اساتید هنر به دیدار مهدی سحابی رفتند/ صحبت‌های کیانیان، آموزگار و بهبهانی درباره آثار سحابی

به گزارش ایلنا،‌ در مراسم بازدید جمعی از اهالی فرهنگ و هنر از نمایشگاه مروری بر آثار مهدی سحابی، مژده طباطبایی کیوریتور نمایشگاه، درباره روند شکل‌گیری این نمایشگاه به حاضران توضیحاتی ارائه داد و گفت: بی‌شک «مهدی سحابی» یکی از سرمایه‌های ملی ما به شمار می‌رود که در عرصه‌های مختلف ترجمه، نقاشی و مجسمه‌سازی آثار ماندگاری را برای فرهنگ وهنر ایران از خود به یادگار گذاشته است. 

او افزود: برپایی نمایشگاه «پس از ۱۰ سال» در گالری مژده که با حمایت خانواده مهدی سحابی برگزار شد، فرصت و امکانی را فراهم کرد تا نمایشگاه مروری بر آثار مهدی سحابی را در موزه هنرهای معاصر برگزار کنیم و همزمان با نمایشگاه دو عنوان کتاب «تکاپوی واژه» و «مروری بر زندگی و آثار مهدی سحابی» را منتشر کردیم. 

به گفته طباطبایی، سحابی هنرمند پرکاری بوده و برای برپایی این نمایشگاه تلاش کرده‌اند تا آثاربیشترو متنوع‌تری از این هنرمند را در معرض دید مخاطبان بگذارند. 

او افزود: در این نمایشگاه ۱۲۶ اثر از این هنرمند در معرض دید مخاطبان قرار گرفته و این آثار از ۱۴ دوره کاری این هنرمند انتخاب شده‌اند و برای نخستین بار مجموعه‌ای از عکس‌های مهدی سحابی در این نمایشگاه به نمایش درآمده. نمایشگاه با ترجمه‌ها و آثار ادبی مهدی سحابی که مهم‌ترین ترجمه او «در جست وجوی زمان از دست رفته» است، آغاز می‌شود و در گالری ۹ آثار تجسمی او به نمایش درآمده. 

در ادامه احسان آقایی گفت: زمانی که نمایشگاه «پس از ۱۰ سال» در گالری مژده برگزار شد، به خانم طباطبایی پیشنهاد برپایی نمایشگاه مروری بر آثار مهدی سحابی را در موزه هنرهای معاصر دادم و برای برپایی این نمایشگاه مدت‌ها کار پژوهشی صورت گرفته است. در تمام دنیا بخشی از فعالیت موزه‌ها معطوف به کارهای پژوهشی است و در ایران نیز باید این رویه پیش گرفته شود. 

او افزود: در دور جدید بازگشایی موزه هنرهای معاصر تصمیم گرفتیم در کنار فعالیت‌های جاری و نمایشگاه‌های موزه، نمایشگاه‌هایی نیز به افراد و رویداد‌های تاثیرگذار هنرمعاصرایران اختصاص بدهیم و مهدی سحابی یکی از هنرمندانی است که ضرورت برپایی نمایشگاه آثار او را در موزه هنرهای معاصر احساس می‌شد. 

آقایی گفت: بی‌شک برای چگونه برپایی این نمایشگاه در موزه و انتشار کتاب نمایشگاه سخت گیری‌هایی داشتم و بی‌شک مژده طباطبایی و همکاران‌شان را حتی گاه رنجانده ام، اما بسیار خوشحالم که فرصت و امکان چنین همکاری بوجود آمد و این برای نخستین بار است که پروژه برپایی یک نمایشگاه در موزه هنرهای معاصر به گالری خصوصی واگذار می‌شود وموزه هنرهای معاصر و گالری مژده هر دو از این پروژه سربلند بیرون آمده اند. 

آقایی در بخش پایانی سخنانش گفت: بسیار خوشحالم که گالری مژده توانست نمایشگاهی متناسب با استانداردهای موزه هنرهای معاصر برپا کند و بی‌شک چنین همکاری‌هایی موجب ارتقاء سطح کیفی گالری‌های ایران می‌شود. 

در ادامه این مراسم ژاله آموزگار (پژوهشگر زبان‌های باستانی و اسطوره‌شناس) گفت: در سال‌های اخیر زندگی برای مردم ایران بسیار سخت شده و حسرت خنده بر روی لب‌های ما مانده و در این سال‌ها از بس گریسته‌ایم که شادی را فراموش کرده ایم. امروز با حضورم در نمایشگاه مهدی سحابی و دیدار با جمعی از هنرمندان و مترجمان شایسته کشورمان به یک باره تمام سیاهی‌ها و اندوه از مقابل چشمانم رفت و احساس شادی می‌کنم. 

او افزود: من مهدی سحابی را به واسطه ترجمه‌های درخشانش می‌شناسم و هرگز فرصتی فراهم نشده بود که با آثار تجسمی او به این شکل آشنا شوم. ترجمه‌ها و آثار تجسمی او نشان می‌دهد که او درون پرغوغایی داشته و به نظرم او انسان بسیار خوشبختی بوده که توانسته آن چه که در دل و اندیشه داشته در قالب اثر هنری ارائه کند. من توانایی او را حوزه ادبیات و ترجمه و آثار تجسمی می‌ستایم. 

مهشید نونهالی هم با بیان این مطلب که مهدی سحابی با ترجمه «در جست و جوی زمان از دست رفته»، شاخ غول را شکست گفت: بدون اغراق باید بگویم با وجود تمام ادعاها، هیچ کس جرات ترجمه این رمان را نداشت. یک بار در صحبت دوستانه‌ای که با هم داشتیم سحابی به من گفت چرا همه از من برای ترجمه رمان در جست وجوی زمان از دست رفته ایراد می‌گیرند، هر ایرادی باشد من آن را می‌پذیریم. 

نونهالی ادامه داد: من سحابی را دلداری دادم و به او گفتم شما ناراحت نباش، من از آن‌ها بابت این حرف‌هایشان عذر خواهی می‌کنم بخش عمده این حرف‌ها از حسادت است. سال‌های دور من هم دلم می‌خواست این رمان را ترجمه کنم، بی‌شک چنین کاری جدا از تسلط، به همت نیاز دارد. 

این مترجم ادامه داد: برای ترجمه کتاب زمان و حکایت بیش از هفت بار رمان در جست وجوی زمان از دست رفته را بررسی کردم و در ترجمه او، ایرادی ندیدم تنها یک جا او زمانی که از پل ریکور سخنی نقل می‌کند، به جای ماضی نقلی از ماضی مطلق استفاده کرده است که این استفاده در زبان فرانسه مرسوم است و ایرادی ندارد. 

او گفت: ترجمه‌های سحابی از سلین بی‌نظیر است و متاسفانه درباره این بخش از کارهای او کمتر سخن گفته می‌شود. مهدی سحابی هنرمند و مترجم پرکار و چند وجهی بود، ای کاش او همچنان زنده بود و با ترجمه‌ها و آثارش همچنان ما را شگفت زده می‌کرد. نام و یادش گرامی باد. 

عباس مشهدی زاده در سخنانی گفت: بازیگوشی یک هنر است وکودکان همواره بازیگوش هستند و مهدی سحابی انسان خوشبختی بود چون تا آخر عمر روحیه کودکی و بازیگوشی‌اش را حفظ کرد. 

او افزود: مهدی سحابی هنرمند پرکار و جست وجوگری بود و در آثارش نشاط و زندگی موج می‌زند. او هنرمند چند بعدی بود و واقعا آن گونه که باید او در زمان حیاتش قدر ندید و شناخته نشد. بی‌شک در میان هنرمندان ایرانی در قد و قواره او در قرن بیستم نداشته‌ایم و به نظرم سحابی لئونارد دواینچی ایران است. 

این مجسمه ساز پیشکسوت درادامه با اشاره به مراسم بدرقه و خاکسپاری مهدی سحابی گفت: زمانی که می‌خواستیم سحابی را به خانه ابدی‌اش بدرقه کنیم محمود دولت آبادی که خود او نیز هنرمند چند وجهی است؛ در کنار من ایستاده بود و از او خواستند که درباره سحابی سخن بگوید، او در پاسخ گفت واقعا نمی‌دانم درباره او چه بگویم، به او گفتم هر چه که درباره سحابی بگویم، باز هم درباره او کم گفته ایم. 

در ادامه رضا کیانیان گفت: با این که مهدی سحابی را از سال‌های دور می‌شناسم؛ اما از نزدیک تنها سه بار او را دیده‌ام و هرگز امکان و فرصت آشنایی بیشتربرایم فراهم نشد. امروز وقتی مجموعه‌ای از آثار او را کنار هم دیدم واقعا حیرت کردم تنوع کارهای او بسیار زیاد است وعکس‌های او بی‌نظیر است نه تنها من بلکه دوستان عکاسمان هم هرگز انتظار نداشتند که او چنین عکس‌های گرفته باشد. 

کیانیان ادامه داد: عکسی او از امام خمینی در حالی که در گوش شهید بهشتی صحبت می‌کند، نه تنها یکی از عکس‌های خوب سحابی بلکه از عکس‌های خوب تاریخ عکاسی به شمار می‌رود. 

این بازیگر ادامه داد: همان طور که می‌دانید من هم در عرصه ادبیات، نقاشی، مجسمه سازی، عکاسی و بازیگری فعالیت می‌کنم و همیشه این دغدغه را داشته‌ام که در این حوزه‌های هنری بتوانم خودم و هنرم را از زیر سلطه ادبیات خارج کنم. چون معتقدم ادبیات به صورت مستقل و به بهترین شکل ممکن توانسته حرفش را بزند و سایر هنرها باید بتواند مستقل باشند و به نظرم مهدی سحابی در سال‌های پایانی عمرش توانست از زیر سلطه ادبیات خارج شود و برای این است که هر اثرش به صورت مستقل زیباست. 

محمد فرنود هم ضمن قدردانی از رئیس موزه هنرهای معاصر برای برپایی نمایشگاه مروری بر آثار مهدی سحابی گفت: من بیش از ۴۱ سال است که در موزه هنرهای معاصر رفت و آمد می‌کنم و تاکنون نمایشگاهی به خوبی نمایشگاه مهدی سحابی ندیده ام، آثار او حیرت‌انگیز هستند. 

او افزود: ما عکاسان همواره در پی این هستیم که جهانی را در یک فریم نشان بدهیم، هر یک از آثار سحابی یک فریم بی‌نظیر از مشاهدات این هنرمند جست وجوگر است. 

این عکاس پیشکسوت ادامه داد: من با سحابی دوست بودم اما او هرگز به من نگفته بود که عکاس هم است، زمانی که قدم به گالری ۹ گذاشتم و با عکس‌هایش مواجهه شدم، واقعا حیرت کردم. او بی‌شک یکی ازبهترین فتوژورنالیست ایران است و لحظات مهمی از تاریخ معاصر ایران را به ویژه ورود امام خمینی به ایران را در فرودگاه مهرآباد را ثبت کرده است. 

فرنود ادامه داد: بی‌شک سحابی از جهان‌بینی عمیقی برخوردار بوده است و این شعور و جهان بینی در آثارش قابل مشاهده است. 

سعید صادقی دیگر هنرمندی بود که در این مراسم سخن گفت. این عکاس پیشکسوت گفت: زمانی که قدم به موزه هنرهای معاصر گذاشتم و با آثار مهدی سحابی مواجه شدم؛ واقعا احساس غرور کردم باید قدر این جنس از هنرمندان را دانست. 

او افزود: سادگی و زیبایی در بخش عمده آثار مهدی سحابی موج می‌زند واز منظری آثار او مخاطب را به فکر وا می‌دارد. برای برپایی نمایشگاه مروری بر آثار او قدردان رئیس موزه هنرهای معاصر و مژده طباطبایی هستم که اجازه ندادند آثار سحابی که یکی از گنجینه‌های هنر معاصر ایران است به فراموش سپرده شود. 

به گفته این هنرمند، اگر تاریخ را مرور کنیم همواره آثاربسیاری از هنرمندان، سوزانده شده، نابود شده و به فراموشی سپرده شده، وظیفه تک تک ماست تا گرد فراموشی بر آثار هنرمندان ایرانی ننشیند. 

سیف‌الله صمدیان هم با اشاره به دوستی دیرینه‌اش با مهدی سحابی گفت: با این که من و مهدی با هم دوست صمیمی بودیم و آخرین بار هم خیلی اتفاقی چندین ساعت در فرودگاه پاریس کنار هم بودیم و با هم درباره مسائل مختلف صحبت کردیم و خاطره‌هایمان را مرور کردیم اما آن جا هم مهدی اصلا اشاره به این نکرد که عکاسی هم می‌کند. 

او افزود: عکس‌های مهدی سحابی بی‌نظیر است و با این که من بیشتر عکس‌های انقلاب را دیده ام، اما به نظرم عکس‌های او از بهترین عکس‌های این مجموعه به شمار می‌رود و امیدوارم نگاتیوهای او بزودی اسکن شود و کتاب عکس‌های او منتشر شود. 

صمدیان ادامه داد: همیشه می‌گویند هنر در خون طرف است اما به نظرم درست‌تر این گونه است که بگویم خون مهدی سحابی در هنراست. 

طاها بهبهانی هم گفت: مهدی سحابی هنرمند خلاق، خوش فکر و پرکاری بود و او با حداقل متریال توانسته عمیق‌ترین حرف‌ها را بزند. باعث افسوس است که او را خیلی زود و در ۶۴ سالگی از دست دادیم اگر او هم مثل پیکاسو ۹۴ سال عمر می‌کرد بی‌شک تا آخرین لحظه زندگی‌اش خلاق و پرکار باشد. 

از چهره‌های حاضر در این مراسم می‌توان به لیلی گلستان، نصرت الله مسلمیان، واحد خاکدان، عباس مشهدی زاده، طاها بهبهانی، عنایت الله نظری نوری، کامبیز صبری، صداقت جباری، رضا کیانیان، اسرافیل شیرچی، سیف الله صمدیان، رضا بانگیز، ژاله آموزگار، محمد فرنود، محمد رهبر، سعید صادقی، محمود حدادی مهشید نونهالی اشاره کرد. 

موزه هنرهای معاصر تهران تا ۲۸ آذرماه میزبان نمایشگاه مرور آثار مهدی سحابی خواهد بود.