یک کارگردان و تهیه‌کننده سینما مطرح کرد؛
پروانه نمایش صادر شده اما دوباره فیلم‌ها بازبینی می‌شود/ هرکس ساز خودش را می‌زند/ تا حمایت جدی نباشد وضعیت سینما پایدار نمی‌شود
کارگردان فیلم «یقه سفیدها» معتقد است تا برنامه‌ریزی در سینما وجود نداشته باشد هر لحظه ممکن است شرایط دوباره بحرانی شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بیژن نوباوه (نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس) در اظهار نظری اعلام کرد؛ بیش از ۳۰ فیلم مسأله‌دار از کمیته شورای نمایش در دولت قبل مجوز اکران گرفته‌اند و در صورت نمایش این فیلم‌ها، مجلس وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را فراخواهد خواند. نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در این مصاحبه تاکید کرده است که در این فیلم‌ها ارزش‌های اخلاقی، انقلابی و ملی ما به زیر سوال رفته و مطمئنا اکران آنها با واکنش عمومی مواجه خواهد شد. این اظهارات، واکنش‌های متفاوتی را میان اهالی سینما در پی داشته و باعث ابهاماتی در خصوص اعتبار مجوز نمایش فیلم‌های سینمایی در دولت‌های مختلف شده است. اینکه اگر فیلمی در دولت قبل مجوز گرفته است آیا با تغییر دولت مجوزش باطل می‌شود؟ آیا درباره این موضوع در قانون پیش بینی‌های صورت گرفته است؟ این قبیل سوالات از جمله ابهاماتی به شمار می‌رود که با صحبت‌های نماینده مجلس قوت گرفته است.
شهرام مسلخی (کارگردان، نویسنده و تهیه کننده سینما) که سه فیلم «یقه سفیدها»، «پدران» و «لاک پشت» را آماده نمایش دارد، معتقد است اراده‌ای وجود دارد تا سینما به فراموشی سپرده شود و همه چیز به همین سریال‌سازی و فیلم‌های تلویزیونی ختم شود. در ادامه گفتگویی با وی انجام دادیم که می‌توانید بخوانید:
پروانه نمایش ما صادر شده بود اما خبری از آن نیست
با توجه به اینکه شرایط سینما تغییر کرده و فیلم‌ها با فروش خوبی مواجه شده‌اند، قصد اکران فیلم‌هایتان را در این زمان دارید؟
سال گذشته سازمان سینمایی در خبری اعلام کرد که «یقه سفیدها» و «پدران» پروانه نمایش گرفته‌اند اما در حال حاضر هرچه که به پروفایل خودم در سازمان سینمایی مراجعه می‌کنم خبری از مجوز نیست و به ما اعلام کردند که مجددا فیلم‌هایتان را بیارید. علت این موضوع را نمی‌دانم شاید مشکل از پروفایل ما در سامانه است اما آنچه که می‌دانم در تیرماه طبق اعلام سازمان سینمایی پروانه نمایش فیلم ما توسط شورای نمایش صادر شده بود. اگر پروانه نمایش ما مشکلی نداشته باشد طبیعتا درخواست اکران می‌دهیم اما نمی‌دانم شرایط شورای اکران چگونه است و باید چه مراحلی را در پیش گرفت. علاقه ما این است که فیلم‌ها را زودتر اکران کنیم زیرا فیلم‌های زیادی به علت کرونا پشت خط اکران مانده‌اند. به نظرم در این شرایط خیلی بهتر است که یک تیم کارشناسی گذاشته شود تا در این میان حق فیلمی ضایع نشود و عدالت اکران در مورد همه فیلم‌ها رعایت شود. به نظرم باید به نحوی این ماجرا مدیریت شود تا سینمادار و پخش‌کننده تصمیم‌گیرنده نهایی نباشند و در حق هیچ فیلمسازی اجحاف نشود.
شرایط هنوز به ثبات نرسیده
به نظر شما شرایط به شکلی پیش خواهد رفت که سینما دوباره به روزهای خوب برگردد و شاهد رونق سالن‌های سینما باشیم؟
من خیلی خوش‌بین نیستم و احساس می‌کنم چیزی به ثبات نرسیده است. همانطور که این روزها در خبرها می‌شنویم موج جدیدی از کرونا در راه است و امکان دارد بازهم شرایط را به سمت وضعیت بحرانی ببرد و مجبور شویم که دوباره به صورت محدود زندگی کنیم. درست است که درحال حاضر وضعیت بهبود پیدا کرده و سینماها به لطف فیلم‌هایی که روی پرده هستند رونق نسبی پیدا کرده‌اند اما نمی‌توان با اطمینان درباره آینده حرف زد زیرا چیزی مشخص نیست. این ویروس به اندازه‌ای رفتار عجیبی دارد و خودش را مدام به‌روز می‌کند که تمام مشاغل و جوامع در خطر موج جدید قرار دارند. این موضوع شامل سینما هم می‌شود اما من امیدوارم این روندی که چند وقتی است آغاز شده ادامه داشته باشد.
تعدد فیلم‌هایی که همزمان روی پرده می‌روند باعث تضییع حق آنها نمی‌شود؟ آیا اکران پرتعداد فیلم‌ها راهکار مناسبی برای وضعیت امروز سینمای ایران است؟
از طرفی یک رقابتی ایجاد می‌کند و باعث می‌شود هر فیلمی که بهتر است مخاطب همان را انتخاب کند و ببیند. سینماگران و صاحبان آثاری که فیلم‌هایشان را الان اکران می‌کنند هم به این شرایط واقف هستند اما چاره‌ای غیر از این وجود ندارد. نگرانی اینکه وضعیت سینما دوباره بی‌ثبات شود و کرونا همه چیز را خراب کند و فیلم‌ها باز روی دست تولیدکنندگان بماند نیز باعث شده تا همه آنچه وجود دارد را بپذیرند. همه ما در شرایطی گیر افتادیم که به حداقل‌ها راضی هستیم و همین چیزی که هست را بهتر از هیچ می‌دانیم. به هر حال تصمیماتی که الان گرفته می‌شود همه اصولی و آرمانی نیست و همگی طبق شرایطی که بر ما تحمیل شده پیش می‌رویم. نه فقط سینما بلکه کل صنوف و مشاغل سردرگم هستند و هر آن امکان دارد شرایط بهم بخورد و همین وضعیت بهبود یافته نسبی ظرف چند روز به وضعیت قرمز تبدیل شود.
با وجود قاچاق بازهم پلتفرم‌ها سود می‌کنند
یعنی به نظر شما بهترین راه حل همین تصممیاتی است که گرفته شده؟ آیا این امکان وجود دارد که برخی فیلم‌ها به جای اکران در سینما در فضاهای دیگر مانند پلتفرم‌ها نمایش داده شوند؟
پلتفرم‌ها نیز به دنبال فیلم‌هایی هستند که فروش بالایی دارند و در اکران موفق می‌شوند؛ اگر اینگونه نباشد آنها نیز قبول نمی‌کنند و پیشنهادهای نه چندان خوبی را برای فیلم‌ها مطرح می‌کنند. مگر اینکه دولت در این حوزه ورود کند و با حمایت و تنظیم قوانین مدون شرایطی به وجود آورد که برای دو طرف سودمند باشد. مثلا برخی فیلم‌های هنر و تجربه هم می‌توانند بعد از اکران سینمایی با حمایت دولت در پلتفرم‌ها نمایش داده شوند؛ البته نه به این شکل که دو هفته اکران شوند و بعد هم بدون آورده‌ای کنار گذاشته شوند. این موارد می‌تواند در مراجع دولتی به بحث گذاشته و متولی مشخصی برای آن در نظر گرفته شود تا کار با شکل درست اجرایی شود. موضوع کپی‌های غیرقانونی و انتشار نسخه‌های قاچاق در فضای مجازی هم وجود دارد اما همین حالا سریال‌هایی که پلتفرم‌ها تولید می‌کنند خیلی زود قاچاق می‌شوند اما نکته اینجاست که باز هم فروش خودشان را دارند. تا یک جایی قاچاق قابل جلوگیری است و بخش دیگری از آن اصولا مسدود نمی‌شود اما در مجموع این آثار سودآور هستند. اگر اینگونه نبود خیلی از این فیلمسازها به سمت ساخت سریال در پلتفرم‌ها نمی‌رفتند و از آن استقبال صورت نمی‌گرفت. در حقیقت این مشکل اساسی‌ای نیست که بخواهد کار را متوقف کند.
انگار اراده‌ای برای فراموش شدن سینما وجود دارد
در حال حاضر به دلیل این راکد بودن سرمایه‌ها در سینما به سبب وضعیتی که کرونا به وجود آورد خیلی از سرمایه‌گذاران رغبتی برای ورود به این حوزه ندارند، به نظر شما این روند برای آینده سینما مشکل‌آفرین نخواهد بود؟
من اعتقاد دارم در حق سینما اجحاف می‌شود. من خودم الان ۳ فیلم آماده اکران دارم که همه محصول زمان کرونا هستند. به دلیل اینکه توجهی به سینما نمی‌شود و عملا برای کسی مهم نیست، سرمایه‌گذاران و صاحبان آن فیلم‌ها در دفتر خود گذاشتند و این سرمایه‌ها کاملا در گوشه‌ای خاک می‌خورد و دستمان هم به جایی نمی‌رسد. اگر بخواهیم این فیلم‌ها را در پلتفرم‌ها هم اکران کنیم با توجه به هزینه تولیدی که انجام شده یک دهم آن هم بازنخواهد گشت. من حس می‌کنم فراتر از این مباحث وضعیت امروز سینمای ایرانی به شدت بحرانی است زیرا از جاهایی که باید حمایت صورت بگیرد اصلا توجهی وجود ندارد. حتی من فکر می‌کنم اراده‌ای وجود دارد که سینما به یک کالای نوستالژیک تبدیل شود که سال‌های گذشته چیزی به این اسم وجود داشته و حالا دیگر نیست و فراموش شود که مردم روزگاری به سینما می‌رفتند. شما ببینید قبل از کرونا شما هرجای شهر که می‌رفتید تمام بنرها به فیلم‌های در حال اکران اختصاص داشت و شما بالاخره یک نشانه‌ای از وجود سینما می‌دید. شهرداری در هر اکران تعدادی بنر در اختیار فیلم‌ها قرار می‌داد و تلویزیون هم یک تعداد تیزر رایگان به فیلم‌ها اختصاص می‌داد و این کالای فرهنگی مورد حمایت بود. اما امروز همه اینها از بین رفته و دیگر سینما حتی یک کالای فرهنگی به حساب نمی‌آید. الان خیلی از کشورها به دلیل اینکه کرونا آسیب جبران ناپذیری به فیلم‌ها و سینماگران زده است حمایت‌های خود را چندین برابر کرده‌اند و یارانه‌های قابل توجهی را به فیلم‌ها اختصاص داده‌اند. انگار این شرایط جدید و جایگزین شدن پلتفرم‌ها به جای سینما خیلی هم بد نبوده و تصمیم‌گیران این را پذیرفته‌اند و قرار است ما در یک سناریوی از قبل نوشته شده سینما را به کلی فراموش کنیم تا کم کم نفس‌های آخرش را بزند. از هر نظر حساب کنید فیلمی که برای پرده ساخته می‌شود را نمی‌توان در جای دیگری اکران کرد و سینما در پرده نقره‌ای خلاصه می‌شود و لاغیر.
به شرایط امروز سینما هم امیدوار نیستید؟ به نظر می‌رسد با فروش بالای فیلم‌های اخیر دوباره سینما به روال قبل از کرونا بازگردد؟
نه به نظرم تا حمایت درستی از سینما نشود این شرایط بادوام نخواهد بود. همین حالا هم می‌شود خیلی راحت پیش‌بینی کرد که ماه بعد با یک موج جدید کرونا یا هر معضل دیگری سینما اولین قربانی خواهد بود و تعطیل خواهد شد. وقتی برنامه ریزی وجود نداشته باشد همه تصمیمات مقطعی خواهند بود و نتیجه آن قطعا ثبات نیست. خداراشکر که امروز سینما دوباره جان گرفته اما آیا این بر اثر سیاست‌های سینمایی بوده است یا اینکه پیش‌آمد بوده؟ ما باید سینما به نحوی مدیریت کنیم که کمترین تاثیر را از عوامل خارجی بگیرد و یک چرخه و روند با ثبات و مطمئن به خود بگیرد. ما دچار موج هیجان شدیم و مردم فکر می‌کنند کرونا تمام شده و حالا دو سه فیلم خوب هم که منتظرش بودند اکران شدند و می‌خواهند که بیایند و آنها را در سینما ببینند. واقعا امیدوارم کرونا با این خوش‌بینی که به وجود آمده نابود شود اما فکر نمی‌کنم به این راحتی دست از سر ما بردارد؛ پس لازم است تا همین حالا به فکر آینده سینما بود.
همه به دنبال انحصار در نمایش فیلم‌ها هستند
فکر می‌کنید امکان دارد شرایط سینما از این هم بحرانی‌تر شود؟
من فکر می‌کنم هنوز به بحران نخوردیم. الان مثل یک انباری که شما آن را پرمی‌کنید اما بعدها مجبور می‌شوید آن را بدون استفاده در دریا بریزید، سینما با انباشت فیلم مواجه شده است. به هر حال سینما و فیلم‌ها یک تاریخی برای مصرف دارند اگر از آن بگذرد حتما بوی سوختگی و بی‌مصرفی خواهد داشت. الان در این شرایط اقتصادی هیچ کسی راحت سرمایه‌اش را به دست نمی‌آورد که بخواهد راحت از دست بدهد. الان یک مشکلی که وجود دارد پخش‌کننده‌های سینما و پلتفرم‌ها هر کدام برای خودشان و منفعت‌شان کار می‌کنند در صورتی که در گذشته اینگونه نبود و فیلم‌ها در یک سیکل از پیش طراحی شده اول در سینما و بعد هم در شبکه نمایش خانگی و در آخر هم توسط تلویزیون خریداری و نمایش داده می‌شدند. اما حالا اینگونه نیست و هرکس ساز خودش را می‌زند و می‌خواهد در انحصار محصولاتش را ارائه کند. تنها امیدی که وجود دارد این است که دولت جدید سیاست‌هایی را اتخاذ کند که با یک برنامه ریزی باز هم این سیکل را احیا کند تا شکل و ساختار به سینمای ایران بازگردد. من فکر می‌کنم همه این اتفاقات زمانی رخ خواهد داد که قانونی جامع و کارشناسی شده بتواند همه اجزای سینما را به هم وصل کند و هیچکس نتواند خودش را مستثنی بداند.
