عام‌ترین نماد ایران و حکمت ایرانی- اسلامی، ابن‌سینا است/ کشورهای همسایه، مفاخر فرهنگی ما را می‌دزدند
عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: ابن‌سینا جزو مفاخر درجه یک و بین المللی همدان و ایران است و بر این اساس مسئولان همدان آمادگی دارند برای معرفی میراث جهانی این دانشمند همچون گذشته پشتیبان تقویت مالی و علمی این بنیاد باشند.
به گزارش ایلنا، نشست سالانه هیئت امنای بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا در دفتر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
در این نشست پس از بحث و بررسی درباره لزوم پشتیبانی دستگاه‌های ملی و استانی از برنامه‌های معرفی میراث ابن‌سینا، از سه عنوان کتاب انتشارات بنیاد بوعلی‌سینا با اسامی تصحیح متن عربی کتاب دوم القانون توسط نجفقلی حبیبی و ترجمه و شرح قسمت حساب از کتاب شفا توسط استاد سید عبدالله انوار و مقالات انتقادی و تفسیری ابن‌سینا ترجمه از انگلیسی با همکاری نشر ترجمان رونمایی شد.
همچنین به پاس حمایت سیدعباس صالحی از ترویج حکمت و طب سینوی، تندیسِ خردمندیِ «حکمتانه» از سوی استانداری همدان و بنیاد بوعلی‌سینا به ایشان اهدا شد.
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا در این نشست گفت: ابن‌سینا نماد ایران است. ایران محل تولد اوست و تنها مکانی که ابن‌سینا با آن شناخته می‌شود، ایران است. بنابراین اگر قرار باشد موزه‌ای در شأن این حکیم ایجاد شود، ؛ بهترین جا برای آن همان بنای آرامگاه اوست.
صالحی با اشاره به ظرفیت حضور دانشجویان خارجی در کشور و آشنا کردن آن‌ها با میراث بزرگان ایرانی گفت: همان‌گونه که عام‌ترین نماد ایران و حکمت ایرانی- اسلامی، ابن‌سینا است؛ و بقیه مفاخر ما به اندازه این دانشمند بزرگ شناخته شده نیستند؛ بنابراین می‌توان برای آشنا کردن دانشجویان خارجی با طعم ناب‌تری از فرهنگ ایران، برنامه‌هایی در تهران و همدان برای آن‌ها تدارک دید تا با میراث حکمت سینوی آشنا شوند.
رئیس هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا افزود: بر اساس گزارش‌های دبیرخانه بنیاد؛ فعالیت‌های سال گذشته از جمله همایش دانشجویی، درس‌گفتارها، چاپ کتب و سایر برنامه‌ها قابل قبول بوده و الحمدلله قدم‌های خوبی برداشته شده است و می‌توان به ادامه راه خوشبین و امیدوار بود.
صالحی سپس با تشکر از پیشنهادهای اعضای هیئت امنا؛ تداوم جایزه دیمیتری گوتاس، ادامه درس‌گفتارهای سینوی، آموزش تحصیح متون خطی به نسل جوان، ایجاد کتابخانه دیجیتال، فعال‌تر شدن در فضای مجازی در سطح ملی و فراملی، عقد تفاهم‌نامه با بنیاد ابن‌سینای ازبکستان و فراهم کردن شرایط مالی توسط معاونت‌های توسعه مدیریت و منابع و امور فرهنگی وزارت ارشاد و استانداری در حد ۱۳ میلیارد ریال را از جمله مصوبات این نشست اعلام کرد.
شاهرخی: ابن‌سینا جزو مفاخر بین‌المللی ایران است
سید سعید شاهرخی استاندار همدان و عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: ابن‌سینا جزو مفاخر درجه یک و بین المللی همدان و ایران است و بر این اساس مسئولان همدان آمادگی دارند برای معرفی میراث جهانی این دانشمند همچون گذشته پشتیبان تقویت مالی و علمی این بنیاد باشند.
استاندار همدان اضافه کرد: بایستی برنامه‌های میان مدت و طولانی مدت برای بنیاد در نظر گرفته شود و از ظرفیت‌های خود استان برای اجرای آن‌ها استفاده شود. اگر بنیاد برنامه‌هایش را ارائه نماید این آمادگی وجود دارد که سایر دستگاه‌های استان نیز همراهی و مشارکت کنند.
آرامگاه بوعلی مرکز ابن‌سیناپژوهان شود
آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی رئیس بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی‌سینا نیز گفت: همه کارهایی که در زمینه معرفی و شناخت ابن‌سینا انجام شده است در شأن این دانشمند بزرگ نیست.
رئیس بنیاد بوعلی با اشاره به میراث حکمی و فلسفی شیخ‌الرئیس ادامه داد: امیدواریم با پشتیبانی وزارت ارشاد و استانداری همدان بتوانیم گام‌های محکم‌تری در بررسی و معرفی میراث حکمت سینوی برداریم و آرامگاه این حکیم الهی را مرکزی برای ابن‌سیناپژوهان قرار دهیم.
معرفی ابن‌سینا عمومی‌تر شود
محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز گفت: در زمینه پژوهشهای سینوی بسیاری از کشورها با شتاب در حال فعالیت هستند. به طور مثال مجموعه نسخ خطی ابن‌سینا را در عربستان تحت عنوان میراث عربی چاپ کرده‌اند. با توجه به وضعیت بودجه، سعی کرده‌ایم در سال ۹۹، اعتبار حداقلی برای انتشارات و برنامه‌های بنیاد بوعلی تأمین کنیم.
دکتر جوادی با اشاره به استقبالی که علاقه‌مندان از درس‌گفتارهای بوعلی‌سینا داشتند، گفت: تا کنون ۱۹ جلسه از درس‌گفتارهای بوعلی‌سینا که از بهمن سال ۹۹ آغاز شده برگزار شده است. با توجه به استقبال علاقه‌مندان و انتشار مباحث مطرح شده در فضای مجازی پیشنهاد می‌کنیم این درس‌گفتارها تا پایان سال جاری نیز ادامه پیدا کند.
دکتر جوادی همچنین در مورد برنامه‌های آتی برای تقویت ابن‌سیناپژوهی گفت: آموزش تصحیح متون خطی به نسل نو، حمایت از ادامه جایزه دیمیتری گوتاس برای مقالات سینوی، و عمومی کردن ابن‌سینا در عرصه هنر از طریق سمفونی و… و تقدیر از اساتید و مدرسان فلسفه در حوزه علمیه به خصوص استاد حشمت‌پور با همکاری انجمن آثار و مفاخر در دستور کار بنیاد قرار خواهد گرفت.
چاپ و نشر آثار ابن‌سینا رونق گرفت
توکل دارائی، مسئول دبیرخانه هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: سال گذشته علیرغم مضایقی که در اثر پاندمی کرونا برای انجام نشست‌های علمی و همایش‌ها به صورت حضوری بود، چندین کار عمیق و ماندگار برای معرفی ابن‌سینای بزرگ به سرانجام رسید. در بخش طب سینوی، کتاب القانون با پایمردی علمی آقای دکتر حبیبی در حال انجام است که کتاب دوم القانون با محتوای الادویه المفرده این روزها چاپ شده و امید می‌رود تا پایان سال قسمت اول از کتاب سوم نیز به طبع برسد. با پشتیبانی و حمایت شورای محترم علمی و پیگیری و مساعدت معاونت محترم امور فرهنگی، آقای دکتر جوادی و نیز آقای دکتر اسماعیلی، چند طرح اثرگذار اجرایی شد و ابن‌سیناپژوهی در بین بزرگان و علاقه‌مندان رونقی دوباره یافت.
دارائی با اشاره به برگزاری درس‌گفتارهای هفتگی بوعلی‌سینا با مشارکت مؤسسه شهر کتاب افزود: درس‌گفتارهای بوعلی‌سینا که این هفته نوزدهمین جلسه آن به کتاب دوم القانون اختصاص دارد، جای خود را در بین مخاطبان این حوزه پیدا کرده است. تنوع و تازگی و بهره‌مندی از اساتیدی که از زاویه‌های متفاوت و جدیدی به علوم سینوی نگریسته اند؛ از جمله ویژگی‌های درس‌گفتارهایی است که قرار است تا شهریور ۱۴۰۰ و ایام تولد شیخ‌الرئیس ادامه پیدا کند. با توجه به استقبال شایان توجه از این جلسات علمی که در فضای مجازی و روزنامه‌های ملی و استانی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است، تقاضا می‌شود تا پایان سال این برنامه ادامه داشته باشد.
وی با اشاره به چاپ ترجمه و شرح فارسی کتاب حساب شفای بوعلی‌سینا پس از هزار سال گفت: استاد سید عبدالله انوار –حفظه الله- کل شفای ابن‌سینا را به فارسی ترجمه و شرح کرده است. در سال‌های گذشته آنچه در بنیاد مدنظر قرار گرفت، چاپ ترجمه فارسی ریاضیات شفا شامل هندسه، مجسطی، حساب و موسیقی بود؛ که کتاب موسیقی آن ۶ سال پیش و کتاب حساب آن نیز در ادامه حمایت‌های مالی در سال گذشته، بهار امسال به چاپ رسیده است. جالب توجه آنکه کتاب موسیقی که برای نخستین بار به فارسی ترجمه شده و به زبان علمی امروز شرح داده شده است، به تازگی در دانشگاه‌های مرتبط شناخته شده و جا باز کرده است و به عنوان واحد درسی معرفی شده از سوی اساتید توسط دانشجویان خریداری می‌شود.
رئیس روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد بوعلی‌سینا اضافه کرد: در راستای کارها چاپی دیگری که انجام شده است؛ ترجمه و چاپ دو کتاب با همکاری نشر ترجمان با حمایت معاونت امور فرهنگی در دستور کار قرار گرفته است. کتاب اول با عنوان «مقالات انتقادی تفسیری ابن‌سینا» این روزها چاپ شده است و کتاب دیگر هم در مراحل ترجمه است و امیدواریم تا پایان پاییز امسال کار ترجمه آن به پایان برسد و منتشر شود.
وی با اشاره به فعالیت‌های انجام شده در سایر بخش‌های فرهنگی و اطلاع‌رسانی، افزود: در زمینه اطلاع‌رسانی، سایت بنیاد در سال گذشته صدها مقاله فلسفی و پزشکی گردآوری و در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است و پاسخگوی مراجعان و دانشجویان برای راهنمایی در زمینه پایان‌نامه‌های دانشجویی و کمک در پیدا کردن منابع لازم بوده است. کتابخانه این بنیاد هر چند بایستی از منابع غنی‌تری درباره مکتب فلسفی و پزشکی سینوی برخوردار شود، با این حال پاسخگوی مراجعان است. انتظار داریم با اختصاص مکانی مناسب‌تر کتابخانه و مرکز اسناد به شایستگی وظایف محوله را ایفا نماید.
وی با اشاره به ساخت تندیس خردمندی «حکمتانه» که نمونه آن به وزیر فرهنگ اهداء شد، گفت: در سال‌های گذشته طرح بسته فرهنگی ابن‌سینا تصویب شده بود که قسمتی از آن در زمینه ساخت تندیس ابن‌سینا عملیاتی شد و در پایان سال گذشته نیم‌تنه رومیزی و کتابخانه‌ای فاخری از شیخ‌الرئیس تهیه شده است.
دارائی در زمینه همکاری با دستگاه‌ها و مراکز فرهنگی و علمی استان همدان در معرفی ابن‌سینا نیز گفت: چند تفاهم نامه با مراکز علمی استان منعقد شده است که همکاری با شهرداری و قسمت مرتبط با گردشگری و خواهرخواندگی آن عملیاتی شده است. با توجه به اینکه روز اول شهریور هر سال، از سال ۱۳۸۶ تا کنون به پیشنهاد بنیاد، روز همدان نام گرفته است؛ شهرداری در یک هفته با برند ابن‌سینا ده‌ها برنامه فرهنگی و تفریحی اجرا می‌کند و در این سال‌ها روز همدان و تولد ابن‌سینا با هم عجین شده است. در نشست با شهرداری همدان برای همکاری علمی و فرهنگی در شهریور امسال اعلام آمادگی شده است.
وی در پایان با تشکر از همت و مساعدت استاندار همدان در پشتیبانی از فعالیت‌های ابن‌سیناپژوهی گفت: استانداری همدان سال گذشته با همت و حمایت جناب آقای شاهرخی و مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان، ۲۰۰ میلیون تومان برای چاپ و نشر کتب ابن‌سینا به این بنیاد کمک کرده‌اند، امیدواریم در سال جاری نیز این حمایت‌های مادی و معنوی ادامه پیدا کند.
هیچ کشوری در علوم عقلی به پای ایران نمی‌رسد
غلامرضا اعوانی، عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: نسخه‌های خطی زیادی از میراث ابن‌سینا و سایر دانشمندان در ازبکستان وجود دارد و آن‌ها نیز ادعای تصاحب ابن‌سینا را دارند. البته ابن‌سینا آن‌گونه که در ایران شناخته می‌شود در سایر کشورها ناشناخته است و هیچ کشور و فرهنگی با توجه در اهمیت بخشیدن به علوم عقلی به پای ایران نمی‌رسد و ابن‌سینا به همین جهت که از ایران برخاسته است، در جهان امروز اهمیت دارد.
اعوانی در ادامه خواستار ایجاد مراکزی برای فروش و عرضه کتب ناشران ایرانی در خارج از کشور شد تا سود زحمات ناشران داخلی به جیب برخی دلالان نرود.
عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا با اشاره به لزوم همکاری دانشگاه بوعلی‌سینا با فعالیت‌های علمی و انتشاراتی بنیاد بوعلی‌سینا افزود: بایستی از امکانات شهر همدان برای معرفی و چاپ آثار ابن‌سینا استفاده شود و دانشگاته بوعلی باید پیشگام این مسئله باشد.
کتاب‌های بوعلی در حمله غزنویان از بین رفت
حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز گفت: انجمن آثار و مفاخر در مورد اسناد ساخت آرامگاه ابن‌سینا کتابی در دست انتشار دارد که در آن به ویژگی‌ها و شرایط ساخت این معماری ماندگار اشاره شده است.
بلخاری با توجه به اسناد ساخت آرامگاه که در این کتاب آمده است، افزود: با دلایل قاطع و متقن مشخص شده است که در زمان ساخت آرامگاه ابن‌سینا جمجمه او سالم بوده و از آن عکس برداری شده است و درگذشت و دفن او در همدان خدشه‌ناپذیر است.
وی با اشاره به اینکه برخی کتاب‌های مهم ابن‌سینا در حمله مسعود غزنوی به اصفهان به تاراج رفته و سوخته است، گفت: کتاب ۲۰ جلدی الانصاف از تألیفات مهم ابن‌سینا بوده که در حمله غزنویان به اصفهان از بین رفته است و تنها مقدمه‌ای از آن باقی مانده که در آن به حکمت‌المشرقین اشاره شده است.
ابن‌سینا، بنیانگذار علم جدید است
محمدعلی زلفی‌گل، بازرس بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: ابن‌سینا بنیانگذار علم جدید است چراکه برای نخستین بار رساله ابطال کیمیای بوعلی به علم در جهان جهت داده است.
زلفی‌گل با اشاره به فعالیت‌هایی که باید در زمینه معرفی بنیاد انجام گیرد گفت به نظر من بخش عمده‌ای از فعالیت‌های بنیاد بایستی در راستای توسعه علم و فناوری در ابعاد ملی و فراملی باشد و علاوه بر نیازسنجی امروز به نیاز آفرینی در آینده نیز توجه کند.
زلفی‌گل در ادامه چند پیشنهاد برای ارتقای سطح فعالیت‌های بنیاد بوعلی‌سینا ارائه کرد و گفت: بایستی درآمد فروش کتب در این بنیاد جدی‌تر گرفته شود. با توجه به وضعیت بیماری کرونا، برنامه‌های علمی آن می‌تواند به صورت وبینار ملی و بین‌المللی برگزار شود. نیز لازم است از فضاهای مجازی در کانال تلگرام و پیج اینستاگرام استفاده بیشتری شود و دامنه فعالیت‌های بنیاد از این طریق گسترش پیدا کند.
مجمع جهانی بوعلی‌سیناشناسان ایجاد شود
یوسف شاه‌حسینی، عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت با گذشت حدود ۱۷ سال از تأسیس بنیاد بوعلی‌سینا با این ساختار و این امکانات امکان انجام کارهای بزرگ حداقل در کوتاه مدت قابل انجام نیست. به نظر می‌رسد دو کار مهم را می‌توان در این باره انجام داد و آن نیز مستلزم کمک مالی به این بنیاد است. یکی بحث ظرفیت‌شناخت بوعلی‌سیناشناسی است که در نتیجه آن مشخص شود در کل کشور و سایر نقاط دنیا ابن‌سیناپژوهی چگونه است. این کار منوط به همکاری وزارت امور خارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است و با انجام آن پایگاهی برای معرفی ابن‌سینا به جهانیان ایجاد خواهد شد.
وی در ادامه گفت: تشکیل مجمع جهانی بوعلی‌سیناشناسان برای ایجاد انسجام و هماهنگی در فعالیت‌های ابن‌سیناپژوهی از دیگر ضروریات برای معرفی هرچه بیشتر ابن‌سینا است. اگر متناسب با شخصیت و شأن ابن‌سینا عمل شود که در حقیقت در جهان هیچ شخصیتی در تراز وی نداریم، می‌توان کارهای علمی و فرهنگی بزرگی را سامان داد.
شاه‌حسینی همچنین افزود: از ابتدای تأسیس بنیاد بوعلی‌سینا طرح‌های کلانی در این بنیاد از جمله طرح گردآوری ترجمه و تصحیح آثار ابن‌سینا و نیز مجموعه همایش‌ها و سمینارهای مرتبط در دستور کار قرار گرفت که انجام چنین طرح‌های کلانی کاری مستمر و زمان‌بر است و به پشتیبانی مالی و اعتبارات اثربخش نیاز دارد.
کتابخانه دیجیتال آنلاین ابن‌سینا راه‌اندازی شود
رسول جعفریان، نماینده فرهنگستان علوم نیز گفت: اگر بنیاد بوعلی بتواند کتابخانه دیجیتال آنلاینی دایر کند، گام مهمی برای معرفی ابن‌سینا برداشته خواهد شد. برای انجام این کار با توجه به در دسترس بودن نسخه آثار و متن‌های چاپ شده و مقالات، می‌توان آن را در یک وب‌سایت در اختیار علاقه‌مندان قرار داد.
جعفریان با اشاره به فعالیت‌های مرکز دیجیتال نور گفت: می‌توان آثار چاپ شده قدیمی و پژوهشهای نو را با همکاری این مرکز ارائه داد تا در اختیار دانشجویان و اهل علم قرار گیرد. همچنین صدها نسخه از آثار و تألیفات ابن‌سینا در دانشگاه‌های اروپا و ترکیه به طور رایگان در فضای اینترنت در دسترس قرار دارد که با تجمیع آن در یک کتابخانه آنلاین، پشتیبانی قوی برای کار پژوهشی فراهم خواهد شد.
برای دانشجویان خارجی برنامه‌ریزی شود
محمدحسین نیکنام، نماینده فرهنگستان علوم پزشکی نیز گفت: پیشنهاد می‌شود از طریق از ظرفیت حضور دانشجویان خارجی برای معرفی ابن‌سینا استفاده شود و بنیاد برای دانشجویان بین‌المللی نیز برنامه داشته باشد. به نظر می‌رسد می‌توان از طریق مشارکت صدا و سیما برنامه‌های علمی بنیاد را با پوشش بهتری اطلاع‌رسانی کرد.
موزه ابن‌سینا، الهام‌بخش بازدیدکنندگان باشد
محمدرضا کارگر، نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با تمجید از شخصیت بزرگ ابن‌سینا اظهار امیدواری کرد موزه ابن‌سینا در خور شأن این دانشمند چه در مکان مقبره یا در یک ساختمان مجاور راه‌اندازی و تقویت شود تا از این طریق بتوان شناختی دقیق و مستند از ابن‌سینا به عنوان شخصیتی الهام‌بخش به مخاطبان ارائه کرد.
کشورهای همسایه، مفاخر فرهنگی ما را می‌دزدند
محمد بهرام‌زاده، نماینده بنیاد ایران‌شناسی نیز گفت: قرار بود برای کرسی آرمان‌شهر بوعلی در سازمان ملل، در سال‌های گذشته برنامه‌ریزی و بودجه مساعدت کند که این امر به سرانجام نرید. باید ردیف اعتبار ویژه‌ای را برای بنیاد بوعلی در نظر بگیرند که دغدغه مسئولان آن درباره هزینه‌کردها حل شود و به موضوعات بزرگتری، در زمینه آثار بوعلی پرداخته شود و بتوانیم به شخصیت واقعی بوعلی و هویت مفاخر فرهنگی بپردازیم.
وی در این‌باره افزود: امروزه در کشورهای همسایه و حتی دورتر از حوزه ایران فرهنگی رویکرد ربایش مفاخر فرهنگی در جریان است و نیز جایگاه ایران‌زمین به عنوان محل پیدایی این مفاخر فرهنگی را انکار می‌کنند. تقویت این بنیاد و اعتبار ویژه برای آن در راستای اهمیت دادن به حوزه ایران فرهنگی خواهد بود.
با بنیاد ابن‌سینای ازبکستان تفاهم‌نامه امضاء شود
ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا نیز گفت: سال گذشته دولت ازبکستان یک یادداشت رسمی از طریق وزارت خارجه ارسال کرده است و متقاضی امضای یک تفاهم نامه بین بنیاد بوعلی ایران و بنیاد مردمی ابن‌سینا در ازبکستان هستند. اعضای محترم این پیش‌نویس را مورد ارزیابی قرار دهند و نقطه‌نظرات خود را اعلام کنند تا آماده شود و به طرف ازبکی اعلام شود. حالا که این پیشنهاد از طرف ازبکستان ارائه شده است فرصت مناسبی است که اقدامات به جایی صورت خواهد گیرد.
عضو هیئت امنای بنیاد بوعلی‌سینا افزود: در ازبکستان میراث مکتوب زیادی از ابن‌سینا وجود دارد؛ چون در شوروی سابق کارهای زیادی درباره ابن‌سینا انجام داده‌اند و ازبکستان درواقع حوزه علمیه شوروی به حساب می‌آمد. بنابراین ارتباط دو بنیاد ایرانی و ازبکی در راستای معرفی و شناخت میراث ابن‌سینا مؤثر خواهد بود.
