آیا «بنکسی» با «پلیس و قانون» زد و بند می‌کند؟ / همکارانش می‌پرسند: چرا با «بنکسی» برخورد نمی‌شود
شهر بریستول از حدود قرن ۱۷ و ۱۸ شاهد مقاومت و حرکت‌های اجتماعی بوده است. بریستول را می‌توان خاستگاه هنر زیر زمینی دانست. هنرمندان نیز در میانه میدان به انجام امور هنری مشغول بوده‌اند که «گرافیتی» یکی از آنهاست. اخیرا برخی از هنرمندان گرافیتی مطرح لندن و برستول تن به مصاحبه داده‌اند. «گاردین» در این رابطه گزارشی منتشر کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سالن و گالری «Shoreditch»، «شورچید» واقع در شهر لندن، شاید الان مکانی معتبر و هنری باشد، اما بیست و پنج سال پیش اینطور نبوده است. این مکان در میان کارخانه‌های متروکه و کلوپ‌ها و ساختمان‌های بمباران شده و خاستگاه یک جنش هنری جدید و هیجان‌انگیز بوده است.
در پایین خیابان لئونارد واقع در لندن، در مکانی به نام «بار دراگون» بود که هنرمندان خیابانی از سرتاسر بریتانیا گرد هم آمدند تا آثار جدیدی خلق نمایند. خبرنگار «گاردین» به این مکان که خاستگاه هنر مدرن خیابانی به حساب می‌آید رفته و موضوع را به طور جزیی‌تر بررسی کرده است.
گرافیتی‌کاران مطرح اما گمنام لندن
«بن‌این» (یکی از کافه‌دارهای سابق محله) که خود یکی از هنرمندان خیابانی حال حاضر دنیاست، می‌گوید: در همین منطقه بوده که افرادی مثل من، «بنکسی»، «دی‌فیس» و بچه‌های دیگر به خلق آثار هنری خیابانی پرداختیم. در آن مقطع (نزدیک به سه دهه قبل) آثار بسیاری را بر دیوارهای ساختمان‌های محله که متروکه بودند، کشیدیم.
«بن‌این» در ادامه می‌گوید: دهه‌ها بعد بود که یکی از همان بچه‌ها که حال با نام «بنکسی» شناخته می‌شود در سطح دنیا مطرح شد و آثارش تا به امروز به میلیون‌ها نفر فروخته شده. «بنکسی» هنرمندی است که همواره ستون‌ها و صفحه‌های بی‌شماری از روزنامه‌های دنیا را به خود اختصاص می‌دهد.
نهمین اثر بنکسی در مجموعه اخیرش/ او در این پروژه روی حیوانات متمرکز شده است
«بنکسی» بزرگترین هنرمند پس از «ونگوگ» و «داوینچی» در بریستول
در واقع «بنکسی» این هنرمند ناشناس ساکن بریستول، پس از «ونسان ونگوگ» و «لئوناردو داوینچی»، سومین هنرمند محبوب بریتانیا است.
«پگاسوس» گرافیتی‌کار دیگری است که در لندن مستقر است. آثار او حامل پیام‌های سیاسی و اجتماعی هستند و گاه افراد مطرح درگذشته یا در قید حیات را هم، دربرمی‌گیرند، می‌گوید: البته که «بنکسی» در معرفی و شناخته شدن هنرمندان گرافیتی‌کار، نقش بسیار داشته است. در نهایت این «بنکسی» است که توانسته با آثار ویژه و با مفهوم خود هنر گرافیتی را آنطور که باید به مخاطبان معرفی کند. او بود که کمک کرد درها به روی من باز شود و خودم و آثارم دیده شوند.
طی همین روند است که دیگر هنرمندان خیابانی مورد توجه قرار گرفته‌اند و آثارشان مورد توجه قرار گرفته است؛ البته نه به اندازه «بنکسی»!
یک نقاشی دیواری از جن رید گرافیتی‌کار حامی سیاه‌پوستان/ او تلاش دارد با آثارش مقابل نژاد‌پرستان بایستد
با وجود تمام تلاش‌های صورت گفته تا امروز، هنرمندان با استعدادی در سراسر بریتانیا وجود دارند که شایسته دیده شدن هستند اما آن‌ها همچنان در سایه فردی ناشناس به نام بنکسی قرار دارند. «بامبی» نام مستعار یکی دیگر از هنرمندان خیابانی شهر لندن است. او درباره اهمیت هنر گرافیتی می‌گوید: به طور کلی حال دیگر هنر خیابانی بخش مهمی از بریتانیا است. همین اهمیت باعث شده گردشگران و بازدیدکنندگان زیادی از سراسر جهان به بریتانیا بیایند.
«بامبی» با تایید کار و اعتبار «بنکسی» درباره او، می‌گوید: به طور قطع باید او را یکی از پیشگامان هنر گرافیتی دانست. او با آثارش هنر خیابانی را به جریان اصلی هنر هدایت کرده است. آنچه او انجام داده شبیه کاری است که گروه «بیتلز» برای موسیقی «راک‌اند رول» انجام داده است.
«سنز»، نام مستعار یکی دیگر از هنرمندان خیابانی بریتانیایی است که آثارش را با عنوان گرافیتی‌های سورئال می‌شناسند. او نیز اذعان دارد که «بنکسی» مهمترین عامل معرفی درست نقاشی‌های خیابانی به دنیاست.
چرا با «بنکسی» برخورد قانونی نمی‌شود؟
اما موضوعی که اغلب گرافیتی‌کاران را به انتقاد وامی‌دارد وجود تبعیض‌ها برای اجرای قوانینی در رابطه با هنر گرافیتی و آثار شهری است. «سنز» می‌گوید: اینکه قوانین برای همه یکسان اجرا نمی‌شود، برای ما موضوعی بسیار تلخ است. به طور مثال اگر هر فرد دیگری جز «بنکسی» بر روی یکی از سر درهای مقابل باغ وحش لندن نقاشی بکشد، قطعا به زندان خواهد افتاد. این اتفاق صرفا برای هنرمندی رخ می‌دهد که آثارش میلیون‌ها پوند فروش رفته‌اند. فردی چون «بنکسی» می‌تواند قوانین را دور بزند و از بسیار موارد دست و پا گیر که برای دیگران معمول و عادی است، خلاص شود.
همه این‌ها در حالی است که «بنکسی» و جمعی غیر رسمی از هنرمندان، دهه‌ها قبل گالری «Pictures on Walls» را تاسیس می‌کنند، اما در این میان «بنکسی» به سرعت مشهور و محبوب شد.
اثری گرافیتی که توسط هنرمند خیابانی «اینه» خلق شده است/ واژه scary به معنای ترسناک است
آیا «بنکسی» اهل زد و بند‌های فراقانونی است؟
«سنز» در ادامه انتقادهای خود به «بنکسی» می‌گوید: او یکی از معدود هنرمندان خیابانی است که هم به طور غیرقانونی کار می‌کند و هم آثارش در حراج‌های رسمی با قیمت‌های بسیار بالا فروخته می‌شوند! این موارد برای «بنکسی» امتیاز محسوب می‌شود؛ چراکه کارهایی را انجام می‌دهد که هنرمندان عادی قادر به انجام آن‌ها نیستند. به نظر می‌رسد که «بنکسی» یک تیم رسانه‌های با تعدادی از اعضا را به خدمت گرفته است. اینکه یک هنرمند گرافیتی تا این حد مشهور و محبوب شود؛ اما پلیس جلوی سرقت آثارش را بگیرد؛ به تنهایی سوال‌های زیادی را ایجاد می‌کند! اگر کار «بنکسی» غیر قانونی است؛ پس چرا از آثارش محافظت می‌شود؟ و در ادامه این سوال مطرح می‌شود که چرا آثار دیگر گرافیتی‌کاران اهمیت ندارند و مورد محافظت قرار نمی‌گیرند؟!
«سنز» ادامه می‌دهد: حال که از سی‌سال پیش تاکنون هنر خیابانی تا این حد عمومیت یافته و همه‌گیر شده باید رسما مورد پذیرش دستگاه‌های دولتی قرار گیرد. این بی‌قانونی باعث شده دیوارهایی که زمانی روی آن‌ها نقاشی می‌کردیم کم کم به تملک تبلیغ‌کنندگان درآید. حال می‌بینیم که شرکت‌ها دیوارهای ملک‌شان را به برندها اجاره می‌دهند. حتی باربری‌ها و فروشندگان دوره‌گرد تبلیغات دارند، اما هنر گرافیتی و هنرمندان این عرصه خیر.
او به تولد هنر گرافیتی «برانکس» در دهه شصت میلادی اشاره کرده و می‌گوید: دنیای امروز با گذشته، کاملا متفاوت است. حال کارهای وجود و اهمیت امور تجاری باعث شده هنر خیابانی به یک شغل قابل قبول تبدیل شود. زمانی واقعا اینطور نبود. «بنکسی» در ابتدای این روند کارش دیده شد. و البته نباید فراموش کنیم «بنکسی» بوده که به این هنر اعتبار بخشیده و باعث شده گرافیتی در مدت زمانی کوتاه بیشترین پیشرفت را داشته باشد. موضوع این است که با وجود همه موارد، هنر گرافیتی هنوز برای جوانان جذابیت دارد.
نقاشی دیواری «My Dog Sighs » در محله تراستوره رم
آموزش گرافیتی و استقبال کودکان بریتانیایی
«اینکی» را یکی از مهمترین هنرمندان گرافیتی حال حاضر می‌دانند که مانند «بنکسی» خاستگاهش بریکسول بوده است. او یکی از افرادی است که به طور مرتب کارگاه‌هایی برای آموزش برگزار می‌کند که در میان جوانان محبوبیت بسیار دارند. او می‌گوید: اخیرا ۲۶۰ هنرجوی کودک از تیم من که تمام مهارت‌های اولیه در رنگ‌ها و شیوه نقاشی را فرا گرفته‌اند، به جشنواره «Womad» راه یافته‌اند.
«اینکی» در پاسخ به این سوال که آیا هنر گرافیتی هنوز برای جوان‌ترها جذاب است یا خیر، توضیح می‌دهد: قطعا این علاقه و توجه نسبت به هنر گرافیتی وجود دارد. و اینکه هنر خیابانی از گرافیتی نشات گرفته است. ناگفته پیداست که گرافیتی هنری هیجان‌انگیز است. اینکه کسی نامش را روی دیوار زیر اثری بنویسید نیز هیجان‌انگیز است و خب فرار کردن از پلیس هم اتفاقی است که به خودی خود، ایجاد هیجان می‌کند.
«اینکی» می‌گوید: با هنر گرافیتی تو یاد می‌گیری چطور خودت را بیان کنی. این اتفاق به فرد هویت می‌دهد. اگر توجه کنید بیشتر هنرمندان خیابانی و نقاشان گرافیتی هویتی دوگانه دارند؛ یکی هویت اصلی و شناسنامه‌ای و دیگری هویت مستعارشان؛ که هر دوی این‌ها باعث شهرتشان می‌شود.
یک اثر گرافیتی از «BABI» که او را همسر بنکسی می‌دانند با امضای او
کسی که ردای «بنکسی» را می‌پوشد و به خیابان می‌رود، کیست؟
«بنکسی» می‌تواند مردی میانسال و کسل‌کننده با دو بچه باشد، اما وقتی ماسک «بنکسی» را می‌پوشد دیگر یک قهرمان است. او ردای «بنکسی» را می‌پوشد و راه می‌افتد. «اینکی» می‌گوید: یک جذابیت دیگر هم وجود دارد؛ اینکه نقاشی روی دیوارها و کرکره‌های مغازه‌ها و پنجره‌ها، فرصتی برای ارتباط با جامعه‌ای فراهم می‌کند که گالری‌ها و موزه‌های سنتی از پرداختن به آن‌ها احساس ترس می‌کنند.
یک اثر گرافیتی نقش بسته بر دیوارهای لندن/ اثر هنرمند خیابانی «اینکی»
هنر خیابانی یعنی نقاشی برای مردم
«اینکی» تاکید می‌کند: برای من، هنر خیابانی یعنی نقاشی برای مردم.
«سنز» نیز می‌گوید: نقاشی در یک منطقه محروم‌تر با مردم نیازمندتر، اتفاقی است که به من برای خلق آثار، انگیزه بیشتری می‌دهد.
«اینه» یکی دیگر از هنرمندان خیابانی نیز می‌افزاید: فقط کافی‌ست در خیابان راه بروی و از دیدن آثار گرافیتی به وجد بیایی. این یک اتفاق قابل دسترس است. همین که اثری گرافیتی باعث می‌شود افراد از سر از گوشی بردارند و به دور و برشان نگاه کنند، اتفاق خوبی است.
