چرا سیاست‌گذاری‌ها برای حل مسئله، مسئله زا هستند؟/ باید با جامعه و ساخت قدرت به یک فهم مشترک برسیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست مسائل اجتماعی ایران به مناسبت روز علوم اجتماعی با همکاری اتحادیه انجمن‌های علمی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با حضور اساتید ارتباطات علی ربیعی رئیس انجمن، هادی خانیکی رئیس ادواری انجمن ارتباطات، عبدالله بیچرانلو مدیر گروه ارتباطات و مسعود کوثری عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی برگزار شد.

«علی ربیعی» رئیس انجمن ارتباطات به حوزه ارتباطات، چالش‌ها و مسائل مختلف جامعه ایران پرداخت و گفت: سالهاست که یکی از دغدغه‌های من این است که چرا مسائل اجتماعی ایران همچنان باقی‌ مانده‌ و حل نشده‌اند. به‌طوری‌که حتی مسائل فرهنگی ما در عرصه‌های مختلف لاینحل باقی مانده‌اند و مسائل اجتماعی ایران مضحمل و روی دست کشور و جامعه تلبنار شده‌اند.

او با طرح این پرسش که چرا سیاستگذاری‌ها به جای حل مسئله، تبدیل به مسئله‌ شده‌اند تاکید کرد، سیاستگذاری‌های صورت گرفته در حوزه جمعیت نه تنها منجر به حل مسئله نشده بلکه آسیب‌هایی را هم به‌بار آورده است. به‌عنوان مثال، با اینکه نظریه رشد جمعیت ایران و کمبود جمعیت در آینده بسیار درست است چطور می‌شود  با یک سیاست‌گذاری نادرست خود منجر به آسیب‌های اجتماعی شود. متاسفانه زمانی‌که  وسایل مورد نیاز مردم از داروخانه‌ها به دلیل اعمال این سیاست جمع‌آوری می‌شود و حذف غربالگری ژنتیک صورت می‌گیرد که این اتفاق در نوع خود بسیار آسیب‌زاست نشان می‌دهد با اینکه این نظریه کاملا درست و به‌جا است باید برای آن راهکاری درست اندیشید متاسفانه با سیاست‌های نادرست، اهدف این سیاست‌ها به نتیجه نمی‌رسد.

ربیعی تاکید کرد: اینکه ما نمی‌توانیم حل مسئله داشته باشیم و سیاست‌های اتخاذ شده مسئله‌زا شده‌اند، بحرانی است که باید به‌آن به‌درستی پرداخته شود. به‌عنوان مثال در حوزه حجاب، متاسفانه سیاست‌گذاری‌ها منجر به بحران شده است. این سیاست نه‌تنها حل مسئله نکرده که درجامعه اعتماد سوزی را پدید آورده و تعارض‌های بزرگ بین جامعه و حکومت ایجاد کرده است. این درحالی است که در سال 1401 بر اثر اعمال همین طیف سیاست‌ها کشور بابحران جدی مواجه شد و ایران هزینه‌های اعتباری و جانی بسیاری پرداخت کرد. بنابراین باید توجه داشت که سیاست‌گذاری صورت گرفته در زمینه عفاف و حجاب بحران‌زا خواهد بود و  این هزینه را جامعه و  نظام سیاسی پرداخت می‌کنند. و به‌واقع نمی‌دانم افرادی که در این زمینه سیاستگذاری‌ می‌کنند اصلا از این مسئله فهمی دارند یا خیر؟

او همچنین با بیان اینکه فهم نادرست از سیاست‌ها، عوارض سیاسی و اجتماعی بسیاری برای کشور به دنبال داشته است، تاکید کرد: با این جرایمی که قرار است برای حجاب اخذ شود در زندگی افراد چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ و آن افرادی که این جریمه را پرداخت می‌کنند با چه روح جریحه‌داری در این جامعه زندگی خواهند کرد.

او گفت: بنده تردیدی در صداقت امام‌ خمینی (ره) و رهبران جمهوری اسلامی ایران ندارم اما چرا عدالت درست نمی‌شود؟ چرا فقر و نابرابری از بین نمی‌رود و چرا فرهنگ منزهی که جزو آرمانها بوده است ایجاد نمی‌شود؟ به نظر می‌رسد علت آن ندیدن بخشی از مسائل در کشور است. اساسا عده‌ای قائل به وجود برخی از مسائل نیستند.

وی ادامه داد: موضوع بعدی کژبینی نسبت به مسائل است و متاسفانه مسئله را به‌گونه ای درک می‌کنند که هیچگونه اشتراک ادراکی در آن موجود نیست و راه‌حلی مناسبی از آن بیرون نمی آید. بنابراین فهم نادرست منجر به علت یابی نادرست می‌شود و وقتی علت‌های نادرست تراشیده شد، به‌دنبال آن سیاست‌های غلط اتخاذ می‌شود که متاسفانه در بیشتر مواقع این سیاست‌های غلط بحران‌زا هستند.

او با بیان اینکه ارتباطات اجتماعی دچار اختلال است، ادامه‌ داد: متاسفانه ارتباطات اجتماعی نه کمکی به فهم مشترک می‌کند نه به سیاست‌گذار کمک می‌کند و نه منجر به همدلی عمومی می‌شود. فهم مشترک در ساخت قدرت دچار مشکل است البته موانع سیاسی قدرت طلبانه به نوعی برای خودش ارتباطاتی می‌سازد که از این ارتباطات فهمی استخراج می‌شود که مبتنی بر منفعت و فلسفه وجودی خودش است و این مشکل باز هم به اخلال در نظام ارتباطی برمی‌گردد.

ربیعی تاکید کرد: مشکل دیگر، ارتباطات نهاد علم با سیاستگذاری است که از نظر من قطع شده است. میانه نهاد علم با سیاستگذاری مناسب نیست. فقدان ارتباط مناسب با جامعه و ارتباط محدود با یکسری افراد فهم اعظمی از یکسری از مسائل اجتماعی را پیچیده کرده است.

او راهکار برون‌رفت از این مشکلات را ترمیم نظام ارتباطی برای فهم مشترک در راستای بیان مسائل عنوان کرد و گفت: استراتژی که هم‌اکنون رئیس دولت وفاق مطرح کرده است بسیار درست است.  وفاق، فهم مشترک است و ایجاد نظام ارتباطی برای این فهم مشترک ضروری است. ما باید به سمتی برویم که با جامعه و ساخت قدرت به یک فهم مشترک برسیم و این نظام ارتباطی مناسب است که می تواند به ما کمک کند و اختلال در نظام ارتباطی می تواند در کشور بحران سازی کند.