به بهانه تولد کوارتت کاسته؛
یک دهه بازی و سفر به سرزمینهای ناشناخته
امیرحسین ناظمزاده در یادداشتی به مناسبت جشن ده سالگی کوارتت نوشت: برخلاف عموم فعالیتهای گروهی که در موسیقی ایران شاهد هستیم؛ کوارتت کاسته به اصول خودش پایبند بوده. آنها ده سال است که به شکل منظم باهم ساز میزنند، آهنگسازی میکنند و این زیست مشترک، گروه را به زبانی منحصربهفرد رسانده است.
جشن ده سالگی کوارتت کاسته طی چهار شب در عمارت روبرو برگزار شد. این گروه که در آستانه انتشار آلبوم چهارم است؛ در این اجرا برای نخستین بار یک قطعه بیست و هفت دقیقهای از آلبوم جدید را برای مخاطبان اجرا کرد.
تقریبا ده سال پیش، کوارتت کاسته به سرپرستی احسان صدیق در تهران تشکیل شد. در آن روزهای آغازین رامین صدیقی مدیر نشر هرمس، وقتی درباره کوارتت کاسته حرف میزد؛ شوق و هیجانی وصف نشدنی داشت که گویی میدانست انتشار آلبوم ایستگاه یک توسط او آغاز راهیست که در آینده تبدیل به یکی از اتفاقات موسیقی ایران خواهد شد.
برای من در این ده سال دنبال کردن روند هیچ گروهی در ایران به اندازه کوارتت کاسته جذاب نبوده و نیست. کوارتت کاسته در هر قدم پختهتر از قبل میشود. حتی بعد از درگذشت پیتر سلیمانیپور هم آنها توانستند با همراهی سهیل پیغمبری دوباره انسجامشان را به عنوان یک گروه حفظ کنند و حتی بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شوند. بیشک یکی از سختترین کارها در موسیقی ایران حفظ انسجام و بقای یک گروه در طی سالیان است.
برخلاف عموم فعالیتهای گروهی که در موسیقی ایران شاهد هستیم؛ کوارتت کاسته به اصول خودش پایبند بوده. آنها ده سال است که به شکل منظم باهم ساز میزنند، آهنگسازی میکنند و این زیست مشترک، گروه را به زبانی منحصربهفرد رسانده است. حالا این گروه جشن ده سالگی خود را درحالی برگزار میکند که در آستانه انتشار مجموعهای تازه است.
آلبوم چهارم کوارتت کاسته که هنوز عنوانش مشخص نیست، تا چند ماه دیگر توسط نشر moonjune records منتشر میشود. نشری که در سال ۲۰۰۱ توسط لئوناردو پاواکوویچ تاسیس شد و تا امروز بیش از ۱۰۰ آلبوم منتشر کرده است. خبر عجیبتر این است که Tony Levin بیسیست گروه King crimson و markus reuter گیتاریست آلمانی که پیشتر سابقه همکاری با نشر moonjune را داشته هم نوازندگان مهمان آلبوم هستند.
قطعه بیست و هفت دقیقهای که در کنسرت اخیر اجرا شد، در چهار بخش با عنوان دیرند، بخش عمدهای از چهارمین آلبوم گروه است. به باور من؛ این قطعه بهترین اثر کوارتت کاسته تا به امروز است. کاسته در پروژه جدیدش به اصالتی از جریان موسیقی پراگرسیو دست یافته که آمیخته با بینش این گروه در آهنگسازی تبدیل به صدایی نو در جهان موسیقی پراگرسیو راک شده است. فکر میکنم سالها بعد، وقتی منتقدان و شنوندگان به آلبومهای پراگرسیو در این دهه رجوع کنند، قطعا به چهارمین آلبوم کوارتت کاسته برمیخورند و ما مفتخر هستیم که بعد از گذشت بیش از پنجاه سال از زمان اوج موسیقی پراگرسیو در جهان سرانجام یک گروه ایرانی را در فهرست هنرمندان مولف این جریان، ببینیم. البته همانطور که پیشتر بارها و بارها گفته شده، موسیقی کوارتت کاسته را نمیتوان به داشتن یک سبک محدود کرد و بینش اعضا در ساخت موسیقی به گونهایست که از سبکهای مختلف در آثار خود بهره میبرند. اما به طور کلی از آنجا که پراگرسیو منسوب به سبک خاصی نمیشود بلکه عناصر از سبکهای مختلف به شکلی پیچیده در آن، کنار هم قرار میگیرند؛ فکر نمیکنم چنین برچسبی بر اثر تازه کوارتت کاسته خطا باشد.
(دیرند)، قطعه بیست و هفت دقیقهای کوارتت کاسته یک اثر پیچیده و آوانگارد است که ریشههایش در موسیقی کلاسیک نهادینه شده است. این قطعه گذریست از دل صداهای اصیل دهه هفتاد به سرزمینی ناشناخته. این قطعه یک سفر ناب است. آلبوم چهارم کوارتت کاسته سال گذشته ساخته و سرانجام در بارسلونا ضبط شد.
در نهایت و خوشبختانه طی روزهای گذشته شاهد چهار اجرا گروه در عمارت روبرو بودیم که در بخش اول قطعاتی از آلبوم ایستگاه دو و سه اجرا شد و بخش دوم آن هم به اجرای اثر جدید گروه اختصاص داشت. هرچند که در طی سالهای اخیر خیلی از گروهها منحل شدند یا نوازندگان بسیاری مهاجرت کردند اما میتوان خوشحال بود که کوارتت کاسته در هر قدم تازه، آثارش را با مخاطبان داخل کشور به اشتراک میگذارد و ما هنوز در صحنههای کوچک این شهر نفس میکشیم.