تفریحات چلهنشینان
برخی کافههای تهران برای این شب برنامههای ویژهای دارند. البته برگزاری مراسم در این کافهها به نیمه شب محدود میشود و بعید است کافهدارها بتوانند پس از ساعت ۱۲ به چلهنشیان سرویس بدهند.
شب یلدا یا شب چله اولین شب زمستان است که در آیین ایرانی برای آن اهمیت خاصی قائل میشوند. این شب معمولاً با یک مهمانی خانوادگی، یا یک جشن مختصر در بین خانوادهها و دوستان برگزار میشود.
بهگزارش ایلنا، فلسفه این شب باورهای ایران باستان درباره تاریکی است که به اهریمن تعبیر شده است؛ با طولانیترشدن شب، حضور اهریمن که برای ایرانیان منحوس است بیشتر میشود و به همین دلیل کارهایی نظیر افروختن آتش، دورهم جمعشدن مردم در این شب و تلاش برای شادی با خوردن، غذا و تنقلاتی مثل میوههای تازه فصل و میوههای خشک، و آشامیدن و گفتگو انجام میشد تا این شب را در کنار هم خوش بگذراند به این امید که در آن شب هم اهریمن و تاریکی نابود شود.
جمعشدن اقوام و فامیل کنار هم به ویژه خانه پدربزرگها و مادربزرگها، از معمولترین آیینهایی است که شب چله انجام میشود، البته در سالهای اخیر، مراسم یلدا جایگاه ویژهای هم بین جوانترها باز کرده و برخی زوجهای جوان با توجه به باورهای دیرینشان، ملاقات در شب یلدا را با شگون میدانند.
از آنجا که یلدا آخرین شب پاییز به نوعی طلیعه زمستان به شمار میآید، اغلب چلهنشینیها در شبهایی سرد برگزار میشود. حالا میتوان گفت مدرنیته هم در ایران به خدمت این آیین باستانی درآمده است.
برای نمونه، برخی کافههای تهران برای این شب برنامههای ویژهای دارند. البته برگزاری مراسم در این کافهها به نیمه شب محدود میشود و بعید است کافهدارها بتوانند پس از ساعت ۱۲ به چلهنشیان سرویس بدهند.
زندگی ماشینی کمتر مجالی برای برنامهریزی برگزاری مراسم مختلف به بشر میدهد. حالا در هزاره سوم، بسیاری از نقاط جهان، میزبان تعداد زیادی از مسیحیان است که برای جشن آغاز سال نو میلادی، دور هم جمع میشوند.
البته این موضوع به شکل دیگری در کشورمان هم رواج دارد. برای نمونه هنگام تحویل سال و آغاز سال نو شمسی در مشهد، زائران زیادی به حرم امام علیبن موسیالرضا(ع) میروند و دعای سال تحویل را میخوانند. در تهران هم جمعیت زیادی با حضور در مرقد مطهر امام خمینی(ره) انتظار تحویل سال نو را میکشند. آیین شب یلدا هم که رسم ماندگاری از باستان برای ایرانیها به شمار میآید، از روزگاران گذشته گروهی و توسط اجتماع افراد مختلف برپا میشده است.
یلدا شب پررونقی برای سفرهخانهها و برخی رستورانهای سنتی هم به شمار میآید و تعدادی از این رستورانها در منوی خود، غذاهای مخصوص این شب را هم میگنجانند. هنوز هم خانوادههایی هستند که دوست دارند این شب را کنار دوستان و اقوامشان بگذرانند و «چله» درواقع پیشدرآمدی برای دید و بازدید عید نوروز به شمار میآید. حتی در برخی مناطق ایران، خانه تکانی برای نوروز هم از این شب آغاز میشود.
معمولاً شهرداریها هم علاوه بر تمهیدات ویژهای که برای سهولت خرید و فروش اقلام مورد نیاز شب چله اعمال میکنند، برنامههای فرهنگی و هنری هم برای این شب در نظر میگیرند.
برگزاری نمایشگاه آثار و نقاشی شاهنامه، شاهنامهخوانی و حضور هنرمندان و شخصیتهای محبوب مردمی در فرهنگسراها و دیگر مراکزی که زیرمجموعه شهرداری به حساب میآیند، قسمتی از این برنامهها را تشکیل میدهند.