محمد حمزه‌ای در گفتگو با ایلنا مطرح کرد؛
اکرانِ آنلاین فیلم یعنی قاچاقِ محترمانه/ فیلمی که تهیه‌کننده دولتی دارد از جشنواره‌های خارجی محروم می‌شود
محمد حمزه‌ای معتقد است در شرایطی که نمی‌توان از حقوق مادی و معنوی تولیدکنندگان یک اثر سینمایی صیانت کرد، اکران آنلاین فیلم بدون نمایش در سینماها را یک شوخی بی‌مزه دانست و تصریح کرد: با اکران آنلاین گویا خودمان تصمیم گرفته‌ایم فیلم‌مان را قاچاق کنیم و من این اتفاق را یک قاچاق محترمانه می‌دانم.
محمد حمزه‌ای کارگردان فیلم سینمایی «کاپیتان» که از ابتدای امسال پیش از اکران در سینماهای کشور به صورت آنلاین در پلتفرم فیلم‌نت اکران شده است، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با انتقاد از عدم اکران فیلم بر پرده سینماها، تصریح کرد: اکران آنلاین برای فیلم‌های سینمایی در همه جای دنیا برای بسیاری از سینماگران به مرور زمان به انتخاب اول تبدیل شده است و شکل فیزیکی اکران و سینما رفتن را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. غیر قابل انکار است که امروز قشری از جامعه سینما را به طور کل در خانه‌اش دنبال می‌کند و با وجود اینکه اکران آنلاین را می‌توان پدیده‌ای نوظهور دانست پس از شیوع کرونا شرایطی فراهم شد که سازوکارهای نمایش فیلم در آن زمان تغییر کرد و اکران آنلاین توانست با سرعت بیشتری جانشین اکران فیزیکی شود.
حمزه‌ای تصریح کرد: اکران آنلاین نیازمند وجود شرایط و سازوکاری است و اولین و ابتدایی‌ترین مسئله صیانت از حقوق مادی و معنوی تولیدکنندگان آن اثر سینمایی است و چون در کشور ما قانون کپی رایت رعایت نمی‌شود اساساً اکران آنلاین وجاهت قانونی و منطقی ندارد و وقتی مخاطب برای دیدن یک فیلم باید بلیت تهیه کند ولی همان فیلم در شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شود یا در کانال‌های تلگرامی به صورت رایگان در اختیار همه قرار دارد، اکران آنلاین یک شوخی است.
وی افزود: در سینمای ما بخشی از مخاطبان را می‌توان مخاطبان خاموش دانست که شاید بعد از کرونا سینما رفتن را کنار گذاشته باشند که ترجیح می‌دهند فیلم‌ها را از پلتفرم‌ها در خانه ببینند و این قشر معمولاً بلیت تهیه می‌کند اما تعداد آن‌ها زیاد نیست و فیلم‌ها در اکران آنلاین عموماً از طریق نسخه قاچاق یا شبکه‌های ماهواره‌ای دیده می‌شوند. در کشور ما اگر یک فیلم به صورت فیزیکی در سینماها اکران شود و این اکران تبلیغاتی برای آن به حساب بیاید، اکران آنلاین می‌تواند یک مکمل باشد اما اکران آنلاین به عنوان اولین بستر برای نمایش یک فیلم سینمایی در کشور ما یک شوخی بی مزه است، به طوری که گویا خودمان تصمیم گرفته‌ایم فیلم‌مان را قاچاق کنیم و من این اتفاق را یک قاچاق محترمانه می‌دانم.
این کارگردان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اکران آنلاین علاوه بر آسیب‌های اقتصادی که بیشتر متوجه سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده اثر است، چه آسیب‌های دیگری را در پی دارد، گفت: مادامی که پروسه ساخت و نمایش فیلم برای یک کارگردان به شکلی منطقی و در امتداد هم صورت نگیرد حیات حرفه‌ای من نیز به خطر می‌افتد. قطعاً من به عنوان کارگردان هیچ نفع مالی از اکران این فیلم به دست نمی‌آورم اما وقتی فیلم را برای اکران در سینما ساخته‌ام به عنوان کارگردان حق دارم به عدم اکران آن در سینما اعتراض کنم. وقتی یک فیلم در سینما اکران نمی‌شود کسی آن را جدی نمی‌گیرد و این مرگ خاموش یک فیلم است چراکه مطمئناً در اکران آنلاین فیلم به اندازه اکران در سینماها دیده نخواهد شد.
حمزه‌ای تأکید کرد: از آنجا مخاطب اصلی «کاپیتان» خانواده‌ها هستند قرار بر این بود که همزمان با بازگشایی مدارس در پاییز سال گذشته این فیلم اکران شود اما متأسفانه با جابجایی مدیر بنیاد سینمایی فارابی نمی‌دانم چرا تصمیم عوض شد و این فیلم را کنار گذاشتند و تنها دلیلی که برای این تصمیم شنیده‌ام این بود که گویا معتقد هستند که این فیلم نمی‌توانست فروش چندانی داشته باشد.
وی افزود: بر اساس توجیهی که برای اکران آنلاین این فیلم آورده شده به نظر می‌رسد که قرار است فقط فیلم‌های کمدی فروش داشته باشند و شرایط اکران مناسب هم فقط برای این فیلم‌ها فراهم می‌شود در حالیکه با توجه به بازخوردی که از مخاطبان گرفتم «کاپیتان» کاملاً قابلیت جذب مخاطب را دارد و می‌توانست اکران موفقی در سینماها داشته باشد. بازخوردهای خوبی از اکران این فیلم شاهد بودم و در شرایطی این بازخوردها مطرح شده که کوچکترین تبلیغی از سوی پلتفرم نمایش این فیلم صورت نگرفته و خیلی از مخاطبان سینمای ایران اصلاً اطلاع ندارند که فیلمی به نام «کاپیتان» ساخته و به صورت آنلاین اکران شده است.
این کارگردان خاطرنشان کرد: «کاپیتان» از معدود فیلم‌های بنیاد سینمایی فارابی است که در دو سال اخیر در حوزه بین‌الملل موفق عمل کرده است. در شرایط حاضر اگر تهیه‌کننده‌ای دولتی در ساخت یک فیلم کوچکترین نقشی داشته باشد، آن فیلم نمی‌تواند به جشنواره‌های خارجی راه پیدا کند و «کاپیتان» با وجود این وضعیت شاید تنها فیلمی است که در این دو سال توسط فارابی ساخته شده و توانسته به جشنواره‌های مختلفی در دنیا راه پیدا کند. به نظر من دلیل این موفقیت مفهومی است که این فیلم دنبال می‌کند. امید و زندگی در همه جای دنیا تقریباً معنا و مفهومی مشترک هستند و همه مردم از همه جای دنیا می‌توانند با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.
وی افزود: شاید با دیدن پوستر «کاپیتان» برخی تصور کنند که مخاطب این فیلم کودک است اما اینگونه نیست؛ از آنجا که «کاپیتان» فیلمی درباره زندگی، عشق و امید است و به عقیده من این مفاهیم حلقه مفقوده سینمای ایران هستند مطمئناً فیلمی مناسب برای خانواده‌ها به حساب می‌آید ولی نمی‌دانم چرا باید با این فیلم چنین برخوردی شود. «کاپیتان» در جشنواره‌های خارجی همچنان حضور موفقی داشت و واقعاً برایم عجیب است که به یکباره در عید نوروز بدون هیچ متریال تبلیغی فیلم را به صورت آنلاین اکران کردند. وضعیت اکران آنلاین این فیلم به قدری بد بود که «کاپیتان» هشتم فروردین نمایش خود را آغاز کرد و نوزدهم فروردین اولین تیزر آن پخش شد. این وضعیت برای من تنها تداعی‌گر نوعی عناد و دشمنی پنهان است.
حمزه‌ای در پایان اظهاراتش درباره تفاوت نسخه اکران این فیلم با نسخه جشنواره گفت: در روزهای نزدیک به جشنواره چهلم فیلم فجر شرایط سختی برای ما حاکم بود. با توجه به شرایط جامعه ما فیلمبرداری را خیلی دیر شروع کردیم و فیلم هم طبیعتاً دیر آماده شد و نسخه‌ای ناقص به جشنواره رسید و نمایش داده شد و به همین دلیل نسخه نهایی این اثر با نسخه اکران شده در جشنواره فجر متفاوت است. در نسخه نهایی جلوه‌های ویژه کامل شده و در تدوین زمان فیلم کمی کوتاه‌تر شده است که فکر می‌کنم مخاطب ارتباط بهتری با این نسخه برقرار خواهد کرد.
