رونمایی از اولین مستند شهید آوینی پس از ۴۴ سال

به گزارش خبرنگار ایلنا، در ابتدای این مراسم سردار علیرضا افشار از اعضای هسته اصلی و اولیه جهاد سازندگی و مسؤول روابط عمومی جهاد سازندگی اظهار کرد: هنر را می‌توان به سه دسته هنر دولتی، هنر آزاد و هنر متعهد تقسیم کرد، شهیدمرتضی آوینی روی هنر متعهد تاکید داشت. دولت‌های استعماری سعی دارند هنر را در جهت اهداف خود قرار دهند اما شهیدآوینی پرچمدار هنر متعهد بود وتحت‌تاثیر امام خمینی (ره) متحول شد و با قلم و بیان و تصاویر خودش، فرهنگ ایثار را معرفی کرد.

افشار با اشاره به اخراج آوینی از صداوسیما و تعطیلی فعالیت های او در حوزه هنری تصریح کرد: در یک جلسه به او پیشنهاد دادم که آوینی فیلم و سریال بسازد و از حوادث و ماجراهای دفاع مقدس مشابه سریال «ارتش سری» سریالی تولید شود که با وجود تلاشی که به کار برد، عمر او کفاف این کار را نداد.

افشار گفت: شهید آوینی هنرمند بود اما قلمش قوی‌تر بود. باید کاری کنیم که مستندها اثرگذاری خود را در جامعه داشته باشند. ویژگی که شهید در بیان حقایق داشت دیدن صحنه‌ها را جذاب‌تر می‌کرد و باید فیلمی ساخت که پیام داشته باشد. عزیزانی که می‌توانند اینگونه کار کنند، از جنایات رژیم صهیونسیتی در غزه آثاری خوب و با قابلیت پخش در عرصه بین‌المللی تولید کنند.

در ادامه «دهکده برزان» اولین اثر شناخته شده از مرتضی آوینی به نمایش درآمد.

در ادامه این مراسم اسماعیل براری و بهروز افخمی برای بحث و تحلیل درباره این اثر روی صحنه آمدند که براری اظهار کرد: اولین اثر شهید آوینی خیلی فیلم عالی و جذابی نبود؛ اشکالی ندارد. خوب است که چنین اثری را از نگاهی دیگر ببینیم و با مطالعه آن باید متوجه شویم فردی مثل آقای آوینی چطور قدم به قدم جلو رفته، پای خود را کجا گذاشته و حتی چطور نریشن نوشته است. بنابراین به نظرم باید در این زمینه صحبت کرد که آقا مرتضایی که همه به نحوی او را می‌شناختیم در چه مسیری حرکت کرد که به آن آثار باشکوه روایت فتح رسیده است.

براری با اشاره به اینکه شهید آوینی 70 فیلم روایت فتح ساخته است، گفت: آوینی از نظر من اولین نریشن نویس ایران است. اول این فیلم و آخر آن از نظر ریتم نریشن نویسی متفاوت است و ما آخر فیلم همان آقا مرتضی را می بینیم که می‌شناختیم. باید فیلم را از این دیدگاه ببینیم که چگونه مرتضی آوینی خلق شد.

وی افزود: تاکنون مردی ندیدم که به اندازه شهید آوینی فکر تولید کرده باشد و همواره تولید فکر می‌کرد. بذری که شهید آوینی کاشته، هنوز شکافته نشده است و باید آثارش کالبد شکافی شود تا روش و ساختار او بدست آید. امیدوارم پس از این گفت‌وگو یک کار پژوهشی آغاز شود چرا که آقا مرتضی نشان داد حواسش جمع بوده که فیلم‌هایش پس از این سالها هنوز فراموش نشدند.

بهروز افخمی نیز اظهار کرد: شهید آوینی در این فیلم نریشن کمی گفته بود و تصویری که در هر موردی یک جور بود. در فیلم قبلی خبری از جنگ نبود ولی در خان‌گزیده‌ها جنگ را می‌بینیم. من یک سال بعد از این فیلم در سال ۱۳۵۹ «خان‌گزیده‌ها» را به عنوان دومین اثر مرتضی آوینی تدوین کردم. سیدمرتضی بیش از هر چیز شاعر بود و شخصیت هنری‌اش خیلی به شاعری تمایل داشت تا فیلمسازی. فکر می‌کنم اگر داستانی هم می‌ساخت ارتباط کلام شاعرانه و تصویر شاعرانه هم می‌توانست در کلامش باشد را دنبال می‌کرد و فکر می‌کنم فرم مستند را در سال‌های پس از جنگ ادامه می‌داد و همیشه هم از صدای خود استفاده می‌کرد که کیفیت تقلیدنشدنی داشت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: حاج مرتضی آوینی اهل کشف و شهود و پیدا کردن و فهمیدن ذات هر موضوع بود و به همین دلیل دنبال ذات تئوری‌ها نمی‌رفت و فرم‌های مرسوم را نمی‌پذیرفت. او می‌گوید بدون پیش فرض باید به سراغ خود شیء رفت و به همین دلیل وقتی سراغ جنگ ایران و عراق می‌رویم با هر نگاه تئوریک و ایدئولوژیک بروید به آن نتیجه‌ای که شهید آوینی می‌رسید، دست نمی‌یابید و این نگاه دلیل ماندگی آثار اوست.