نقدی بر شمارش معکوس برای آبگیری سد چرمشیر
یک باستانشناس بر لزوم توجه به محوطههای باستانی چمشیر و زیر آب رفتن منطقهای وسیع با تاریخی ۸ هزارساله در صورت آبگیری سد چمشیر تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، سد چمشیر در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان در استان کهگیلویه و بویراحمد و روی رودخانه زهره در مراحل پایانی ساخت قرار دارد و شمارش معکوس برای آبگیری آن؛ نگرانیها را درباره تکرار یک فاجعه دوچندان کرده است؛ سدی که روی سازند گچساران، یعنی همان سازندی که سد گتوند روی آن بنا شده، ساخته شده است. اکنون سد چمشیر در آستانه آبگیری است و واکنشهای فعالان محیط زیست و البته کنشگران میراث فرهنگی را نیز برانگیخته است؛ با آبگیری این سد، محوطه گستردهای از دوره ساسانی برای همیشه غرق خواهد شد.
در سال ۱۳۹۶ در نتیجه گمانهزنی و ارزیابی اولیه باستانشناسان در محدوده آبگیری سد چمشیر، ۱۲۰ محوطه باستانی شناسایی شد. کاوشگران همچنین، استقرارگاههای موقت زیادی متعلق به عشایر کوچرو را شناسایی کردهاند.
در این راستا عقیل عقیلی (باستانشناس) که دو فصل کاوش نجات بخشی را در منطقه باستانی چمشیر گذرانده است، در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
چینیها از منطقه باستانی چمشیر تا خلیج فارس زیاد فاصله ندارند
مکانی که در آن، منابع نفتی و گازی فراوان وجود دارد و همه در این منطقه یعنی مجاورت رود زهره و در فاصله کوتاهی از خلیج فارس قرار گرفته. بعد از حضور بنده در دو دوره کاوش باستانشناسی نجات بخشی در این منطقه و در بررسی گزارشات متعدد، که حاصل تلاش همکاران باستانشناس در رابطه با محوطههایی که در بخش قبل و بعد از سد وجود داشتند، میتوان به این نتیجه برسیم که، زندگی از چیزی حدود ۷ هزار یا ۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح در مجاورت رود عظیم زهره در جریان بوده و تا دوران هخامنشی و دوران پهلوی و حتا حال حاضر هم جریان داشت.
متاسفانه در صورت آبگیری سد چمشیر این منطقه زیبا با زندگی عشایری و تمام حیات و تاریخی که در آنجا وجود دارد، زیر آب خواهند رفت. تشخیص داده شده که این محوطه روی گسل قرار دارد و حتا بدلیل وجود سازندهای نمکی، آهکی و از جنس گچ، آب ذخیره شده در مخزن تحت تاثیر این میزان مواد طبیعی قرار خواهد گرفت و خود موضوع پیچیدهای خواهد شد.
نه تنها حیات در مخزن سد از بین خواهد رفت بلکه آثار تاریخی بسیاری هم در این منطقه وجود دارد که آنها هم به دلیل عدم بررسی کامل به زیر آب میروند و در عمق ۱۰ الی ۲۰ متر از آب مدفون میشوند. این اتفاق منجر میشود که ما فرهنگهای متعدد به همراه آثار تاریخی و موزهای فراوانی را در این منطقه از دست بدهیم.
دمای هوا در این منطقه از اواسط فروردین ماه شروع به بالا رفتن میکند و در پایان تابستان به اوج خود میرسد و با ذخیره شدن آب در پشت سد عملا حجم زیادی از آب در فصول گرم تبخیر خواهد شد. این منطقه، مهمترین مکان برای عشایر است که میخواهند فصل سرد را در آن بگذرانند و برای شروع فصل گرم به سر حدات خنکتر کوچ کنند. میشود با نمایش همین روند زندگی عشایری درآمد برای عشایر عزیز و زحمتکش و کل مملکت، از طریق وارد کردن گروههای گردشگر خارجی حاصل کرد و از این منطقه و حیاتی که در آن وجود دارد به صورت حرفهایتری درآمدزایی کرد.
متاسفانه تاکنون تعداد زیادی درخت از بین رفته، بعضی نقطهها که از کف تراشیده شدن و در بخشهایی از این منطقه زیبا طبیعت به شکل بازگشت ناپذیر تخریب شده است.
این یعنی کوچ اجباری انسانهایی که در اینجازندگی میکنند. کوچ اجباری حیوانات، نابودی پوشش گیاهی و طبیعی منطقه و دستکاری بیبرنامه طبیعت بکر این محوطه بزرگ که پیامدهای زیست محیطی خود را به همراه خواهد داشت نه تنها برای آینده این مکان بلکه برای جغرافیای کل کشور عزیزمان ایران.