کتابخانه مرکزی یزد افتتاح شد

به گزارش ایلنا، در ادامه رویکرد نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در تکمیل و تجهیز کتابخانه‌های مرکزی، کتابخانه مرکزی یزد به عنوان یکی از پروژه‌های عظیم فرهنگی در سطح ملی مراسم افتتاح کتابخانه مرکزی یزد صبح امروز شنبه شانزدهم اسفندماه، با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدعلی طالبی، استاندار یزد، محمدرضا ناصری نماینده ولی فقیه و امام جمعه یزد، جمال الدین عزیزی شهردار یزد، اعضای شورای شهر یزد، شیخ محمد صدوقی نماینده بیت شهید صدوقی، علیرضا مختارپور دبیرکل و معاونان و مدیران کل نهاد کتابخانه های عمومی کشور افتتاح شد.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور با ابراز خوشحالی از حضور در مراسم افتتاح کتابخانه مرکزی یزد، بیان کرد: از همه افرادی که در احداث، تکمیل و راه‌اندازی این کتابخانه زحمت کشیدند، خصوصاً آقای صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و برادر عزیزم آقای مختارپور دبیرکل نهاد که بار اصلی زحمت به دوش ایشان بوده و خوشبختانه پای کار ایستادند و این کار را تمام کردند، تشکر می‌کنم.

جهانگیری با اشاره به اهمیت «کتابخانه» در بخش فرهنگیِ دولت خاطرنشان کرد: توجه به «کتابخانه» جزو مهم‌ترین موضوعاتی است که دولت در بخش فرهنگی همواره در دستور کار خود قرار داده؛ خصوصاً برای یزد که سال گذشته به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شده بود و یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی در کشور به حساب می‌آید. فقدانِ کتابخانه مرکزی بزرگ و قابل‌قبول برای مردمِ استان و این شهر جزو خسارت‌هایی بود که به حمدالله امروز تکمیل و برطرف شد.

وی در عین‌حال تصریح کرد: جزو افتخارات ما است که بعضی از پروژه‌های بزرگ در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد و ... را که نیازمند بازه زمانی ۱۰ ساله است را در دوره‌های ۴ الی ۵ ساله تکمیل و راه‌اندازی می‌کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به بهره‌برداری کتابخانه مرکزی یزد پس از ۲۵ سال، عنوان کرد: متأسفانه گاهی کارهای عمرانی با موانعی روبرو می‌شوند که روند کار را طولانی می‌کند و به شیرینی و اهمیت کار لطمه می‌زند. در مورد پروژه احداث کتابخانه مرکزی یزد نیز یکی از مشکلات و موانع پیش آمده تعارض میان سازمان میراث فرهنگی در خصوص ملاحظات تاریخی بود که باعث شد روند کار طولانی شود.

وی با اشاره به ارزش و اهمیت شهر یزد عنوان کرد: یزد امروز نگینی بسیار ارزشمند در کشور و تنها شهر ثبتِ جهانی شده در ایران است. یزد از معدود شهرهای ثبتِ جهانی شده در دنیا است که زندگی در آن جریان دارد. وقتی چنین شهر زنده، پرحیات و پرجنب و جوشی ثبت جهانی می شود، طبعاً مواجهه ما با این نگین مورد توجه جهانیان خواهد بود.

جهانگیری در بخش دیگری از صحبت‌هایش با مرور خاطره‌ای از دوران حضورش در اصفهان به عنوان استاندار گفت: در آن دوران ساختمانی در بافت تاریخی در حال ساخت بود که ارتفاع آن از حد مجاز بالاتر رفته بود. وقتی مدیرکل یونسکو برای بازدید به اصفهان آمده بود، نکته‌ای گفته شد که «نگین ارزشمند را نباید با کار آهنگری بلکه می‌بایست با ابزار خودش تراش داد.» یزد نیز نگین تاریخی دنیا و ایران است؛ جایی است که هر فعل و انفعالی در منطقه تاریخی آن باید به شکلی انجام شود که به اصل و ماهیت این نگین و مجموعه که قرن‌ها مانده و بیانگر فرهنگ، اخلاص، سخت‌کوشی و هرگونه ویژگی اخلاقیِ یزدی‌ها است، لطمه‌ای وارد نکند.

معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه با تشکر از همکاری‌ فرهنگی در احداث و بهره‌برداری کتابخانه مرکزی یزد افزود: بسیار کار خوبی کردید که پذیرفتید این ساختمان را بر اساس الگوها و فضای معماری یزد به سرانجام رسانده شود. وقتی ارتفاع بالا می‌رود، همه ساختمان‌های دیگر را تحت تأثیر قرار می‌دهد که از حیث تاریخی مناسب نیست.

وی همچنین اضافه کرد: همین که ساختمانی که مربوط به دولت بوده و بخشی از دولت که میراث فرهنگی هست و می توانستند با دستور رییس جمهور و وزیر مشکل را نادیده بگیرند، همین که نادیده گرفته نشده یک پیام را منتقل می کند. اینکه هیچ کسی نمی تواند در بافت تاریخی یزد کاری انجام دهد که بر خلاف قوانین میراثی بافت باشد.

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت کتابخانه و کتاب بیان داشت: اهمیت کتاب در فرهنگ ما، اهمیت منحصر به فردی است. معجزه دین ما کتاب است، با همه وسعتی که امروز فضای مجازی دارد اما نمی‌تواند جای کتاب را بگیرد. کتاب بزرگترین انتقال‌دهنده فرهنگ‌ها و تمدن‌هاست.

وی با ابراز امیدواری به ایفای نقش مؤثر کتابخانه مرکزی یزد در فعالیت‌هایش، خاطرنشان کرد: کتابخانه مرکزی یزد باید بتواند با کتابخانه‌های مهم دنیا ارتباط برقرار کند. کتابخانه‌ها امروز صرفاً مراکزی فرهنگی در محدوده ساختمان‌هایشان نیستند و با ابزارهایی که در اختیارشان قرار دارد می‌توانند به تمام کتابخانه‌های معتبر دنیا وصل شوند.

جهانگیری در پایان بیان کرد: کسی که می‌تواند به کتابخانه بیاید، می‌تواند به همه کتاب‌های داخل و خارج از کشور وصل شود و این امکانی است که در اختیار همه محققین قرار گرفته است. همراهی‌ها و کمک‌ها چه از سوی استاندار، چه از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و چه از سوی مجموعه دولت باید باعث شوند تا کتابخانه مرکزی بتواند از همه ابزارهای لازم برخوردار شود و خودش را مجهز کند.

وی همچنین اظهار امیدواری کرد که دولت در جهت رفع نیازهای مالی نهاد مساعدت نماید.

صرف هزینه در حوزه کتاب، سرمایه‌گذاری برای ساخت جامعه‌ای سالم است

سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تقدیر از دست اندرکاران افتتاح کتابخانه مرکزی یزد، اظهار داشت: یزد همواره با عناوین مختلفی همچون دارالعباده، دارالعلم و دارالکتاب به معنای مرکز کتاب که کانون فرهنگ و اندیشه بشری است، شناخته می شود. آبان ماه سال گذشته که توفیق حضور در یزد را داشتم، این شهر به عنوان پایتخت کتاب ایران معرفی شد و این امتدادی تاریخی دارد؛ استان یزد و شهرستان یزد در طول تاریخ به عنوان یکی از کانون های فرهنگ مکتوب ایران اسلامی بوده است و امروز، در آستانه بهار طبیعت، بهار اندیشه نیز در این شهرستان شکوفه زده و ثمرات آن بیش از پیش بر این منطقه پرتوافشانی خواهد کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به رویکردهای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال‌های اخیر، اظهار داشت: نخستین رویکرد مورد توجه نهاد طی سال های اخیر، انجام فعالیت‌ها به پشتوانه دانش علمی بوده است. با این رویکرد اقدامات مختلفی، از جمله تأسیس انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران در سال ۱۳۹۷، انجام شد. این انجمن در حال حاضر یکی از انجمن‌های علمی معتبر کشور است که بیش از هزار نفر از متخصصین حوزه کتابداری در این مجمع حضور دارند و پشتوانه جریان‌های علمی این نهاد هستند. طبیعتا نگاهی علمی به شناخت بهتر موقعیت فعلی، آینده‌نگری و آینده‌نگاری می‌انجامد.

وی ادامه داد: دومین رویکرد مورد توجه نهاد، تبدیل کتابخانه به باشگاه فرهنگی مبتنی بر کتاب بوده است. بر این اساس کتابخانه تنها مرکزی برای امانت و قرائت کتاب نیست، بلکه باشگاهی اجتماعی با محوریت کتاب محسوب می شود. با این نگاه، تغییراتی در برنامه های کتابخانه ها و نیز معماری این مراکز ایجاد شد. در فضای حقیقی، این تغییرات در برنامه های روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه کتابخانه ها مشهود است؛ سال گذشته، پیش از شیوع ویروس کرونا، حدود ۳۰۰ هزار برنامه با این نگاه در کتابخانه ها برگزار شد و شاید بیش از ۴ میلیون نفر در این باشگاه اجتماعی کتابخانه ای حضور داشتند. در کنار فضای حقیقی، فضای مجازی نیز فرصت جدیدی بود که به واسطه شیوع ویروس کرونا، بیش از پیش توسعه یافت.

صالحی اضافه کرد: سومین رویکرد، توجه ویژه به حوزه کودک و نوجوان بوده است؛ چنانچه کودک و نوجوان ما کتابخوان شوند، جامعه ای کتابخوان خواهیم داشت. با این نگاه، بخش کودک و نوجوان در کتابخانه های عمومی کشور راه اندازی شد و در حال حاضر کتابخانه ای فارغ از بخش مستقل کودک و نوجوان نیست. علاوه بر اینکه این بخش ها به اسباب بازی های فکری و آموزشی و فضای مهد کودکی مناسب برای کودکان کمتر از سن پیش دبستانی، مجهز هستند. به این ترتیب کودکان و نوجوانان در سنین ابتدایی زندگی خود تجربه حضور در محیطی جذاب و دلپذیر خواهند داشت. در حال حاضر حدود یک میلیون کودک دبستانی و پیش دبستانی عضو کتابخانه های عمومی کشور هستند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خاتمه اظهار داشت: اگر نسلی کتابخوان تربیت کنیم، نسل سالمی خواهیم داشت. کتابخوانی صرفا پُر کردن اوقات فراغت نیست، بلکه پُر کردن مفید تمامی زندگی است؛ هر قدر زندگی ما به عطر کتابخوانی آغشته شود، انسان های سالم، مفید و موثر بیشتری خواهیم داشت. با این نگاه هزینه هایی که در حوزه کتاب و کتابخوانی صرف می شود، در حقیقت هزینه ساخت و ساز یک جامعه سالم و مفید است. خوشبخاته دولت محترم نگاه موثری در حوزه فرهنگ به ویژه فرهنگ مکتوب و کتابخوانی داشته است و امیدواریم این حمایت ها تا پایان این دوره دولت تقویت شود.

رشد ۱۰ برابری تعداد کتابخانه‌های عمومی از پیروزی انقلاب اسلامی

علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این مراسم با ابراز خرسندی از افتتاح کتابخانه مرکزی یزد، طی سخنانی گفت: خدای متعال را شاکرم که در آستانه هفدهمین سالگرد تأسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، شاهد افتتاح «کتابخانه مرکزی یزد»، در شهر دارالعلم و دارالعباده هستیم. کتابخانه‌های عمومی در کشور از سال ۱۳۴۴ با تصویب قانونی در مجلس وقت شروع به کار کردند، اما دوره جدید آن با تصویب قانون مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۲ آغاز شد و از سال ۱۳۸۴ پس از تصویب آیین نامه اجرایی فعالیت خود را ادامه داد.

وی با اشاره به افزایش ۱۰ برابری تعداد کتابخانه‌های عمومی از سال ۱۳۵۷ تاکنون گفت: تا پیروزی انقلاب اسلامی تنها ۳۷۲ کتابخانه در سطح کشور وجود داشت، اما امروز با مجموع افتتاح‌های پیش رو بیش از ۳ هزار و ۵۷۰ کتابخانه عمومی در کشور داریم که با مجموع افتتاح‌های پیش رو با رشد نزدیک به ۱۰ برابری تعداد کتابخانه‌های عمومی روبه‌رو هستیم.

افتتاح یکصد کتابخانه‌عمومی در یک سال گذشته

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور درباره روند افتتاح کتابخانه‌ها در کشور گفت: از سال ۱۳۹۸ یعنی از شروع دوران شیوع کرونا تاکنون که بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی که به صورت حضوری برگزار می‌شد کاهش پیدا کرد، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور سالی پر بار و پر فعالیتی را پشت سر گذاشت؛ به طوری که از اسفند ۱۳۹۸ تا به امروز تعداد ۹۴ باب کتابخانه عمومی افتتاح شده است و در طول ۱۰ روز آینده نیز ۶ باب کتابخانه دیگر افتتاح می‌شود که به این ترتیب در طول یک سال اخیر یکصد کتابخانه به ناوگان کتابخانه‌های عمومی کشور اضافه خواهد شد و این یکی از دستاوردهای مهمی است که مسئولان جمهوری اسلامی در تمام دستگاه‌ها با حمایت دولت محترم به انجام رسانده‌اند.

وی یادآور شد: در طول سال جاری به دلیل شیوع بیماری کرونا نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، فعالیت‌های خود را به سمت فضای مجازی هدایت کرد و جمعا ۹۶ هزار برنامه فرهنگی در طول این سال اجرا شده است. در همین راستا دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی امسال با حضور بیش از یک میلیون و سیصد هزار نفر بر اساس کد ملی، به صورت الکترونیکی برگزار شد.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همچنین برگزاری ۱۹ طرح پژوهشی از جمله به نتیجه رسیدن ۶ طرح آمایش سرزمینی، اجرای طرح جامع نرم‌افزاری مدیریت دانش در کتابخانه‌های عمومی، برگزاری محافل ادبی نهاد و فعالیت آنها به مناسبت‌های مختلف که در آخرین مورد با اجرای طرح «راویان بالندگی» تقدیر از شاعران پیشکسوت و شاعران جوان انقلاب اسلامی در دهه فجر همراه بود را به عنوان بخشی از صدها و هزاران برنامه‌ای یاد کرد که با همت کتابداران در سال جاری در مناطق مختلف کشور به انجام رسیده است.

وی تصریح کرد: طبیعی است که این فعالیت‌ها جز با حمایت دولت محترم، استانداران، شوراهای برنامه‌ریزی، شهرداران، شوراهای شهر و دستگاه‌های مختلف صورت نمی‌گرفت.

ضرورت حمایت دولت از دستگاه‌های فرهنگی

مختارپور در ادامه این مراسم خطاب به معاون اول رئیس جمهور گفت: جناب آقای جهانگیری، حتما استحضار دارید که متاسفانه سهم فرهنگ از بودجه کشور همواره پایین بوده و می‌دانم حضرتعالی و دولت محترم این باور را دارید که هر بودجه ای که امروز از بخش فرهنگ دریغ شود، سالیان بعد باید خرج کاهش آسیب‌های اجتماعی شود. بنابر این استدعا دارم به تمام دستگاه‌های فرهنگی از جمله کتابخانه‌های عمومی کمک کنید که بتوانند این طرح‌ها و فعالیت‌های خودشان را ادامه دهند. امروز ما ۳۵۰ پروژه نیمه تمام داریم که می‌توان با حمایت دولت آنها را طی یک یا دو سال به ثمر رساند.

علیرضا مختارپور در این مراسم با اشاره به فعالیت‌ها و خدمات برجسته نهاد از جناب آقای دکتر جهانگیری و دولت محترم تقاضا کرد با تامین بودجه لازم برای بهره‌مندی کتابداران و کارکنان نهاد از بخشنامه افزایش حقوق، باعث دلگرمی و خشنودی این خدمتگزاران عرصه فرهنگ کشور شوند.

گفتنی است این پروژه به عنوان یک پروژه عظیم فرهنگی و یکی از مهم‌ترین مطالبات مردمی استان یزد پس از حدود ۲۵ سال، با همت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در اواخر سال ۱۳۹۸ آماده افتتاح شد، اما به دلیل آغاز شیوع کرونا افتتاح آن تا کنون به تاخیر افتاد که در نهایت طی مراسمی روز شنبه ۱۶ اسفند سال جاری با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی به بهره‌برداری رسید.

با افتتاح کتابخانه مرکزی یزد، تعداد کتابخانه‌های مرکزی به ۱۰ باب رسید و حدود ۸ هزار مترمربع به سرانه کتابخانه‌ای کشور افزوده ‌شد.