در همایش معاونان میراث‌فرهنگی مطرح شد:
سوداگران و بساز و بفروش‌ها معماری را از بین برده‌اند/ ظرفیت جدیدی برای گفت‌وگو با نهادهای تصمیم‌گیر ایجاد شده
در همایش معاونان میراث‌فرهنگی بر این مهم که میراث‌فرهنگی نقش مهمی در خودآگاهی ملی و فرهنگی دارد تاکید و از ایجاد ظرفیت جدیدی برای گفت‌وگو با نهادهای تصمیم‌گیر سخن به میان آمد.
به گزارش ایلنا به نقل از اداره کل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، دومین همایش معاونان میراث‌فرهنگی استان‌ها در سالن فجر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برگزار شد.
غلامعلی حداد عادل (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی) با اشاره به اهمیت جایگاه میراث‌فرهنگی در دلبستگی به کشور و همبستگی ملی بیان کرد: «مهاجرت جوان‌ها، فارغ‌التحصیلان و متخصصان به کشورهای خارجی از موضوعات روز کشور است، اما اگر کسی به جایی دلبستگی داشته باشد با وجود مشکلات از آنجا دل نمی‌کند. میراث‌فرهنگی از این سو دارای اهمیت است.»
او در تعریف عمل آزادانه به اهمیت داشتن هویت اشاره کرد و افزود: «یکی از عناصر اصلی داشتن هویت، حافظه است. همین‌طور که حافظه در هویت شخص دارای نقش اساسی است، تاریخ نیز در مقیاس کلان، اجتماعی و حافظه یک ملت دارای اهمیت است.»
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اهمیت آگاهی هر ملت از گذشته و تاریخ خود، بیان کرد: «میراث‌فرهنگی نقش مهمی در خودآگاهی ملی و فرهنگی دارد، میراث‌فرهنگی اعم از ملموس و ناملموس تجسم عینی تاریخ یک ملت است، از گذشته و تاریخ هر ملتی تنها میراث‌فرهنگی آن باقی مانده است.»
حداد عادل با بیان اینکه میراث‌فرهنگی بهترین ابزار برای شناخت تمدن و تاریخ هر ملتی است از زبان و معماری نیز نام برد و افزود: «بازار و قنات نمونه‌ای از مظاهر معماری ایرانی هستند، تمدن ماندگار و چندهزارساله ایران به کمک قنات به حیات خود ادامه داده است، هر چه‌قدر به عملکرد این قنات بیندیشیم، احترام ما نسبت به نیاکان افزوده می‌شود.»
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، حفظ میراث‌فرهنگی ومعرفی آن به نسل جدید را وظیفه‌ای ملی دانست و افزود: «شما نگهبانان خشت و گل نیستید، بلکه نگهبان حافظه تاریخی ملت خود هستید که موجب هویت ملی، همبستگی و دلبستگی به سرزمین و تاریخ می‌شود، اگر ملت این حافظه تاریخی را از دست بدهد خودش را از دست می‌دهد.»
او با تاکید بر اهمیت نقش حافظه مشترک در ایجاد همبستگی ملی، ادامه داد: «این چیزی است که ما به آن احتیاج داریم و دشمن ما این را نمی‌خواهد، آن‌ها یک‌نسل بی‌ریشه می‌خواهند که دلبستگی نسبت به کشور خود نداشته باشند.»
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه نسل جوان را باید با هویت تاریخی و میراث‌فرهنگی آشنا کرد، افزود: «اگر دلبستگی به کشور و میهن وجود داشته باشد کسی کشور خود را به آسانی رها نمی‌کند. بدترین ظلم به یک ملت این است که از خودش فرار کند و به گذشته‌اش افتخار نکند.»
حداد عادل با بیان اینکه حس تاریخی در ملت ما ضعیف است، افزود: «ما علاقه‌ای به گذشته اشیا و حفظ آنچه از گذشته به ما رسیده است، نداریم، فرهیختگان و معلمان باید به اشیا از حیث تاریخی بودن آن‌ها بها دهند، حفظ میراث‌فرهنگی و احترام به آن را باید شما به ملت یاد بدهید.»
او یکی از نشانه‌های بی‌توجهی به میراث‌فرهنگی را نساختن بازار در شهرهای جدید عنوان کرد و افزود: «در معماری بازار عقلانیت وجود دارد و سازه‌ای است که با اقلیم ما سازگار است.»
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی سخنانش را با شعری از اخوان ثالث با عنوان «میراث» پایان داد و بر اهمیت شناساندن میراث‌فرهنگی به جوانان تاکید کرد.
از پشت میزهای‌تان بلند شوید
سید عزت‌الله ضرغامی (وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی) نیز در این همایش گفت: «نظام مسائل وزارت میراث‌فرهنگی مشخص شده و یک بار آن را مرور کردیم. ۱۸ مورد را در نظام مسائل مشخص کردیم که در سطح ملی است.»
ضرغامی بیان کرد: «در همایش تفویض اختیار ۲۶ مورد از وظایف وزارتخانه را به‌منظور مبارزه با بروکراسی و اتلاف وقت این وظایف را به استان‌ها تفویض کردیم. معاونان میراث‌فرهنگی باید نسبت به این موارد آگاهی کامل داشته باشند و موضوعات را دائما رصد کرده و گزارش ارائه دهند.»
او ادامه داد: «موضوع بعدی نظارت است که باید معاونان میراث‌فرهنگی به این موضوع توجه کنند. تقاضا دارم هر معاون میراث‌فرهنگی استان یک پرونده ارزیابی درباره نظارت داشته باشد. اگر احساس کنیم بر اساس شاخص‌های خاصی تحت نظارت هستیم این موضوع موجب می‌شود بتوانیم پاسخگو باشیم.»
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: «معاونان میراث‌فرهنگی وظیفه مهمی در معرفی، تدوین، تفسیر و تحریک تقاضا در میراث‌فرهنگی دارند. نگاهتان باید از ایستا به سمت پویایی برود و خروجی‌های خوبی برای آموزش‌های عمومی و فرهنگسازی داشته باشید.»
او با اشاره به اینکه معماری در کشور از بین رفته است، گفت: «سوداگران و بساز و بفروش‌ها معماری را از بین برده‌اند. معماری مسئله ملی است که باید اعلام خطر کنیم و هشدار دهیم.»
ضرغامی ضمن اینکه رسانه‌ها را دارای نقش موثری در تحریک تقاضا در حوزه میراث‌فرهنگی دانست، در ادامه عنوان کرد: «کتابچه‌ای درباره معرفی جاذبه‌های گردشگری تهران چاپ کردیم که با استقبال وزرا و مردم روبه‌رو شد. خود خواص از این گنجینه‌های تاریخی خبر ندارند. معرفی و تفسیر در حوزه میراث‌فرهنگی بر عهده معاونان میراث‌فرهنگی استان‌هاست.»
او ادامه داد: «هر معاون میراث‌فرهنگی در استان باید کارشناس درجه یک تبیین و تفسیر باشد. توقع دارم کارشناسان برجسته تربیت کنید و در حوزه تفسیر نگاه محتوایی داشته باشید.»
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به اهمیت رشد در حوزه تفسیر و با نگاه رسانه‌ای افزود: «باید از ظرفیت رسانه‌های مختلف به خصوص فضای مجازی برای معرفی میراث‌فرهنگی استان استفاده و محتوای با کیفیت تولید شود.»
ضرغامی همچنین بر استفاده از کارهای پژوهشی و تحقیقی در تولید محتوا تاکید کرد و گفت: «مردمی که وارد مجموعه‌ها می‌شوند باید با یک مکان با آبرو و دارای امکانات روبرو شوند. با طراحی‌های ساده و داشتن نگاه زیبایی‌شناسانه این امر امکانپذیر است.»
او معاونان میراث‌فرهنگی را نسبت به جذاب کردن محیط میراث‌فرهنگی مسئول دانست و افزود: «از پشت میزها بلند شوید و به مراکز تحت مدیریت خود نظارت میدانی کنید. شما مسئولیت دارید و باید اشراف بالایی نسبت به مباحث میراثی داشته باشید.»
تعامل با بخش گردشگری، برنامه‌ریزی برای جاذبه‌های تکمیلی، برگزاری نشست‌های تحقیقی و علمی، ایجاد مراکز تفریحی سالم که با ممنوعیت‌های میراث‌فرهنگی مغایرت نداشته باشد در راستای خانواده محوری از دیگر نکات مورد اشاره ضرغامی بود.
ضرغامی در پایان بر اهمیت روایتگری و نقش راهنمایان اشاره کرد و بر برنامه‌ریزی برای تقویت راهنمایان، همچنین استفاده از ظرفیت جوانان و نوجوانان داوطلب به‌عنوان راهنمایانِ مقدماتی در مراکز میراث‌فرهنگی تاکید کرد.
آشنایی معانان و مدیران استانی نسبت به جایگاه میراث‌فرهنگی در مفاهیم توسعه
مصطفی پورعلی (مدیرکل دفتر ثبت آثار) نیز در این همایش بیان کرد: «ظرفیت جدیدی برای گفت‌وگو با نهادها و دستگاه‌هایی که برای نظام جمهوری اسلامی ایران تصمیم‌گیر هستند ایجاد شده است و باید از این فرصت برای به تعادل رساندن مبانی میراث‌فرهنگی استفاده و آینده کشور را به درستی ترسیم کرد.»
او با اشاره به اهمیت آشنایی معانان و مدیران استانی نسبت به جایگاه میراث‌فرهنگی در مفاهیم توسعه و حقوقی کشور بر تعریف میراث‌فرهنگی در ذیل حقوق عامه بر اساس ساسیت‌های وزارتخانه تاکید کرد.
همچنین سیدهادی احمدی روئینی (مدیرکل حفظ و احیا بناها، محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی) گفت: امیدواریم در این همایش که در فضای صمیمی برگزار می‌شود بهترین راهکارها را پیدا کنیم. خوشحالم در جمع مهم‌ترین اعضای خانواده میراث‌فرهنگی کشور هستم. »
او افزود: «معاونان میراث‌فرهنگی مهم‌ترین مقام حوزه میراث‌فرهنگی در استان‌ها هستند، گرانبهاترین ثروت کشور در دستان ما قرار دارد و اشتباه ما با هیچ چیزی قابل جبران نیست.»
احمدی روئینی تصریح کرد: «معاونان میراث‌فرهنگی به جز تخصص و تجربه‌ای که دارند باید تمام قوانین این حوزه را به شکل مفهومی در یاد خود داشته باشند تا بتوانند در دفاع از وظیفه خود از آن‌ها استفاده کنند، این مهم‌ترین مهارت است اگر این مهارت وجود داشته باشد در هیچ موردی چالش به وجود نمی‌آید و موضوع به ستاد منتقل نمی‌شود.»
او ادامه داد: «قوانین خوب با دامنه وسیع در اختیار معاونان قرار دارد، کتابچه همراهی را به دستور آقای دارابی تهیه کردیم تا همیشه همراه معاونان میراث‌فرهنگی باشد، ۷۰ درصد مسائلی که در مکاتبات و جلسات نیاز دارید در این کتاب گردآوری شده است.»
