کارگردان نمایش «ریچارد سوم» مطرح کرد:
اثر شکسپیر را مطابق جامعه امروز دراماتورژی کرده‌ام/ جشنواره تئاتر دانشجویی تخته شده!
کارگردان نمایش «ریچارد سوم» می‌گوید: متن اصلی نمایشنامه شکسپیر، چیزی حدود پنجاه کاراکتر داشت و این برای ما چالش بود که بتوانیم در فضای تجربی/دانشجویی با چند کاراکتر محدود، جان‌مایه‌ی نمایشنامه‌ی شکسپیر را با شرایط جامعه سازگار کنیم.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «ریچارد سوم» یکی از نمایش‌های حال حاضر روی صحنه است که تا چهارم مهرماه هر شب به جز شنبه‌ها راس ساعت ۲۱:۰۰ در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می‌رود.
مهدی بختیاری و فرشاد نصیری به صورت مشترک کارگردانی این اثر را به عهده داشته‌اند و مصطفی لطیفی‌خواه، سوگل یکتا، سعید جمشیدی‌پور و ملینا مشایخی در این اثر ایفای نقش می‌کنند.
در خلاصه نمایش «ریچارد سوم» آمده است: ریچارد برای دست یافتن به پادشاهی، باید برادر و برادرزادگانش که به «شاهزادگان برج» معروفند، از میان بردارد. این نمایش روایتگر سرگذشت ریچارد سوم، آخرین پادشاه عصر قرون وسطا در انگلستان است.
مهدی بختیاری یکی از کارگردان‌های نمایش «ریچارد سوم» درباره این اثر با ایلنا گفتگو کرد.
تبعات تعطیلی جشنواره تئاتر دانشجویی تا چند سال دیگر..
بختیاری درباره دغدغه‌ای که موجب تولید «ریچارد سوم» شده، بیان کرد: این نمایش را چند سال پیش برای شرکت در دوره بیست و سوم جشنواره تئاتر دانشگاهی آماده کرده بودیم که متاسفانه دوره آخر این رویداد بود. زیرا به همت وزارت علوم در آن تخته شد، تا دیگر مهم‌ترین جشنواره‌ی تئاتر ایران وجود نداشته باشد. حتما طی سال‌های آینده ضرر این اتفاق را می‌بینیم.
او درباره اجرای «ریچارد سوم» در جشنواره تئاتر دانشجویی گفت: به هر ترتیب ما در جشنواره تئاتر دانشگاهی اجرا رفتیم. خصوصیت این اجرا در آن جشنواره، این بود که چه در متن، چه در اجرا (تمام جوانب از نور، دکور، بازی، کارگردانی و…) را در نظر گرفتیم تا اتفاقی آلترناتیو رخ دهد و در حد امکان از دل جریان دانشجویی، خلاقیتی به تئاتر جریان اصلی وارد شود؛ همان‌طور که اکثر بزرگان تئاتر ایران در حال حاضر از دل سال‌های دور و نزدیک این رویداد بیرون آمده‌اند.
این کارگردان تاکید کرد: نکته مهم دیگر شرایط اجتماعی و سیاسی است که در آن زیست می‌کنیم. بدون شک اجرای ما، ما حصل شرایط سال‌های اخیر و اتفاقاتی بوده که برای همه رخ داده است.
مخاطبان آثارم انسان‌ها هستند
این کارگردان تئاتر در پاسخ به این سوال که استقبال و بازخورد مخاطبان نسبت به نمایش «ریچارد سوم» در چه حد بوده، گفت: واقعیت اینکه شخصا هیچ‌وقت به این فکر نمی‌کنم که الان مخاطبم چه کسی باشد. مخاطب من هر کسی است که اسم آن انسان باشد و فکر کند که می‌تواند باشد.
او اضافه کرد: اینکه ما این اجرا را بر اساس شرایط جامعه سازگار کردیم، درست است؛ اما حتما اگر شخصی از آن سر دنیا هم این اثر را ببیند، باید با رویکرد معنا و فرم اجرایی ما درگیر شود. در واقع اگر این اتفاق رخ ندهد، حتما ضعف نویسنده و کارگردان اثر است. در نهایت باید بگویم که خوشبختانه اکثر مخاطبان، این اثر را پسندیده‌اند و این برای ما خوشحال کننده است.
اساتید گفتند دراماتورژی اثر درست است
بختیاری همچنین درباره روند تولید نمایش و چالش‌هایی که برای اجرایی اثر با آن‌ها مواجه بوده، بیان کرد: متن اصلی نمایشنامه شکسپیر، چیزی حدود پنجاه کاراکتر داشت و این برای ما چالش بود که بتوانیم در فضای «تجربی/دانشجویی» با چند کاراکتر محدود، جان‌مایه‌ی نمایشنامه‌ی شکسپیر را با شرایط جامعه سازگار کنیم. خوشبختانه چند نفر از اساتید تئاتر به من گفتند که این اثر، بهترین و درست‌ترین شکل از دراماتورژی نمایشنامه «ریچارد سوم» است.
وی درباره شرایط دو قطبی جامعه تئاتر مبنی بر اجرا نرفتن یا تحریم یا اختلاف با یکدیگر، بیان کرد: بعید می‌دانم کسی مخالف اجرای تئاتر باشد. در واقع مسئله شکل اجرا رفتن است. در حقیقت عده‌ای مخالف اجرا رفتن با وجود سانسور و مواردی از این دست هستند.
کارگردان نمایش «ریچارد سوم» در ادامه عنوان کرد: علاوه بر این، من یک ایرانی و شهروند همین کشورم و حق دارم از آنچه برای شهروندان است، استفاده کنم. قبل از انقلاب، تئاتر حق شهروندان بود (چه به عنوان هنرمند، چه به عنوان تماشاگر)، بعد از انقلاب نیز ماجرا همین است.
بعضی سالن‌ها ملک شخصی مدیرانند
بختیاری در پایان گفت: بعضی از سالن‌های دولتی تبدیل به مِلک طلق بعضی از مدیران شده‌اند. چه مجموعه‌هایی که از پول بیت‌المال استفاده می‌کنند (اما با سلیقه‌ی کامل آن مدیر)، اجراهایی می‌پذیرند که اصلا در قامت آن سالن نیست. لذا از مجموعه‌ی خانه هنرمندان ایران ممنونم که اجازه دادند ما تجربه‌ی خودمان را روی صحنه بیاوریم.
عکس: لیلا ابراهیمی
