در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
بیش از ۵۰ درصد تفاهمنامههای بین دستگاهی و ۳۰ درصد توافقنامه‌های قانونی اجرایی نشده‌اند/ بیشترین تفاهمنامههای اجرا نشده در حوزه دانشگاه‌ها هستند
مدیرکل مبادلات فرهنگی و سازمان‌های بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی یادآور شد: بیش از ۵۰ درصد تفاهمنامههای بین دستگاهی و ۳۰ درصد توافقنامه‌های قانونی اجرایی نمی‌شوند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، حمید مصطفوی (مدیرکل مبادلات فرهنگی و سازمان‌های بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی) با اشاره به آنکه یکی از اهداف برگزاری نخستین اجلاس منطقه‌ای رایزنان فرهنگی ایران اجرایی‌سازی اسناد فرهنگی و بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های ملی و استانی است، گفت: اسناد فرهنگی و بین‌المللی مانند موافقتنامهها و برنامه‌های مبادلات بر اساس پیشنهاداتی که دستگاه‌های مختلف فرهنگی در کشور در حوزه‌های مختلف ارائه می‌دهند، شکل می‌گیرد و این اجلاس فرصتی برای اجرایی‌سازی این اسناد خواهد بود.
او ادامه داد: اسناد همکاری‌های فرهنگی در دو بخش طبقه‌بندی می‌شوند: توافق نامه‌های حقوقی و قانونی مانند موافقتنامهها که در واقع مجلس به عنوان قانون تصویب می‌کند و مقابل آن مبادلات فرهنگی است که جزییات توافقات کلی است و در قالب موافقتنامهها و برنامه‌های اقدام مشترک توسط دستگاه‌های فرهنگی به اجرا درمی‌آیند. در کنار این‌ها، تفاهمنامههایی داریم که بین دستگاه‌های فرهنگی دو کشور منعقد می‌شود.
مصطفوی با اشاره به برنامه‌ای که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در نظر دارد تا در سال ۱۴۰۳ اجرایی کند، گفت: بعد از برگزاری اجلاس رایزنان فرهنگی ایران که مدیران بخش‌های مختلف برای اجرایی‌سازی با یکدیگر همفکری می‌کنند، در نظر دارند تا این مهم را در دستور کار سال آینده قرار دهند و بتوانند با همکاری دستگاه‌های فرهنگی کار را پیش برند.
او در پاسخ به این سئوال که آیا تاکنون چنین همکاری هم افزایی بین دستگاه‌های مختلف برای پیشرد مفاهد تفاهمنامهها و توافقات انجام شده وجود نداشت، گفت: تا حدودی این همکاری وجود داشت اما برنامه‌هایی که در تفاهم نامه‌ها و توافقنامه‌ها وجود داشته جزء دستور کاربوده اما واقعیت آن است که بسیاری از تفاهمنامهها وقتی امضا می‌شوند، با تغییر مسئولان از دستور کارخارج می‌شوند. ما تمام این موارد را احصا کردیم و آن‌هایی که نیازمند تمدید هستند در دستور کارقرار گرفته‌اند. آن‌هایی که اعتبارشان باقی مانده، مورد بررسی قرار می‌گیرند و مکاتبات لازم انجام می‌شود تا برای سال ۱۴۰۳ برنامه اقدام عملیاتی برای آن پیش‌بینی کنند و از حالت تشریفاتی دربیاید.
مدیرکل مبادلات فرهنگی و سازمان‌های بین المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خاطرنشان کرد: در اجلاس پیش رو، ۱۴ کشور رایزن‌های فرهنگی و مسئولان خانه‌های فرهنگشان حضور خواهند داشت که شامل کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه، شبه قاره و سایر همسایگان ایران که به صورت زمینی و آبی با ایران هم مرز هستند می‌شوند.
مصطفوی در پاسخ به این سئوال که آیا بررسی درخصوص تفاهمنامهها و توافقنامه‌های صورت گرفته تا مشخص شود چند درص آن‌ها تاکنون به نتیجه رسیده و چند درصد تشریفاتی باقی مانده‌اند، گفت: بیش از ۷۰ درصد اسنادی که به صورت قانونی امضاء شده‌اند در حال اجرایی شدن توسط رایزن‌های فرهنگی هستند و حدود ۳۰ درصد از برنامه‌ها با توجه به آنکه خود دستگاه‌ها برنامه‌ای برای اجرایی‌سازی ندارند، بلااقدام باقی مانده‌اند. در کنار آن، در حوزه تفاهمنامههای بین دستگاهی نیز بیش از ۵۰ درصد اجرایی نمی‌شوند و به محض تغییر مسئولان، به فراموشی سپرده می‌شود. از این رو نیازمند سازو کار منسجم و هدفمند در این خصوص هستیم.
او از آسیب‌شناسی سازو کارهایی که منجر به اجرایی شدن تفاهمنامهها و تواقفنامه‌ها نمی‌شود به عنوان یکی از بخش‌های مورد توجه در اجلاس رایزن‌های فرهنگی ایران یاد کرد و گفت: راهکارهایی که برای بهبود و اجرایی‌سازی می‌توان اخذ کرد در دستور کار قرار دارد و امیدواریم بعد از اجلاس بسیاری از مشکلاتی که در میدان عمل با آن روبه رو هستیم احصا و مرتفع شود. رایزن‌های فرهنگی در میدان عمل و خط مقدم عملیاتی کردن این مهم در خارج از کشور هستند از این رو با مشکلات پیش رو بیشتر آشنا هستد و انتقال آن به مسئولان می‌تواند راهگشای این بخش باشد.
به گفته مصطفوی، ماموریت رایزن‌های فرهنگی ۳ساله تعریف شده و عموما تا قبل از مهرماه تغییرات اتفاق می‌افتد. در این میان نیاز است تا سازو کاری برای اجرایی شدن توافقنامه‌ها و تفاهمنامهها صورت گیرد. بیشترین مشکل را در حوزه اجرای تفاهمنامههای بین دستگاهی داریم. شکافی بین انعقاد تفاهمنامه و اجرایی شدن آن داریم. در این میان بیشترین تفاهمنامههایی که اجرایی نشدند در حوزه دانشگاه‌ها هستند. از آنجا که دانشگاه‌ها به صورت مستقل تصمیم‌گیری می‌کنند و همه آن‌ها از وزارت علوم تبعیت نمی‌کنند و استقلال دارند از این رو ما ناچاریم با تک تک روسای دانشگاه‌ها برای اجرا تماس بگیریم.
او یادآور شد: همچنین یکی از سرفصل‌های اسناد فرهنگی و موافقتنامه‌های ما بخش اسناد مکتوب است و حتا بخشی از اجرایی‌سازی این اسناد با همکاری کتابخانه ملی رقم خورده است.
نخستین اجلاس منطقه‌ای رایزنان فرهنگی ایران با شعار «دیپلماسی فرهنگی؛ فرصت‌های منطقه‌ای، ظرفیت‌های استانی» از ۱۵ تا ۲۰ مهرماه جاری به مدت ۶ روز در حسینیه الزهرا (س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تهران برگزار می‌شود.
