این زن عمرش را در جنگها سپری کرد+عکسها
آنیا نیدرینگهاوس یکی از عکاسان مطرح جنگ است که در میان حوادث و وقایع به خلق آثاری انسانی و شاعرانه میپرداخته است. او در نهایت ده سال پیش در افغانستان به ضرب گلوله کشته شد. حال دوست و همراه او کتی گانن از آثار دیده نشده او در قالب نمایشگاه و کتاب رونمایی کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا به نقل از «سیانان»، یکی از مهمترین و با اهمیتترین شاخههای عکاسی، عکاسی جنگ است که البته در زیرمجموعه مستندنگاری و عکاسی خبری قرار میگیرد. کمتر عکاسانی را میتوان یافت که حاضر باشند بیچشمداشت و بدون هرگونه حمایت و امنیت آنچنانی، به خط مقدم جبهههای جنگ و کشورهای پر خطر بروند و به ثبت اتفاقات بپردازند. نمونه این خطرپذیریها را میتوان در جنگهای اخیر اوکراین و غزه دید، چه بسیار خبرنگاران، عکاسان و تصویربردارانی که برای انعکاس اخبار در میدان جنگ جان خود را از دست دادهاند. البته همیشه این روال وجود داشته و حال پس از چند دوره تاریخی، با لیستی بلند بالا از خبرنگاران و عکاسان کشته شده مواجهیم.
اما در میان این عکاسان و خبرنگاران، آنهایی ماندگار خواهند شد که عکسهای متفاوتتر و بدیعتری را از جنگ و وقایع بی شمار آن به ثبت رسانده باشند. موضوع خیلی مهمی که در این میان به مانایی عکسها کمک میکند نگاه متفاوت عکاس به سوژه است.
آنیا نیدرینگهاوس کیست؟
«آنیا نیدرینگهاوس»/ «Anja Niedringhaus» یکی از همین عکاسان است که طی سالهای فعالیتش به طور کم و بیش مورد تحسین منتقدان و مردم سراسر جهان قرار گرفته. او تمام عمر رسانهای خود را در جبهههای جنگ سپری کرد و در نهایت جانش را در افغانستان از دست داد و با شلیک گلوله کشته شد.
مردی چوپان از یک قبیله افغان واقع در مرجاه که در میانه جنگ دخترش را بوسید/ اکتبر ۲۰۱۲ تماشا میکند
روزهای آخر زندگی آنیا نیدرینگهاوس از زبان یک شاهد عینی
کتی گانن، همکار و دوست آنیا نیدرینگهاوس در خبرگزاری «آسوشیتدپرس» که در اغلب پروژهها با او همراه بوده، درباره او میگوید: آنیا کلا عکاس جنگ بود و تمایلش به حضور در میادین جنگ بوده است. او در واقع جان خود را برای بیان حقیقت بارها و بارها به خطر انداخت. ولی به نظرم موضوعی که کار این عکاس آلمانی را از دیگر هنرمندان همنسلاش متمایز کرده، نگاهش به مقوله جنگ است. او صرفا جنگ در کشورها را پوشش نمیداد؛ بلکه حامی مردم بیدفاع بوده است.
افغانستانیها در میانه جنگ در بیرون مسجد بزرگ کابل، نوروز را جشن گرفتهاند و منتظر بهار هستند
گانن در ادامه گفت: دوست و همکارم، آنیا نیدرینگهاوس شیوهای از نگرش را به ما ارائه داد که در زندگی به آن توجه نداریم. او در واقع لنز خود را به سمت کسانی تنظیم میکرد که بیشترین تاثیر را از جنگ میپذیرفتند و صرفا روی جنگ و حوادث خونین تمرکز نکرد. او دستاوردها و زندگی افراد و شهروندان را به اشتراک گذاشت و از شجاعت و مقاومت مظلومیتشان گفت.
یک زن، نوزادش را در برقع خود پیچیده است/ مکان کابل، آوریل سال ۲۰۱۳
کشته شدن عکاس با چند شلیک عامدانه
در ادامه گزارش آمده است: ده سال قبل بود که نیدرینگهاوس طی آماده کردن گزارش تصویریاش از انتخابات افغانستان، حین کار کشته شد.
ماجرا از این قرار بود که او با کتی گانن روی صندلی عقب ماشین در حال سفر کاری بودند که یک فرمانده پلیس به ماشینشان نزدیک میشود و به آنها شلیک میکند.
کتی گنون هفتاد ساله، دوست و همکار آنیا که از واقعه تیراندازی جان به در برده اما همچنان درگیر آسیبهای ناشی از شلیکهاست و بارها تحت عمل جراحی قرار گرفته است
گانن که اکنون ۷۰ سال دارد، به یاد دارد که طی آن حادثه در ابتدا نمیدانسته چه اتفاقی افتاده!
او میگوید: من فکر میکردم فقط یک انفجار رخ داده است. اما زمانی که به خودم نگاه کردم دیدم دستم تقریبا له شده و از بین رفته بود. خون زیادی از من جاری بود و زمانی که متوجه بوی باروت کبریت مانند شدم، دریافتم که به ما شلیک شده است. هفت گلوله به دوستم اصابت کرده بود. از آن گلولهها دوتا در شانه راست و یکی هم ریهاش را سوراخ کرده بود. او روبروی من بود و صحبت نمیکرد. دو نفر آمدند تا به اوضاع ما رسیدگی کنند. حدود شش تا هشت ساعت بود که متوجه شدم آنیا نیدرینگهاوس کشته شده است.
یک دختربچه در جاده منگورا واقع در کشور پاکستان مقابل پلیس ایستاده/ زمان ثبت این اثر ماه مه ۲۰۱۳ است
نگاهی دقیقتر به زندگی و فعالیت آنیا نیدرینگهاوس
نیدرینگهاوس در زمان مرگ ۴۸ سال داشته است. او را یکی از عکاسان با استعداد آلمان میدانند. وی در سال ۲۰۰۵ برای عکاسی از جنگ عراق جایزه پولیتزر را از آن خود کرد و به دلیل شجاعت و ثبت عکسهای بدیع و متفاوت مورد تشویق و تحسین منتقدان قرار گرفت.
دیگر عکاسان جنگ میگویند او با اینکه یک زن بود، اما به طور مداوم برای حضور در مناطق جنگی داوطلب میشده و اتفاقا کارش را هم با موفقیت انجام میداده است. او واقعا به ضرورت اثبات حضور باور داشته است. او همیشه با عکاسها و افراد تلویزیونی محلی همکاری میکرده است. این روحیه در میدان جنگ هم با اوآنیا بوده است. اگر کسی در خط مقدم و جنگ با مشکلات تجهیزات و یا دسترسی به محل مشکل داشته، نیدرینگهاوس اولین فردی بوده که به کمکش میشتافته است.
یک پسر افغانی در میانه جنگ و ناآرامیها در افغانستان بر فراز تبههای کابل بادبادک خود را هوا کرده است؛ این در حالی است که در آن مقطع (ماه مه ۲۰۱۳) پرواز هرگونه بالگرد و ادوات دیگر در آسمان کابل ممنوع اعلام کرده بود
یک همکاری پنج ساله که نیمه کاره ماند
همکاری نیدرینگهاوس و کتی گانن به مدت پنج سال طول کشیده و آنها طی آن مدت وقایع بسیاری را در افغانستان و پاکستان به ثبت رساندهاند. اما گانن پس از زخمی شدن و کشته شدن همکارش زندگی راحتی نداشته. او برای درمان زخمهایش روندی طولانی را از سر گذرانده و تا به امروز پزشکان هجده عمل جراحی روی او انجام دادهاند. او پس از یک دهه فعلا تا درمان کامل راهی طولانی در پیش دارد؛ چراکه ماهها باید به فیزیوتراپی برود، تا در نهایت شاید مانند یک آدم عادی به زندگی ادامه دهد. گانن دو سال پیش از آرسینال پنسیلوانیا بازنشسته شد، اما در سال ۲۰۱۶ مجددا به به کارش بازگشت، چراکه باور دارد باید حق دوست درگذشتهاش را ادا کند.
این فرد محمد اسحاق نام دارد. او برای بازداشت برادرزادهاش توسط نیروهای ویژه آمریکایی میگرید
این دو عکاس خبری در اواخر سال ۲۰۱۴ برای انتشار یک کتاب باهم تعامل کردند. قرار بر این بوده عکسهای نیدرینگهاوس در کنار نوشتهها و شعرهای گانن منتشر شود اما فضای ناامن افغانستان و فقر و خشنونت ناشی از فضای جنگی آن کشور چنین اجازه و فرصتی به آنها نداد.
گانن میگوید: زمانی که آینا نیدرینگهاوس زنده بود برای حضور مردم افغانستان در انتخابات کشورشان تلاش میکرد و حال پس از ده سال خواسته و آرزوی او محقق شده است.
یک افسر پلیس ملی افغان در حومه میدان شهر در حال نگهبانی دادن است/ زمان: ماه مه ۲۰۱۳/ نیدینگهاوس ترجیح میداد عکسهای سیاه و سفید را نسبت به رنگی بکار ببرد، طبق گفته کتی گانن،او بر این باور بود که عکسهای سیاه و سفید گویاترین، سردترین و عاشقانهترین راه برای گفتن یک داستان در تصاویر است
یک کتاب و برگزاری نمایشگاهی از آثار آنیا نیدرینگهاوس
حال پس از چند سال آثار این عکاس شجاع در قالب کتابی با عنوان «آینا نیدرینگهاوس» چاپ شده و یک نمایشگاه از آثار دیده نشدهاش برگزار شده است.
این نمایشگاه در مرکز مستند برانکس در نیویورک برگزار شده است. باید گفت گانن برای ادای دین به دوست و همکار عکاسش خودش اغلب کارهای برگزاری نمایشگاه و چاپ کتاب را انجام داده است.
گانن تاکید کرد که برگزاری نمایشگاه و چاپ عکسهای بدیع و تحسینبرانگیز اما تلخ آنیا نیرینگهاوس واسطهای برای بیان روایت افرادی است که جنگها را به چشم دیدهاند اما صدایشان به گوش کسی نرسیده است.
یک زن زندانی افغان همراه با فرزندش در داخل زندان زنان مرکزی «بادام باغ» واقع در کابل افغانستان/ به گفته آنیا اغلب این زنان به دلیل انجامی کارهایی چون ترک خانه، ترک همسر، انصراف از ازدواج، و زندگی اجباری با یک مرد در زندان هستند و این موارد معمول در افغانستان جرم است
یک فروشنده در کابل تابلو فرشی با نقش حامد کرزای را در دست دارد/ این عکس مربوط به مارس سال ۲۰۱۴ است/ با یادآوری اینکه کرزای از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ رییس جمهور افغانستان بود
طی برگزاری نمایشگاه مذکور، بنیاد «رسانههای زنان بینالمللی» جایزهای به عنوان جایزه شجاعت آنیا نیدرینگهاوس در فوتوژورنالسیم را در نظرگرفته است. البته چنین جایزهای از سال ۲۰۱۴ وجود دارد که آن را جایزه زنان فوتوژورنالیست میدانند.
یک سرباز و یک افسر پلیس افغانستان در آوریل سال ۲۰۱۴ حین برگزاری انتخابات افغانستان بر امور اداری رای دهندگان کابل نظارت میکنند
گانن در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: آنیا فرد شجاعی بود و هر زمان که تصمیم به بازگشت داشتم، میترسیدم به او بگویم، این قضیه موضوعی بود که او هرگز زیر بارش نمیرفت. او میگوید افغانها در افغانستان مردمی استثنایی هستند که در شرایط سخت مهربانند و برخوردهایی دلگرم کننده دارند و همین موضوع باعث میشود من مجددا به این کشور برگردم.
یک سرباز پاکستانی در نقطه مرزی روی کوه ایستاده و چراغی در دست دارد/ نیدرینگهاوس و گانن در آن زمان تا مرز پیش رفته بودند و از نیرویهای ارتش پاکستان عکاسی کرده بودند
گانن بیان کرد: طی این ده سال بیش از یک میلیون بار وقایع رخ داده و مرگ آنیا را در ذهنم مرور کردهام، اما با این حال هنوز باور دارم که اگر لازم باشد باز هم طی تصمیمی مشابه همان کار قبلی را تکرار کنم. یعنی به افغانستان بروم.
مردی در ماه می۲۰۱۳ از تخته غواصی به استخر مشرف به کابل میپرد/ افغانها روزشان را در یک استخر در حومه کابل سپری میکنند در حالی که کشور در جنگ است/ زمان: ماه می۲۰۱۳
چند پسربچه در صندوق عقب یک ماشین از مرکز کابل عبور میکنند/ مارس ۲۰۱۳
احمد، سرباز ۲۰ ساله افغان، در ماه می۲۰۱۳، در حالی که اسلحه خود را در یک مرکز آموزشی در حومه کابل تمیز میکند، به دوربین نگاه کرده است
او با اشاره به اینکه آنیا مردم افغانستان را دوست میداشته، بیان کرد: پس از آن واقعه تلخ تماسهایی از کشور افغانستان دریافت کردم. تعدادی از افغانها تماس میگرفتند و به طور نیابتی از سوی کشورشان عذر میخواستند. من به آنها میگفتم مشکلی نیست و یک فرد تیرانداز نماینده یک ملت نیست.
مردی افغانستانی تنها بر تپه مشرف به کابل استاده است/ مارس ۲۰۱۲
گفتنی است نمایشگاه آنیا نیدرینگهائوس که روز چهارشنبه ۴ آوریل در مرکز مستند برونکس در نیویورک افتتاح شده بود از پنجم ماه مه به کمبریج رفته و در ادامه در ماساچوست و واشنگتن دیسی برگزار خواهد شد.