همکاری «یواخیم هایتنس» آهنگساز آلمانی و یاسمین شاهحسینی/ دونوازی عود و لایوالکترونیک در کنسرت آنسامبل موزیک فابریک
یواخیم هاینتس (آهنگساز معاصر آلمانی) در اجرای خود با آنسامبل موزیکفابریک اثری برای ساز عود و الکترونیک ساخته که به گفته خودش در دونوازی عود توسط یاسمین شاهحسینی و لایوالکترونیک، شکل خواهد گرفت.
به گزارش ایلنا، آنسامبل آلمانی موزیکفابریک که در حوزهی موسیقی کلاسیک معاصر از پیشروترینهای حال حاضر اروپا و جهان به شمار میآید؛ در پروژه جدید خود که دیماه امسال برگزار میشود، آثاری از سه آهنگساز ایرانی کارن کیهانی، سارا اباذری و ارشیا صمصامینیا را درکنار قطعهای از یوآخیم هاینتس آهنگساز معاصر آلمانی برای آنسامبل و ساز عود با نوازندگی یاسمین شاهحسینی اجرا میکند.
یواخیم هاینتس آهنگساز معاصر آلمانی و رئیس جامعه موسیقی نو هانوفر (HGNM) در خصوص بهرهمندی از موسیقی شرقی در ساخت اثرش برای پروژه موسیقایی موزیک فابریک گفت: در حقیقت قطعهی من در این پروژه، در قالب یک پارتیتور متعارف شکل نگرفته است که نوازنده آن را تفسیر و اجرا کند؛ در واقع اثر من، اثر ماست و در دونوازی عود توسط یاسمین شاهحسینی و لایوالکترونیک، شکل خواهد گرفت. از آنجا که یاسمین ریشههایی مستحکم در موسیقی سنتی ایران دارد، نتیجتاً انتظار میرود که اصوات شرقی نیز در اجرای ما به گوش برسند.
این آهنگساز که سالها در دانشگاه هنر«برمن» به تدریس موسیقی الکترونیک پرداخته و هم اکنون نیز رئیس استودیو الکترونیک FMSB در دانشگاه موسیقی، تئاتر و رسانه هانوفر است، در پاسخ به این سوال که موسیقی خاورمیانه و به طور اخص ایران تا چه حد و از چه نوعی شما را به خود جذب میکند، بیان داشت: موسیقی حقیقتاً مرا مانند یک دوست به خود جذب میکند و از آنجا که دوستان زیادی در ایران دارم، باید قلبی از سنگ و گوشهایی پوشالی داشته باشم که موسیقی ایران مرا مجذوب خود نسازد.
هاینتس که مدتهاست به برگزاری و میزبانی کنسرتها، وُرکشاپها و مباحثی با موضوعیتِ تعامل سازهای آسیایی و موسیقی معاصر می پردازد، درخصوص استفاده از امکانات جدید صوتی از صدای ساز عود در اثرش گفت: باید اعتراف کنم که در مورد عبارت "جدید"، حرف زیادی برای گفتن ندارم و در این باب خود را یک مبتدی میپندارم.
یاسمین شاهحسینی که در پروژه موزیک فابریک به عنوان سولیست عود ؛آثار آهنگسازان ایرانی و اثر یواخیم هاینز آهنگساز آلمانی را مینوازد، در خصوص این اجرا گفت: اگرچه امروزه ساز عود در اروپا حضور پررنگتری نسبت به دهههای گذشته دارد و نوازندگان بسیاری درحال ضبطِ آثار، اجرا و فعالیتهای گوناگونی با این ساز هستند، معتقدم پروژههایی مثل موزیکفابریک در شناسایی هرچه بهترِ این ساز، به ویژه در موسیقی معاصر موثر خواهد بود. اجرای آثاری از این آهنگسازان، با توجه به شناختی که هر یک از این ساز دارند، امکانات اجرایی گستردهای را برای سازِ عود معرفی میکند. همچنین، از آنجا که ساز عود، چه در قالب تکنوازی و چه گروهنوازی بیشتر با موسیقی دستگاهی، مقامی و... همراه بوده، اجرای موسیقی معاصر با این ساز، نه تنها برای نوازنده، که برای آهنگسازان جالب توجه خواهد بود.
وی در ادامه درباره شناخت موزیک فابریک از موسیقی ایرانی بواسطه شکل گیری این اجرا افزود: بخشی از این شناخت، به واسطهی فعالیتهای گستردهی نوازندگان عود در جهان شکل گرفته است. با اینحال، گمان میکنم آشنایی این آنسامبل با موسیقی ایرانی، به زمانی برمیگردد که از موسیقیدانان ایرانی جهت برگزاری ورکشاپهایی در رابطه با موسیقی ایرانی و ردیف دعوت کردند.
شاهحسینی در خصوص اجرای قطعات آهنگسازان معاصر ایرانی در کنار یک قطعه از آهنگساز آلمانی به عنوان سولیست عود اظهار داشت: در هریک از این قطعات، عود شخصیت مختص به آن قطعه را دارد. شاید بتوان با در نظرگرفتنِ مشخصاتی مانند رنگِ صوتی و یا گاه تکنیکهایی که برای این ساز در قطعات استفاده شده، به این "ارتباط یکسان" اشاره کرد. اما توجه به این شخصیت مستقل در هر قطعه برای من نکتهای بسیار جالب و پراهمیت است.
وی با اشاره به اهمیت موزیکفابریک برای پررنگ کردن نقش ساز عود در رپرتوار موسیقی ایرانی افزود: فکر میکنم این اهمیت، نه تنها در رابطه با موسیقی ایرانی، که در شناخت این ساز و امکانات اجرایی آن در موسیقی معاصر نیز قابل بررسیست. طبیعتاٌ آشنایی یک نوازنده با این موسیقی و همینطور تکنیکهای اجرایی ساز، در اجرای نوع دیگری از موسیقی بیتاثیر نیست و تواناییهای اجراییِ بسیاری به او میبخشد. برای من اما آشناییِ آهنگسازان -و نه تنها آهنگسازان ایرانی- با این ساز و در نتیجه گستردهشدن رپرتوارِ ساز عود نیز اهمیت ویژهای دارد.
این نوازنده در پایان درباره قابلیتهایی اجرایی ساز عود در موسیقی معاصر گفت: کشف و شناختِ هرچه بیشتر ساز عود در موسیقی معاصر، در چند سال اخیر برای من بسیار پراهمیت بوده است و در طی این سالها، همکاری با نوازندگان و آنسامبلهای مختلف در اجراهای متعدد، این موضوع را برای من پررنگتر کرده است. هرچه بیشتر با موسیقی معاصر آشنا شدم، به امکانات وسیعتری برای اجرای این موسیقی با ساز عود دست یافتم. تکنیکهایی که پیش از آن برایم آشنا نبود و این مرا از مسیر همیشگیام خارج میکرد و چیزی بود که برای بهدستآوردنش باید بیشتر زمان میگذاشتم و تمرین میکردم و در عین حال متوجه میشدم که چه امکانات اجرایی گستردهای برای ساز وجود دارد.