فرصت‌طلبی‌های پیاپی ساترا برای حذف رقیب جدی تلویزیون
سعید مقیسه رئیس ساترا با اعلام اینکه در برخی پلتفرم‌ها تخلفاتی صورت گرفته، تلویحاً احتمال لغو مجوز دو پلتفرم فیلیمو و نماوا را در رسانه‌ها مطرح کرد و این اتفاق نگرانی سینماگران درباره شکست نمایش خانگی با نظارت صداوسیما را بیشتر همیشه کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، با رونق گرفتن شبکه نمایش خانگی و افزایش تولیدات این رسانه بحث نظارت بر محتوای پلتفرم‌های اینترنتی مطرح و برخی افراد تولید محتوای سخیف آثار پخش شده از این رسانه نقطه ضعف آن تلقی کرده و بر آن تأکید داشتند. در این بین صداوسیما از موقعیت به دست آمده استفاده کرده و تلاش کرد رقیب جدی خود را از دامان وزارت ارشاد خارج و تحت نظارت خود قرار دهد. درنهایت هم باوجود اعتراض گسترده سینماگران؛ نظارت بر محتوای شبکه نمایش خانگی به ساترا (یکی از نهادهای وابسته به صداوسیما) سپرده شد. با این تغییر بزرگ قطعاً می‌شد انتظار داشت که تغییراتی چشمگیر در کم و کیف تولیدات پلتفرم‌ها شاهد باشیم.
امروز و پس از گذشت بیش از دو سال که نظارت بر محتوای شبکه نمایش خانگی برعهده صداوسیما است، همچنان حواشی بسیاری متوجه این رسانه است و اکثر سینماگران، اهالی رسانه، کارشناسان و حتی ریاست سازمان صداوسیما به عملکرد ساترا انتقاداتی جدی دارند و با وجود این نارضایتی‌ها نه تنها ساترا به فعالیت خود در جایگاه متولی شبکه نمایش خانگی ادامه می‌دهد، بلکه در سال جاری به شکل عجیبی بودجه 116هزار میلیارد ریالی به این نهاد نظارتی تعلق گرفته و این نگرانی را به وجود آورده که ساترا علاوه بر نظارت قرار است در حوزه‌های دیگر نیز فعالیت داشته باشد.
بر اساس حکم رهبر انقلاب مبنی‌بر اینکه «مسؤولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن منحصراً بر عهده سازمان صداوسیما است» بسیاری؛ عملکرد ساترا را کاملاً قانونی می‌دانند اما در مقابل سینماگران خواستار قائل شدن این استثنا هستند که نظارت بر شبکه نمایش خانگی برعهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد و برخی نیز تأکید دارند که تولیدات پلتفرم‌ها در تعریف "تولیدات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی" قرار نمی‌‌گیرد و وزارت ارشاد وقت در زمان مطرح شدن انتقال شبکه نمایش خانگی به صداوسیما با استناد به بند (22) ماده (2) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بیان می‌دارد: «صدور اجازه تأسیس یا انحلال مراکز، مؤسسات و مجامع فرهنگی، مطبوعاتی، خبری، هنری، سینمایی، سمعی و بصری و مؤسسات‌انتشاراتی و تبلیغاتی در کشور و نظارت بر فعالیت های آنها و همچنین ناشرین و کتاب‌فروشان در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط.» مرجع صدور مجوز را این وزارتخانه دانست.
در طول این مدت بسیاری از هنرمندان و صنوف سینمایی خواستار بازگشت شبکه نمایش خانگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده‌اند، چراکه ادامه این روند را خطری جدی برای آینده این رسانه می‌دانند. قطعاً گذشت دو سال از فعالیت ساترا می‌تواند زمانی کافی برای تحلیل و بررسی عملکرد این نهاد نظارتی باشد و با تأکید اکثریت کارشناسان و سینماگران نظارت ساترا بر شبکه نمایش خانگی حاصلی جز طولانی‌تر شدن فرآیند صدور مجوز و ممیزی‌های بیشتر در جهت کاهش کیفیت آثار و نزدیک شدن آن به تلویزیون نداشته و این وضعیت می‌تواند خطر نابودی شبکه نمایش خانگی را جدی‌تر از همیشه کند. درخواست سینماگران برای بازگشت شبکه نمایش خانگی به وزارت ارشاد به قدری جدی است که چندی پیش در ضیافت افطار رئیس جمهور بازگشت شبکه نمایش خانگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از مطالبات اصلی مطرح‌شده بود و با توجه به اظهارات وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی به نظر می‌رسد که دولت نیز خواستار چنین اتفاقی است اما تا امروز همچنان روند صدور مجوز برای تولیدات این رسانه به سیاق گذشته است و هر روز شاهد اتفاقاتی جدید در راستای محدود شدن شبکه نمایش خانگی هستیم.
با توجه به اینکه عدم نظارت درست بر محتوای تولیدات شبکه نمایش خانگی بهانه‌ای برای اعتراض به عملکرد وزارت ارشاد در دوران نظارت بر این رسانه بود، به طور مشخص همچنان معضل مطرح شده پس از گذشت بیش از دو سال از نظارت ساترا وجود دارد و امروز وضعیت به مرحله‌ای رسیده که برخی سریال‌ها بدون مجوز به پخش می‌رسند.
چندی پیش شائبه‌هایی درباره پخش بدون مجوز چند سریال در پلتفرم‌های فیلیمو و نماوا مطرح شد. ساترا و سازمان صداوسیما واکنشی به این مسئله نشان ندادند و پخش سریال‌ها ادامه داشت اما بدیهی بود که در صورت صحت مسئله مطرح شده، تأیید و ادامه، این روند می‌تواند مرجعیت صداوسیما را زیر سوال ببرد و معضلی که به همان دلیل نظارت بر شبکه نمایش خانگی برعهده ساترا قرار گرفت، به شکل جدی‌تری ادامه داشته باشد.
پیمان جبلی چند روز پس از مطرح شدن این ماجرا در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به لزوم نظارت جدی‌تر بر محتوای سریال‌های شبکه نمایش خانگی تأکید کرد و به تازگی سعید مقیسه ریاست ساترا در گفتگویی به تخلفات صورت گرفته در برخی پلتفرم‌ها اشاره کرده و به نظر می‌رسد می‌توان این اظهارات را مهر تأییدی بر شائبه عدم تطبیق محتوای مجوز گرفته با محتوای منتشر شده در پلتفرم‌ها دانست.
به گفته مقیسه؛ لیست تخلفات در صورت تأیید حقوقی منتشر خواهد شد و درباره تعلیق مجوز برخی پلتفرم‌ها نیز هنوز تصمیم‌گیری قطعی صورت نگرفته است.
با توجه به حواشی بسیاری که این سال‌ها متوجه شبکه نمایش خانگی بوده و رقابت آن با تلویزیون، به نظر می‌رسد که صداوسیما علاقه‌ای به رشد و پویایی این رسانه در فضایی در محدوده‌ی تصمیم‌گیری‌های خود ندارد، شاید از همین رو برای رفع مشکلات مطرح شده هیچ اقدام جدی صورت نگرفته است، به طوریکه بسیاری بر این عقیده‌اند که صداوسیما با مطرح کردن شائبه لغو مجوز فیلیمو و نماوا درصدد حذف رقیب جدی خود است.
به نظر می‌رسد دیوان عدالت اداری تنها مرجع رسیدگی به اختلافات صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که به زودی رأی خود را درباره این اختلاف صادر خواهد کرد اما عدم وجود قانون مدون و مشخص در نظارت بر شبکه نمایش خانگی باعث شده تا این رسانه در سال‌های اخیر در بلاتکلیفی و بدون برنامه‌ریزی و نظارت درست به فعالیت خود ادامه دهد و با این حال انتظار می‌رود دیوان عدالت اداری در تصمیم‌گیری برای تعیین نهاد ناظر بر محتوای شبکه نمایش خانگی به مطالبات سینماگران و نکات مورد تأکید کارشناسان توجه داشته باشد چراکه ادامه این روند می‌تواند کارایی این رسانه نوظهور را در کشور به حداقل برساند یا حتی آن را به مرز نابودی بکشاند.
