"باورهای غلط سوداگران عتیقه" بلای جان کتیبههای تاریخی
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید درحالی خبر از جانمایی دوباره کتیبه شاپور تنگ براق اقلید میدهد که معتقد است: نبود تابلوهای معرفی سبب میشود تا سوداگران عتیقه بنابر باورهای غلط خود پندارند که پای هر کتیبهای گنجی نهفته است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، چندی پیش خبرها از بازگشت کتیبه شاپور اول ساسانی تنگ براق اقلید به مکان اصلی خود حکایت داشتند. اما چه اتفاقی برای این کتیبه افتاده که نیازمند بازگشت به مکان اصلی خود بود؟
حمید فدایی (مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید) با اشاره به آنکه کتیبه شاپور تنگ براق اقلید متنی مشابه با کتیبه شاپور در حاجیآباد شهرستان مرودشت دارد که موضوع شکار این پادشاه ساسانی را شرح میدهد، گفت: هرچند این کتیبه به اندازه کتیبه حاجی آباد مفصل نیست اما این امر از اهمیت آن نمیکاهد. در این کتیبه شرح شکار با خط پهلوی کتیبهای و خط پارتی بیان شده. ضمن آنکه این کتیبه نیازمند حفاظت و ساماندهی بود چراکه در شیب دره قرار دارد و با توجه به حفاریهای غیرمجازی که توسط سوداگران عتیقه در پای این سنگ صورت گرفته، احتمال آن میرفت که از جای خود جابهجا شده و به پایین بیافتد. چنانکه این امر در سالهای دور اتفاق افتاده بود و گروهی از استادکاران مرمت تخت جمشید در سال ۱۳۸۱ آنرا در جای خود قرار داده و تثبیت کرده بودند. انتقال کتیبه از شیب دره به بالای صفه مسطح مقابل غار تنگ براق درحال انجام است و طی چند روز آینده به پایان میرسد.
به گفته فدایی، این کتیبه در سطح بالاتری در مقابل غار تنگه براق قرار داشت که محوطهای صاف و مسطح است اما در دهههای گذشته برخی افراد با انگیزههای واهی این کتیبه را به درون دره انداخته بودند. این کتیبه حدود هفت تن وزن دارد و انتقال آن با سختیهای فراوان همراه بود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید درخصوص نگرانیهایی که درخصوص حضور سوداگران عتیقه و آسیب رساندن به این کتیبه وجود دارد، گفت: با توجه به جانمایی این کتیبه و عناصر طبیعی که در اطراف دارد متاسفانه به دلیل تفکر غلطی که بین سوداگران عتیقه و حفاران غیرمجاز وجود دارد، این تصور وجود دارد که هرجا کتیبه و نقش برجسته باشد، در کنار یا زیر آن گنج نهفته است و به دلایل واهی آن کتیبه را خودش گنج موجود است را تخریب میکنند. متاسفانه این یک باور غلط است که نیازمند فرهنگسازی است. بسیاری از این کتیبهها تابلوی معرفی ندارند تا اطلاعات کافی در اختیار مخاطبان قرار دهد از این رو چنین شائبههایی برای حفاران غیرمجاز ایجاد میشود. از این رو ما درصدد نصب تابلو معرفی برای این کتیبه برآمدیم که شرح آن است و در کنار کتیبه شاپور تنگ براق اقلید قرار خواهد گرفت تا اطلاعات لازم دراین خصوص را در اختیار مخاطبان قرار دهد.
او درخصوص چرایی جانمایی این کتیبه در درهای با شیب تند و در مقابل یک غار گفت: متن این کتیبه خود گواه چرایی جانمایی آن است. شاپور بعد از معرفی خود در این کتیبه آورده که تیری از این سوی دره به آن سمت دره پرتاب کرده و هر کس که بتواند چنین تیری پرتاب کند، تواناست (نیک دست). ظاهرا شاپور توانسته چنین تیری را پرتاب کند و شرح آن در این کتیبه عنوان شده است.