در گفتگو با ایلنا مطرح شد؛
آماری از تعداد و وضعیت نقاشیهای قهوه‌خانه‌ای در مخازن موزه‌ها وجود ندارد/ چرا موزه نقاشی قهوه‌خانه‌ای نداریم؟
یک نقاش قهوه‌خانه‌ای با انتقاد به نبود یک موزه از آثار نقاشی قهوه‌خانه در ایران، از پراکندگی آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای در موزه‌ها و نبود اطلاعات شفاف از تعداد آثار و شیوه حفاظت از آنها ابراز نگرانی کرد. وی معتقد است، با اینکه هنرمندان و پژوهشگران نقاشی قهوه خانه‌ای از دهه ۸۰ درخواست راه اندازی موزه نقاشی قهوه خانه‌ای را در وزارت میراث فرهنگی و وزارت ارشاد و شهرداری مطرح کرده‌اند ولی تا همین امروز پاسخی به درخواست آنها داده نشده است. این درحالی است که سرنوشت نامعلوم تعداد قابل توجهی از آثار فاخر نقاشیهای قهوه‌خانه‌ای در مخازن و نبود آمار شفاف باعث نگرانی نقاشان و پژوهشگران نسبت به وضعیت این آثار در ایران شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مشخص نیست چه تعداد آثار از نقاشیهای قهوه‌خانه‌ای در مخازن موزه‌ها وجود دارد چراکه هیچ آماری تاکنون از سوی موزه‌ها اعلام نشده است. مخازن موزه‌های بنیاد مستضعفان و موزه رضا عباسی که از بیشترین آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای برخوردار است از دهه ۷۰ به غیر از دو سه مورد، هیچ نمایشگاهی از این آثار برگزار نکرده‌اند.
یکی از پژوهشگران این حوزه معتقد است، نه تنها از وضعیت نقاشیهای قهوه‌خانه‌ای در موزه رضا عباسی اطلاعی در دست نیست که موزه‌های بنیاد مستضعفان با داشتن تعداد بالایی از بهترین کارهای نقاشی قهوه‌خانه‌ای حتی اجازه عکاسی از تابلوها را هم نمی‌دهند.
«سهیل مسیبی» پژوهشگر آثار قولر آقاسی و نقاش سبک قهوه خانه‌ای در ایران به ایلنا گفت: سالیان طولانی است که هنرمندان و پژوهشگران نقاشی قهوه خانه‌ای کشور از دهه ۸۰ درخواست راه اندازی موزه نقاشی قهوه خانه‌ای را در وزارت میراث فرهنگی و وزارت ارشاد و شهرداری مطرح کرده‌اند ولی تا همین امروز پاسخی به درخواست آنها داده نشده است.
وی افزود: بنده آخرین نفری هستم که راه اندازی موزه نقاشیهای قهوه خانه‌ای را پیگیری می‌کنم و این درخواست همه هنرمندان این حوزه است. چون برخی هنرمندان نظیر جواد عقیلی ۶۰۰ تابلو نقاشی و پرده قهوه خانه‌ای دارند که 250 اثر از آن متعلق به مرحوم آقای عباس بلوکی فر است که نمی‌دانند پس از آنها تکلیف این آثار چه می‌شود؟
مسیبی که سالیان طولانی بر آثار حسین قوللر آقاسی مطالعه و پژوهش کرده است، گفت: مهمترین موضوع در بحث آثار نقاشی موجود در موزه‌ها نبود کارشناس و پراکندگی آثار نقاشیهای قهوه خانه است.
این پژوهشگر و هنرمند نقاشی قهوه خانه‌ای در پاسخ به این سوال که چه تعداد نقاش قهوه خانه‌ای مهم در ایران وجود دارد؟ گفت: متاسفانه در نقاشی قهوه خانه‌ای یکسری افراد هستند که برای خود عنوان تراشی می‌کنند یا خود را احیاگر نقاشی قهوه خانه‌ای می‌دانند مثلا می‌گویند، اولین زن نقاش قهوه خانه‌ای ایران و… در حالی که تعداد اساتید نقاشی قهوه خانه‌ای ایران اکنون به زور به تعداد انگشتان یک دست می‌رسد. استاد محمدرضا حمید در مشهد و برادر ایشان آخرین بازمانده‌های دوره طلایی نقاشی قهوه خانه‌ای در ایران هستند که متاسفانه نام و آثار ایشان معرفی نشده است.
مسیبی افزود: کارهای ناب و فاخر نقاشیهای قهوه خانه‌ای در مخزن موزه رضا عباسی است و مشخص نیست چرا این همه سال یک نمایشگاه از این آثار گذاشته نشده است؟ آخرین بار سال ۷۴ این آثار را به نمایش گذاشتند و بعد هیچ نمایشگاهی از آنها برگزار نشد. این آثار کارهای نابی است که پیش از انقلاب خریداری شده بود. موزه‌های بنیاد مستضعفان نیز بهترین کارهای نقاشی قهوه خانه‌ای را دارد. اما آنها نیز هیچ نمایشگاهی از این آثار برگزار نکرده‌اند. حتی اجازه عکاسی از تابلوها را هم نمی‌دهند.
این نقاش قهوه خانه‌ای با تاکید بر ضرورت راه اندازی موزه نقاشی قهوه خانه‌ای در ایران اعلام کرد: راه اندازی موزه نقاشی قهوه خانه‌ای آرزوی هنرمندان و نقاشان قهوه خانه‌ای کشور است که تاکنون هیچ یک از مسئولین وزارت میراث فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توجهی به این درخواست نکرده‌اند و آثار ارزشمند و حتی تاریخی نقاشیهای قهوه خانه‌ای در کشور در موزه ها، گالری‌ها و در خانه هنرمندان پراکنده هستند.
وی تاکید کرد: بارها از موزه‌ها درخواست کرده‌ایم درهای مخازن را باز کنند تا مشخص شود چه تعداد اثر واقعی از نقاشان قهوه خانه‌ای ایران وجود دارد اما هیچ یک از آنها این درخواست را قبول نکرده‌اند.
نبود کارشناس و پراکندگی آثار مهمترین معضل آثار قهوه‌خانه‌ای
مسیبی با ابراز تاسف از فقدان کارشناسان متخصص در موزه‌های کشور در موضوع نقاشیهای قهوه خانه‌ای اعلام کرد: مهمترین موضوع در رابطه با آثار نقاشی قهوه‌خانه‌ای در موزه‌ها نبود کارشناس و پراکندگی آثار نقاشیهای قهوه‌خانه‌ای است. موزه‌ها متاسفانه کارشناس متخصص در حوزه آثار نقاشی ندارند و مثلا در موزه آستان قدس رضوی کارهای عاشورایی و هر اثر نقاشی که رنگ و تم قاجاری دارد به اسم نقاشی قهوه خانه‌ای نامگذاری شده است. اکثر موزه‌ها چنین وضعیتی دارند. در حالی که نقاشیهای آنها قهوه خانه‌ای نیستند. یا آثار قاجاری هستند یا شاهنامه‌ای یا شمایل که ربطی به نقاشی قهوه خانه‌ای ندارند. یا بعضا نمی‌توانند بین آثار استاد حسین قوللر آغاسی و فتح الله قوللر تفکیک قائل شوند در حالی که فتح الله یراقچی (پسرخوانده حسین قوللر آقاسی) در آثارش تفاوت‌هایی در آناتومی و رنگ و تزئینات نسبت به آثار حسین قوللر مشاهده می‌شود ولی امضای هر دوی آنها قوللر آقاسی هست. اما کارهای یراقچی به شدت ارزانتر از کارهای حسین قوللر آقاسی است.
او افزود: آثار تاریخی بسیاری در موزه‌های کشور از نقاشیهای مهم قهوه خانه‌ای وجود دارد که بطور واقعی ارزش آنها بررسی نشده است. ضمن آن که از دهه ۸۰ به این‌سو وضعیتی در موزه‌ها و مجموعه دارها حاکم شده که هیچکدام حاضر به امانت دادن آثار برای حضور در نمایشگاه‌ها نیستند. متاسفانه چون ارگان‌ها و دستگاه‌ها نیز از آثار به امانت داده شده هنرمندان و مجموعه دارها نیز مراقبت لازم نداشته‌اند هیچکدام از این افراد حاضر نیستند آثارشان را برای نمایش به امانت بدهند چون در تجربه‌های قبلی بعضا آثار آنها با پارکی و سوراخ شدگی و آسیب دیده بازگردانده شده است.
این نقاش قهوه خانه‌ای تاکید کرد: متاسفانه بعضا موزه‌ها بلد نیستند با آثار چطور برخورد کنند. نیروی متخصص برای حفظ و نگهداری آثار ندارند. مثلا یک تابلو با پرده‌ای که برای دهه ۳۰ بود را در یکی از موزه‌ها با یک متر شکاف و پارگی و سوراخ نگهداری کرده‌اند یا قاب اثر شکسته است.
تعداد اساتید نقاشی قهوه‌خانه‌ای به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسد
هنرمند نقاشی قهوه خانه‌ای در ادامه گفت: هم اکنون تعداد اساتید نقاشی قهوه خانه‌ای ایران به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. استاد محمدرضا حمیدی به اتفاق برادرشان مصطفی جزو آخرین بازمانده‌های دوره طلایی نقاشی قهوه خانه‌ای در ایران هستند و اتفاقا همین هفته گذشته یکی از پرده‌هایی که ایشان ترسیم کرده‌اند، با موضوع تاریخ خراسان در مشهد رو نمایی شد هر چند که دست‌اندرکاران این رویداد در طراحی پوستر و تبلیغات از درج نام ایشان استفاده نکرده بودند.
