اینکه ۲ کار عالی در حوزه سینمای دفاع مقدس بسازیم بهتر از ۱۰ فیلم ضعیف است

به گزارش ایلنا، محمدمهدی طباطبایی‌نژاد، دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر با اشاره به تولیدات سینمای مستند با محوریت جبهه مقاومت گفت: یکی از بهترین موضوعاتی که سینمای مستند به آن پرداخته است، توجه به فیلم مقاومت به ویژه حوزه مدافعان حرم است. در این سال‌ها کارهای بسیار خوبی چه در عراق و چه در سوریه تولید شد. سینمای مقاومت در حوزه مقاومت عملکرد بسیار موفقی داشته است، با کسانی که فکر می‌کنند سینمای مستند کم‌کاری کرده است، اصلا هم نظر نیستم و فکر می‌کنم اشراف دقیقی به سینمای مستند ندارند. 

طباطبایی‌نژاد با اشاره به این که بسیاری از آثار مستند با موضوع مقاومت شبیه به همدیگر شده‌اند، گفت: البته از زاویه دیگری به این موضوع نقد دارم و آن هم این است که بسیاری از این آثار شبیه به هم شده‌اند. در حقیقت سلایق گوناگون در سینمای مقاومت را در نظر نگرفتیم. وقتی نوع روایت‌ها شبیه می‌شود مخاطب احساس می‌کند که با صحنه‌های تکراری مواجه است. به نظرم در مستندهای مقاومت به همه جنبه‌ها توجه کرده‌ایم اما تنوع در روایت وجود ندارد. این موضوع در راهپیمایی اربعین هم تکرار شده است. مستندهای زیادی درباره راهپیمایی اربعین ساخته شده است اما اگر شما بپرسند که یکی دو فیلم ماندگار نام ببرید، احتمالا یکی از فیلم‌های وحید چاووش را نام برده و دیگری هم احتمالا فیلم «لبیک» آقای امیرخانی است. 

سینمای مستند را به دلیل ورود جسورانه‌اش به سینمای مقاومت تحسین می‌کنم

وی اضافه کرد: در حوزه مقاومت هم مستندهایی نظیر «پیرمرد و خواننده»، «حلب، سکوت جنگ»، «زنانی با گوشواره‌های باروتی» و… را نام خواهم برد یا مثلا مستند «گلوله باران» روایت متفاوتی داشت و به همین دلیل مورد توجه قرار گرفت. در کنار اینها مستند «با صبر زندگی» آقای فراهانی هم عمق نفرت از داعش را در قالب روایتی انسانی نشان داد. بنابراین سینمای مستند را به دلیل ورود جسورانه‌اش به سینمای مقاومت تحسین می‌کنم اما معتقدم تعدد فیلم‌هایی با روایت‌های یکسان سبب ایجاد ملال در مخاطب می‌شود. 

در فاع مقدس، هنوز ناگفته‌های زیادی داریم

دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر خاطرنشان کرد: این موضوع در مستندهای دفاع مقدس هم به شکل دیگری رخ داده است. بعد از شهید آوینی که واقعا کارهای تاثیرگذاری داشت، مستندهای کمتری دیدیم که روایت تاثیرگذاری داشته باشد. این موضوع در حالی است که در حوزه دفاع مقدس، هنوز ناگفته‌های زیادی داریم که باید تبدیل به تصویر شود. اگر بخواهم یک مجموعه مستند ماندگار را در مستندهای دفاع مقدس نام ببرم، «قصه‌های جنگ» ساخته محمدعلی فارسی روایت متفاوت و تاثیرگذاری داشت. این مجموعه در کنار اینکه فاکتور مستندهای خوب روایت فتح را داشت، از سطح هنری بسیار بالایی هم برخوردار بود. به عبارت دیگر، این فیلم از نظر ارزش‌گذاری هنری دارای اعتبار بود. در سال‌های بعد، هر سال فیلم‌های مستند خوبی داشتیم که تاثیرگذار بودند اما هنوز سوژه‌ها و موضوعات زیادی مانده است. 

دنیای امروز، دنیای تصویر است

وی افزود: هنوز هم روایت‌های زیادی داریم که خوشبختانه مکتوب شده است اما تبدیل به تصویر نشده است. برای مثال، این روزها کتاب «سکوت، شکسته» را می‌خوانم که خاطرات محمود پاک‌نژاد، قائم مقام اطلاعات عملیات لشگر ۱۷ از عملیات‌های مختلفی نظیر کربلای ۴، کربلای ۵، والفجر ۸ و… است. هر قسمت از این کتاب را می‌خوانم قابلیت تبدیل شدن به فیلم را دارد. حتی بعضی خاطرات به‌گونه‌ای است که یک مستندساز می‌تواند آن را بخواند و پلان به پلان به تصویر بکشد. بنابراین چیزی که تاکنون سینمای مستند ما انجام داده است، تحسین برانگیز است. 

وی ادامه داد: معتقدم سینمای مستند بسیار جلوتر از جاهای دیگر بوده و در زمینه مقاومت فعال بوده است. با این حال نکته‌ای که قابل توجه است، این است که قله بسیار رفیع است و هنوز مسیر زیادی مانده است. مقام معظم رهبری می‌فرمایند: رزمنده‌ای که خاطراتش را نگفته است، هنوز رزمش به پایان نرسیده است. من معتقدم این خاطرات مکتوب باید تبدیل به تصویر شود چرا که دنیای امروز، دنیای تصویر است و فیلم‌ساز باید آن را به تصویر بکشد. 

در حوزه سینمای دفاع مقدس اجازه نداریم اشتباه کنیم

طباطبایی‌نژاد درباره توجه سینمای داستانی به موضوع مقاومت گفت: در سینمای داستانی ماجرا کمی مشکل‌تر است. خود من در سینمای داستانی بسیار نگرانم و فکر می‌کنم که باید بیشتر دقت کرد. معتقدم اگر قرار باشد فیلم سینمایی دفاع مقدس بد بسازیم، بهتر است که نسازیم. نباید کاری کنیم که مخاطب احساس کند حرف تکراری می‌شنود. البته در گذشته فیلم‌های سینمایی بسیار خوبی با موضوع دفاع مقدس ساخته شده است. بنابراین اگر بخواهیم فیلم دفاع مقدسی بسازیم خیلی باید دقت کنیم و اجازه نداریم اشتباه کنیم. در سینمای هالیوود هم همین است و آن‌ها فیلم‌های جنگی زیادی ساختند اما اگر از من بپرسید که چند فیلم خوب نام ببرم، ۴-۵ فیلم در ذهنم مانده است. به نظرم در این زمینه باید به قدری پرقدرت جلو رفت که فیلم متوسط یا ضعیف بیرون نیاید. 

برخی مدیران برای اینکه آمار بدهند اقدام به تولید آثار متوسط می‌کنند

وی اضافه کرد: معتقدم که اجازه نداریم در حوزه دفاع مقدس و مدافعان حرم فیلم ضعیف یا متوسط بسازیم و هر اثری که قرار است ساخته شود حتما باید درخشان باشد. به عبارت دیگر، در زمینه فیلمنامه باید سخت‌گیری کرد تا بهترین فیلمنامه بیرون بیاید. باید از بازیگر درجه یک استفاده کرد و هزینه‌ای درخور برایش درنظر گرفت. گاهی اوقات برخی مدیران برای اینکه آمار بدهند فیلمنامه‌ای متوسط با بازیگرانی متوسط را انتخاب کرده و اقدام به تولید اثر می‌کنند. این کار نه تنها باعث هدررفت بودجه می‌شود بلکه باعث می‌شود مخاطب را از دست بدهیم. این که ۱۰ کار داشته باشیم اما خروجی نداشته باشد، خوب نیست بلکه زمانی خوب است که دو فیلم داشته باشیم اما از دلشان اثری مثل «بازمانده» بیرون بیاید. البته وقتی فیلم‌های مستند ساخته شده در موضوع مدافعان حرم را با دیگر آثار سینمایی مقایسه می‌کنیم می‌بینیم که سینمای مستند در این زمینه پیشروتر و موفق‌تر بوده است. 

مقاومت سوژه‌ای بسیار بزرگ است

طباطبائی‌نژاد با اشاره به اینکه نسل جوان از فیلم‌های خوب و خوش‌ساخت دفاع مقدسی استقبال می‌کند، گفت: وقتی درباره فیلم‌های حوزه مقاومت حرف می‌زنیم، با سوژه بسیار بزرگی مواجهیم که می‌تواند ژانرهای مختلفی از سینما را دربرگیرد. از ملودرام تا جنگی. به نظرم در حوزه سینمای داستانی نقص‌ها و خلاهایی وجود دارد اما با این حال نباید در این بخش به کمیت فکر کرد بلکه باید درباره کیفیت صحبت کرد. 

دبیر سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجرادامه داد: بنده مکررا پژوهش‌های مرتبط با سینما را مطالعه می‌کنم و روی این موضوع متمرکز بودم که نسل جوان ما تا چه اندازه نسبت به سینمای دفاع مقدس علاقه نشان می‌دهد؟ به این نتیجه رسیدم که اگر فیلم خوب، خوش ساخت و جذاب در این حوزه ساخته شود، مورد استقبال قرار می‌گیرد اما اگر فیلم بد بسازید، او واکنش نشان داده و علاوه بر این که سوژه را از دست داده‌اید، مخاطب را هم از دست می‌دهید. 

ایجاد فضا برای دیده شدن آثار بهترین حمایت از سینمای مقاومت است

محمدمهدی طباطبایی‌نژاد درباره جشنواره مقاومت گفت: هر اتفاقی که بتواند به سینمای مقاومت و دفاع مقدس کمک کند و قدمی در جهت تعالی آن باشد، واجد تحسین است. از این جهت، جشنواره مقاومت به خوبی توانسته از این جریان حمایت کرده و حامی این بخش از سینما باشد. البته حمایت لزوما به معنای این نیست که پولی بدهید بلکه همین که فضایی را برای معرفی بهتر فیلم فراهم کنید نقش حمایتی جدی است. جشنواره مقاومت رخدادی است که به بهتر دیده شدن آثار با این مضمون و ایجاد گفت‌وگو درباره‌شان کمک کرده است. این جشنواره هم در حوزه ملی و هم در حوزه منطقه‌ای فعال بوده و از این منظر دارای تاثیرگذاری است. به نظرم سینمای مقاومت نیاز دارد در مکان‌های مختلف خود را عرضه کند. 

جشنواره فیلم مقاومت می‌تواند در مسائل منطقه نقش‌آفرینی کند

وی اضافه کرد: جشنواره مقاومت به معنای جشنواره‌ای تخصصی که تولیدات مختلف سینمایی اعم از مستند، داستانی، انیمیشن، فیلم کوتاه و… را به نمایش در می‌آورد حائز اهمیت است و به مخاطب کمک می‌کند که بتواند همه این تولیدات را یکجا ببیند. علاوه بر این، موضوع مهم منطقه ما نیز مقوله مقاومت است و این جشنواره سینمایی می‌تواند در این بعد نیز نقش‌آفرین باشد. خاطرم هست دوره‌ای در بخش بین‌الملل به عنوان هیئت انتخاب حضور داشتم و تلاش‌های دوستان را می‌دیدم. این جشنواره انصافا دوره‌های موفقی را طی کرده است. 

همزمان با برگزاری مرحله دوم شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت، آثار راه‌یافته به این جشنواره به صورت همزمان در دو پلتفرم «نما فیلم» namafilm. ir و «عمار یار» ammaryar. ir اکران می‌شود.