروش ناشی از همین افزایش قیمت پشت جلد است. اساسا در مورد نباید تنها بر آمار ریالی تکیه کرد و اگر می‌خواهیم فرهنگ کتاب و کتابخوانی را گسترش دهیم باید به تعداد کتاب‌هایی که خریداری و خوانده می‌شود حساس باشیم نه مبلغی که فروش می‌رود.

متصدی غرفه فصل پنجم اما قدرت خرید مردم جهت هزینه کردن برای خرید کتاب را هنوز پایین دانست و اضافه کرد: ما تعداد عنوان کمتری را نسبت به سال گذشته فروخته‌ایم اما جمع فروش ما به دلیل بالا رفتن قیمت کتاب‌ها‌‌ همان جمع سال گذشته است. این یعنی افزایش مبلغ فروش رفته الزما به معنی بهتر و تسهیل شدن خرید کتاب برای مردم نیست. وقتی یک کتاب ۵۰صفحه‌ای را با مبلغ تمام شدهٔ ۸هزارتومان باید عرضه کنیم تا چرخمان بچرخد، تعداد آن‌هایی که می‌توانند چنیین هرینه‌هایی را متقبل شوند و کتاب بخررند روز به روز کمتر می‌شود در حالی که ما تنها به میزان فروش نکاه می‌کنیم و دلخوش می‌شویم که رشد داشته‌ایم.