درگیری اهالی کن و دانشگاه بر سر یک حمام! / سند حمام قاجاری کن را به‌نام دانشگاه شهید بهشتی زدند
سال ۱۳۸۰ بود که مسئولان میراث‌فرهنگی حمام تاریخی ۲۰۰ساله کن را در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رساندند و چند سال بعد نیز این حمام ارزشمند تاریخی را با یک دوره مرمت سرپا و احیاء کردند. اما مشخص نیست که چرا به یکباره سند این حمام تاریخی به نام دانشگاه شهید بهشتی واگذار شد و با مالکیت جدید درب آن بدون داشتن هیچگونه کاربری مشخصی برای همیشه به‌روی مردم بسته‌شد. اتفاقی که سبب ایجاد مناقشه میان اهالی کن و مسئولان دانشگاه شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حمام تاریخی کن که متعلق به دوره قاجاریه است تا همین ۶۰ سال پیش مورد استفاده مردم محله کن بود. این حمام تاریخی که در دو طبقه و به‌صورت مجزا (زنانه و مردانه) احداث شده است ۲۵۰ متر مساحت دارد که با لوله‌کشی آب تهران خزینه حمام جمع‌آوری می‌شود.
یکی از اهالی کن به خبرنگار ایلنا می‌گوید: نزدیک به ۷۰ سال است که دیگر از حمام تاریخی کن استفاده نمی‌شود. این حمام که توسط اهالی اداره می‌شد سال ۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و در سالهای ۸۵ نیز یکبار مورد مرمت قرار گرفت اما در نهایت بی‌دقتی در دولت آقای روحانی به دانشگاه شهید بهشتی واگذار شد.
او می‌گوید: هم‌اکنون دانشگاه مالک این حمام است و اهالی کن نیز همچنان به این واگذاری معترض هستند. به‌طوری‌که بارها میان اهالی و دانشگاه بر سر مالکیت درگیری ایجاد شده و مردم و دانشگاه هر کدام جداگانه قفل خودشان را روی این حمام تاریخی می‌زدند و هم‌اکنون هیچ دسترسی به این حمام تاریخی وجود ندارد و دانشگاه شهید بهشتی نیز هیچ اقدامی در حوزه مرمت و تغییر کاربری بنا انجام نمی‌دهد.
در حمام سالهاست بسته است و کسی اجازه ورود به بنا را ندارد
او ایلنا گفت: درخواست اهالی محله کن این است که این حمام تاریخی هر چه سریعتر تعیین تکلیف شود با اینکه در این سال‌ها اهالی پیگیری‌های بسیاری انجام داده‌اند اما هنوز به جایی نرسیده است.
او تاکید کرد: آخرین پیگیری‌های مردم در دولت شهید رئیسی بود که داشتند با آقای ضرغامی به نتایجی می‌رسیدند که آن هم بلاتکلیف باقی ماند درحال حاضر به‌نظر می‌رسد وضعیت این حمام تاریخی به‌گونه‌ای است که نیاز به پیگیری مدیریت شهری از بالادست دارد شاید از این طریق بتوان به‌راه حل مطلوب‌تری رسید.
مرمت حمام کن از سوی دانشگاه امکانپذیر نیست
«احمد علوی» رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران اما هفته گذشته که از این بنای تاریخی بازدید کرده است، به ایلنا گفت: محلات کن دارای میراث ملموس و ناملموس شناخته‌شده و ارزشمندی هستند. درحال‌حاضر این محلات دارای آثار و بناهایی هستند که ظرفیت ثبت در فهرست آثار ملی را دارند. به‌عنوان مثال یکی از بزرگترین حسینیه‌های تهران در محلات کن بوده است و حسینیه‌های این محله به‌قدری قدمت دارند که هم‌اکنون دو حسینیه را میراث‌فرهنگی پذیرفته که در فهرست آثار ملی کشور اضافه کند و مردم نیز در موضوعات میراث‌فرهنگی بسیار علاقمند ورود کرده‌اند و پیگیر وضعیت مواریث فرهنگی هستند.
او با بیان اینکه بناهای تاریخی در محله کن باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، ادامه داد: محله کن هم‌اکنون دارای یخچال دوره صفوی است که هنوز به ثبت ملی نرسیده است و همینطور یک حمام قاجاری دارد که با اینکه در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و جزو فضای تاریخی محله کن به‌شمار می‌رود مالکیت آن به دانشگاه واگذار شده و وضعیت بنا مشخص نیست.
رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر تهران تاکید کرد: با توجه به اینکه هزینه مرمت بیش از ساخت است این پرسش مطرح می‌شود که دانشگاه شهید بهشتی چه برنامه و فضایی برای مرمت، نگهداری و بهره‌برداری از امکان تاریخی دارد. درحال‌حاضر دانشگاه‌های ما در موضوعات مرتبط با خود در بحث بودجه و اعتبار گرفتار هستند و اگر دانشگاه هم بخواهد این بنای تاریخی را مرمت کند امکانپذیر نیست.
علوی می‌گوید: واگذاری این حمام به‌دانشگاه به‌نظر می‌رسد فرصتی برای دانشگاه شهید بهشتی محسوب نمی‌شده و صرفا یک فضای تاریخی را بلاتکلیف کرده‌اند. چراکه از زمانی‌که این بنا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، مرمت اولیه روی آن انجام می‌گیرد و ما نیز به‌عنوان مدیریت شهری طی سالهای مختلف بودجه گذاشتیم تا این بنا باعلم بر اینکه مدیریت آن در اختیار شهرداری نبود مورد مرمت قرار بگیرد.
به گفته علوی، اولویت فعالیت‌های مرمتی ما در وهله نخست اماکن و بناهای تاریخی هستند که مدیریت آن‌ها تحت‌اختیار شهرداری است و بعد از آن بناها و آثاری که در اختیار بخش عمومی و دولتی هستند که اعتباری برای مرمت ندارند. این حمام نیز جزو بناهایی بود که بودجه مرمت نداشت. برای این اثر تاریخی سه دوره از ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد و درمرحله آخر ۵ میلیارد بودجه درنظر گرفتیم اما حتی دانشگاه حاضر نشد که در این زمینه همکاری کند تا اعتباری که در شهرداری برای آن درنظر گرفته بودیم هزینه شود.
او در پاسخ به این پرسش که استدلال دانشگاه شهید بهشتی برای همراهی نکردن با شهرداری چه بود؟ ادامه داد: مشکل این است که دانشگاه نمی‌تواند تصمیم برای این بنای تاریخی بگیرد. آن‌ها ساختار میراثی ندارند تا بتوانند برای این فضا تصمیم بگیرند با اینکه این حمام را جزو املاک خود می‌دانند اما تصمیم‌گیری راجع به بنا انجام نمی‌دهند.
ورودی و سقف حمام تاریخی کن
علوی در خصوص اینکه آیا کاربری برای این بنا تعریف شده، ادامه داد: تا الان کاربری اعلام نشده است. البته از آنجایی که بنا ثبت شده است آن‌ها می‌خواستند به عنوان کتابخانه از این بنا استفاده کنند اما کتابخانه با فضای فعلی بنا مطابقت ندارد و باید برای این کاربری مرمت‌های اصولی شود که بسیار پرهزینه است و اگر ۵۰ سال دیگر این بنا در این شرایط بماند، دانشگاه هزینه مرمت چنین بنایی را در بودجه‌های تعریف شده‌اش ندارد.
او همچنین تاکید کرد: میراث فرهنگی و دولت باید اهتمام داشته باشند تا مالکیت بناهای میراثی و تاریخی دراختیار بخش‌هایی باشد که امکان مرمت و بهره‌برداری دارند.
گفته می‌شود تهران بیش از ۵۰ قدیمی و تاریخی دارد که دارای مالکیت خصوصی هستند و وضعیت آن‌ها بسیار بلاتکلیف است. مالکان نه توان مرمت حمام‌های قدیمی و تاریخی را دارند و نه شهرداری اجازه می‌دهد که آن‌ها تخریب و تغییر کاربری دهند. مثل حمام تاریخی محله دولاب که چندی پیش نیز در صحن شورای شهر مطرح شد و مورد بحث قرار گرفت.
علوی می‌گوید: ضروری است که حمام‌های قدیمی و تاریخی تهران ساماندهی شوند با معاونت شهرسازی شهرداری نیز در این خصوص مذاکراتی صورت گرفته تا درخصوص کاربری این بناها اجازه ویژه‌ای به بخش خصوصی صادر شود. چراکه تعداد این حمام‌ها در شهر تهران کم نیست و لازم است که نحوه بهره‌برداری از این بنا تغییر پیدا کند.
