تحلیل تاریخی اندیشه اجتهادی اصحاب ائمه (ع)
کتاب «تحلیل تاریخی اندیشه اجتهادی اصحاب ائمه (ع)» اثر محمدفرقان گوهر منتشر شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، کتاب «تحلیل تاریخی اندیشه اجتهادی اصحاب ائمه (ع)» اثر محمدفرقان گوهر است که در پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (علیهم السلام) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۹۴ صفحه به چاپ رسید.
اهل تحقیق و پژوهش، در طول تاریخ، بیشتر به واسطه بودن اصحاب ائمه (علهیم السلام) در انتقال حدیث نگریستهاند و کمتر ایشان را اندیشمندانی با نگرش فقهی معین و اندیشه کلامی مستقل و نقادان میراث حدیثی تلقی کردهاند.
اثر حاضر کاوشی است ابتدایی اما بنیادین با سازوکاری تاریخی و روشمند برای تبیین نگرش اجتهادی دانشمندانی مانند زراره (م. ۱۴۸ق)، هشام بن حکم (م. ۱۷۹ق)، یونس بن عبدالرحمان (م. ۲۰۸ق) و فضل بن شاذان (م۲۶۰ق) در عرصههای فکری - فرهنگی و طرح این نگرش به عنوان پدیدهای که در یک ساختار اجتماعی معینی ظهور و بروز یافته و آثاری از خود به جا گذاشته است.
کتاب حاضر میتواند با انعکاس فضایی توسعه گرایانه از دوران ائمه (علیهم السلام) نگاه ما را به اندیشههای شیعی آن دوره و نحوه انتقال میراث حدیثی شیعه تغییر دهد.
این کتاب در پنج فصل تألیف شده است؛ فصل نخست با عنوان «کلیات» مفهوم شناسی، بررسی منابع و قلمرو زمانی را تبیین میکند.
دومین فصل با عنوان «بسترهای فکری - فرهنگی اجتهاد در جهان اسلام» مکتبهای فقهی شامل مکتب مدینه و مکتب کوفه و نهضتها (خوارج، مرجئه، جاعلان حدیث و نهضت ترجمه) را مورد بررسی قرار داده است.
نویسنده در فصل سوم با عنوان «دلایل اجتهاد اصحاب ائمه (علیهم السلام)» دلایل عام اجتهاد اصحاب ائمه (علیهم السلام) شامل توسعه گرایی، وجود قواعد کلی، وجود اختلاف در احادیث و محیط کوفه و دلایل خاص اجتهاد اصحاب ائمه (علیهم السلام) شامل تشویقهای ائمه (علیهم السلام)، دوری از امام (علیه السلام)، قوت رقیب در کوفه و رسوبات پیشین را به رشته تحریر درآورده است.
فصل چهارم با عنوان «عرصههای اجتهاد اصحاب و ائمه (علیهم السلام)» عرصه فقه، عرصه کلام و عرصه حدیث را مورد تأکید قرار داده است. «پیامدهای اجتهاد و نگاه ائمه (علیهم السلام) به آن» عنوان پنجمین و آخرین فصل از کتاب حاضر است که در آن پیامدهای مثبت اجتهاد اصحاب، پیامدهای منفی اجتهاد اصحاب و ائمه (علیهم السلام) و اجتهاد اصحاب به نگارش درآمده است.
در انتها «نتایج (یافتهها و نیافتهها)» شامل تبیین بستر علمی - فرهنگی اجتهاد، راهیابی به دلایل اجتهاد اصحاب ائمه (علیهم السلام)، واکاوی عرصههای اجتهاد اصحاب ائمه (علیهم السلام)، نشان دادن آثار و پیامدهای اجتهاد، تبیین چگونگی تعامل ائمه (علیهم السلام) با نگرش اجتهادی اصحاب تشریح شده است.
علاقمندان برای خرید اینترنتی این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتیhttp://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.