هویتِ دو بازار ایلخانی و صفوی سمنان در معرض خطر/ نیاز به تشکیل پلیس بازار تاریخی احساس می‌شود

به گزارش خبرنگار ایلنا، مهرزاد پرهیزگاری که تحقیقات زیادی درباره بازارهای تاریخی ایران انجام داده است، معتقد است که اصالت بازار ایلخانی سمنان کاملا آشکار است و کالبد این بازار تا حد زیادی حفظ شده است.

به گفته او؛ بازار ایلخانی سمنان مانند دیگر بازارهای ایلخانی کشور نیست که با متون و حدس و گمان تاریخگذاری شود، بلکه اصالت آن آشکار است.

تغییر هویتِ بازار صفوی – قاجاری سمنان

فعالان میراث فرهنگی سمنان از وضعیت بازار صفوی این شهر که به راسته بازار هم شهرت دارد، انتقاد کرده و اعتقاد دارند که این بازار وضعیت مناسبی ندارد و اصالت تاریخی آن با حضور گسترده‌ی طلافروش‌ها در آن از بین رفته است.

حسین ترحمی، فعال میراث فرهنگی سمنان و دبیر اسبق گروه نظارت مردمی بناهای تاریخی سمنان افزود: راسته بازار (بازار صفوی) سمنان یک تکیه چوبی خاص با کاشی‌های رنگی به نام «ناسار» دارد و حجره‌ها و آب انبار خاص دو طبقه و حمام صفوی خاص آن به همراه یک تیمچه تاریخی آن باقی مانده اما در وضعیت نامناسب است. در حال حاضر به دلیل بی‌توجهی‌های صورت گرفته چند سرای بازار صفوی سمنان تخریب شده است.

او گفت: حجره‌های بازار صفوی سمنان و تکیه صفوی «ناسار» این بازار هم اکنون به طلافروشی تبدیل شده‌اند و اصالت تاریخی خود را از دست داده‌اند.

 ترحمی با اشاره به تغییرات صورت گرفته در این بازار بدون توجه به هویت تاریخی آن اعلام کرد: تابلو مغازه‌های طلافروشی در این بازار تاریخی بر روی کاشی‌های رنگی دوره قاجار جداره‌های بازار قرار گرفته و این در حالی است که نه تنها اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان که حتی یگان حفاظت میراث فرهنگی این استان برخوردی با این اقدام انجام نداده‌اند.

وی با اشاره به تعطیل بودن بازار تاریخی سمنان در روزهای آخر هفته که گردشگران نیاز به بازدید از معماری دوره صفوی و قاجاری برجای مانده در این بازار تاریخی دارند، افزود: نه تنها بازار تاریخی سمنان روزهای پنجشنبه و جمعه تعطیل است که حتی آب انبار تاریخی این بازار به‌جای آن که تبدیل به یک جاذبه گردشگری شود، در اختیار تبدیل به طلافروشی شده است.

این فعال میراث فرهنگی در استان سمنان اعلام کرد: مهمترین آسیب وارد شده به حجره‌های تاریخی این بازار دکورهای مدرنی است که در حجره‌های سنتی قرار داده شده و این وضعیت بازار صفوی – قاجاری سمنان را برغم آسیب‌های وارد شده به آن از معنای بازار سنتی تهی کرده است.

 بازار ایلخانی هم از هویت تهی می‌شود

ترحمی همچنین نسبت به از دست رفتن هویت تاریخی بازار ایلخانی سمنان هشدار داد و گفت: متاسفانه مهمترین خطری که اکنون بازار ایلخانی سمنان را تهدید می‌کند، ورود صنف طلافروش‌ها به این بازار تاریخی است که اصالت آن به گفته محققین و کارشناسان کاملا آشکار و واضح است.

او گفت: زنگ خطر ورود طلا فروش‌ها به بازار ایلخانی سمنان به صدا درآمده و چند طلافروش حجره‌های این بازار را به دکان طلافروشی تبدیل کرده‌اند.

وی افزود: طلافروش‌ها با ورود به بازار ایلخانی سمنان در حال احداث دکورهای مدرن در حجره‌های تاریخی این بازار هستند و بدین ترتیب شمایل حجره‌های سنتی از دست می‌رود، بعد از مدتی کولرهای گازی در جداره‌ها و حجره‌ها نصب می‌شود و آسیب‌های زیادی به این بازار می‌رسد.

این فعال میراث فرهنگی تاکید کرد: در یک دهه اخیر سختگیری زیادی برای حفظ منظر فرهنگی بازار تاریخی سمنان از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان اعمال شد تا آسیبی به منظر این بازار نرسد اما با اتفاقات اخیر به نظر می‌رسد بازار ایلخانی سمنان با خطر مواجه شود.

او تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان باید به سرعت از حجره‌های بازار ایلخانی سمنان عکاسی و مستندنگاری کند تا در صورت تغییر در این بازار با خاطیان برخورد شود. همچنین باید ضوابط حجره‌ها را براساس کالبد و شکل فیزیکی وشان بازار ایلخانی طراحی و به اتحادیه‌های صنفی و فرمانداری سمنان ابلاغ کند. این کار باید برای بازار صفوی سمنان هم انجام شود.

درخواست تشکیل پلیس بازار تاریخی

وی در ادامه با اشاره به ضرورت تشکیل پلیس بازار تاریخی در سمنان همانند کاری که در بازار تاریخی اراک و سایر شهرهای تاریخی کشور انجام شده است، تاکید کرد: تشکیل پلیس بازار تاریخی سمنان یک نیاز مهم برای حفاظت از بازار تاریخی این شهر و محله‌های چسبیده به بازار است که همگی آن‌ها جزو ساختار بازار ایلخانی، صفوی و قاجاری این شهر محسوب می‌شوند.

او از آمادگی شورای شهر سمنان برای تشکیل پلیس بازار تاریخی در این شهر خبر داد و گفت: در صحبتی که با دکتر حافظی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سمنان داشتم، ایشان اعلام کرد که در صورت آغاز جلسات میراث فرهنگی این شهر با شورای شهر سمنان مدیریت شهری آمادگی تشکیل پلیس بازار تاریخی سمنان را دارد. چون در حال حاضر بازار صفوی سمنان هویت تاریخی خود را از دست داده و با ورود طلافروش‌ها به بازار ایلخانی این شهر بیم آن می‌رود که کلیت بازار تاریخی سمنان هویت تاریخی خود را از دست بدهد.