غار ده شیخ اثر هنرمندانه طبیعت
غار ده شیخ که به غار علیصدر ۲معروف است در استان کهگیلویه وبویراحمد (یاسوج-پاتاوه) قرار دارد. برای رسیدن به این غار بعد از گذر از پل تاریخی پاتاوه باید در مسیری سنگ فرش شده و سربالایی پیاده روی کنیم. این غار که در دامن دنا و در میان انبوه درختان و جنگلهای بلوط قرار گرفته، در طی قرنها ناشناخته مانده بود تا اینکه در سال ۸۷ توسط یک چوپان در حالی که به دنبال گلهاش بود به طور اتفاقی کشف شد واینگونه شد که پس از هزاران سال، بشر قدم به دنیای رمزآلود غار ده شیخ گذاشت. شکل گیری غار ده شیخ بر اساس بررسیهای زمینشناسی و میراث فرهنگی استان، مربوط به دوران دوم زمین شناسی (دوره کرتاسه) با سنی حدود ۱۳۵ میلیون سال پیش است. این غار هفت دالان تودرتو و شش درب ورودی و خروجی دارد که گردشگران میتوانند تنها با ورود از یک درب آن وارد غار شوند. به هنگام ورود به این غار با دنیای اسرارآمیزی از قندیلهای آهکی و ستونهای زیبای طبیعی مواجه میشویم که چشم هر بینندهای را به تحسین وامی دارد. رشد قندیلها در هر قرن ۲.۵ سانتیمتر مکعب است و این موضوع حساسیت مراقبت از بافت غار را بالا میبرد. در شکل گیری این غار میتوان گفت که ساختار آهکی برخی از قندیلها به طور عمودی از سقف به پائین آویزان است که به آن استالاگتیت یا چکنده میگویند و برخی دیگر از آنها، از ته نشینهای آهکی به وجود آمده از چکههای آب که از سقف به سمت پائین میچکند شکل میگیرند و در کف غاررو به بالا رشد میکنند و به آن استالاگمیت یا چکیده گفته میشود. در این میان گاهی این دو ساختار در طول قرون متمادی به هم میرسند که تشکیل ستونهای آهکی را میدهند و اینچنین است که غار ده شیخ مملو از تابلوهای زیبا، مجسمههایی طبیعی، تالارهای هنری و شاهکارهای خلقت شده است که گویی دست هنرمند طبیعت میلیونها سال در کار نگارگری آن بوده است. هنری که هنوز ادامه دارد و این غار را به یک غار زنده تبدیل کرده است. به گفته کارشناسان، سفالینه و استخوانهایی که در این غار به دست آمده، نشان میدهد که در دوران پیش از اسلام، بشر در این غار سکونت داشته است. همچنین جمجمههایی از حیوانات مانند آهو، گراز، بز کوهی در این غار به وفور یافت شده است. این غار دارای دالانهای بیشتری است وهنوز به لحاظ علمی و معرفی به گردشگران ناشناختههای بسیاری داشته و نیاز به کاوشهای جامعتری دارد. امکان بازدید از غار ده شیخ به علت شیوع کرونا در حال حاضر وجود ندارد.