کتابخانه ملی باید در سفارش پژوهش، پیش‌قدم شود/ کتابخانه‌ها معنای سنتی‌شان را از دست داده‌اند

به گزارش ایلنا، غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم ضمن تبریک فرا رسیدن ایام دهه فجر و چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گفت: امروزه کتابخانه های ملی در کشورها به نماد تحول در امر اطلاع رسانی تبدیل شده اند و کشورهای مختلف برای اینکه بگویند معاصر با دنیای امروز حرکت می کنند، بازدید از کتابخانه ملی خود را پیشنهاد می دهند و به این شکل نشان می دهند که چگونه به نیاز جامعه پاسخ می دهند. 

وی ادامه داد: بنده 62 سال پیش، زمانی که 14 سال بیشتر نداشتم، ‌برای نخستین بار به کتابخانه ملی ایران آمدم. در آن زمان در دوره متوسطه درس می خواندم.‌ معلم تاریخ گفته بود که برای درس تاریخ باید کنفرانس بدهیم و از آنجایی که ما به غیر از کتاب تاریخ مدرسه منبع دیگری در اختیار نداشتیم، من به کتابخانه ملی در محل میدان مشق مراجعه کردم. موضوع کنفرانس را با متصدی کتابخانه در میان گذاشتم و او کتاب تاریخ «ایران سرپرسی سایکس» را به من تحویل داد و مرا عضو کتابخانه کرد و از آن دوران سرنوشت کتابخانه ملی ایران را دنبال کرده ام و خوشحالم بعد از انقلاب اسلامی چنین فضایی برای کتابخانه ساخته شد.  

غلامعلی حداعادل با اشاره به این مطلب که امروزه معنا و مفهوم کتابخانه تغییر کرده است، گفت: با تحول ایجاد شده در حوزه فناوری اطلاعات، معنا و مفهوم کتابخانه نیز تغییر کرده است و دیگر کتابخانه جایی برای نگهداری کتاب به معنای سنتی نیست، همانطور که عالم بودن به معنای داشتن محفوظات نیست.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: امروزه عالم بودن به این معنا است که کسی بتواند مجهولات خود را برطرف کند و یاد بگیرد، که چگونه باید یاد بگیرد. به این ترتیب کتابخانه معنای سنتی قدیمی که انبار کتاب و مخزن کتاب باشد را از دست داده است. به اعتقاد بنده امروزه فعالیت کتابخانه ها با بهره مندی از ظرفیت های موجود در علم و فناوری های دیجیتال میسر می شود و کتابخانه ها جزئی از نظام آموزشی و حتی اداره کشور به شمار می آید.

رییس بنیاد سعدی با بیان این مطلب که کتابخانه های ملی در کشورهای مختلف به نماد توجه و تحول در اطلاع رسانی تبدیل شده اند، گفت: بنده در سفر پنج روزه ای که به کشور قطر داشتم، در دو نوبت از کتابخانه ملی این کشور بازدید کردم. قطر کتابخانه ملی خود را نماد تحول در اطلاع رسانی و کاربردی معرفی می کند و در این راستا از دانش آموزان، دانشجویان و پژوهشگران برای بازدید از کتابخانه دعوت می کنند و در تلاش برای رفع نیازهای پژوهشی آنها هستند و سعی می کنند همه نیازمندی های پژوهشی آنها را آسان تر کرده و سریع مرتفع کنند و موارد مورد نیاز را با استفاده از آخرین فناوری ها تحویل دهند.

وی در ادامه به تجربه و مشاهدات خود از کتابخانه های مطرح دنیا و بازدید از کتابخانه تاریخی اسکندریه، اشاره کرد و گفت: همچنین این توفیق را داشته ام که از کتابخانه اسکندریه دیدن کنم. حدود 30 سال پیش مصری ها، یونسکو و بسیاری از سازمان های دیگر را متقاعد کردند تا با بودجه عظیمی که گرفتند، به یاد کتابخانه باستانی اسکندریه، کتابخانه ای با فناوری روز احداث کنند. 

حدادعادل با تاکید بر نقش کتابخانه‌های ملی در دنیای امروز، گفت: کتابخانه‌های ملی در کشورهای مختلف دنیا، معنای خاصی پیدا کرده‌اند و پژوهش ها نیز باید متناسب با انتظارات از کتابخانه ملی باشد. به همین دلیل است که کتابخانه نباید به انتظار بنشیند تا دیگران پژوهش و سپس ارزیابی کنند تا در نهایت به بهترین‌ها جایزه دهند. بلکه باید مسائل را با توجه به نگاه بین المللی شناسایی کنند و در ادامه با توجه به واقعیت‌های جامعه ایران اولویت بندی و به دانشگاه‌ها و پژوهشگران بیرون سفارش پژوهش دهند؛ در این صورت است که پژوهش مبنای عمل و تحول ‍پیدا می کند.

عضو با سابقه شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر جایگاه حاکمیتی کتابخانه ملی و شان سیاست گذاری آن بر ضرورت شناساندن جایگاه واقعی این نهاد فرهنگی تاکید کرد و افزود: به نظر بنده فضای بهره مندی از کتابخانه ملی هنوز متناسب با یک کشور هشتاد و چند میلیونی نیست، آن هم کشور ما که برای پیشتازی در علوم مختلف تلاش کرده و اکنون نیاز است جایگاه کتابخانه ملی ایران از درون و بیرون به جامعه علمی و دانشگاهی شناسانده شود.

در این نشست علیرضا مختارپور رییس سازمان با تبریک فرارسیدن چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب و گرامیداشت یاد و خاطره امام راحل (قدس سره) از معاونت پژوهش و همکارانی که در برگزاری این جشنواره تلاش کردند، قدردانی کرد.