سوسن شریعتی در نقد کتاب «رودرو با اصغر فرهادی»:
فیلمهای فرهادی انسان مانده میان دوراهی سنت و مدرنیته را نشان میدهد
فرهادی جامعهای را مورد پرسش قرار میدهد که از یکسو دچار نارسیسیم فرهنگی هنر نزد ایرانیان است و بس؛ قرار دارد و از طرفی میخواهد شبیه دیگران شود تا مدرن شود درحالیکه هیچکدام بصورت مطلق درست نیست.
مراسم رونمایی از کتاب «رودرروبا اصغر فرهادی» شامل مجموعه گفتگوهای اسماعیل میهن دوست با اصغر فرهادی شب گذشته(۲۷ دی) بدون حضور خود فرهادی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فرهاد توحیدی(رئیس هیات مدیره خانه سینما) طی سخنانی با اشاره به اهمیت این کتاب گفت: امروز در یک طرف مهمترین کارگردان ایران قرار گرفته و از طرف دیگر یک ناشر مهم که به مطالعات سینمایی اهمیت میدهد و همچنین نویسندهای که برای گفتگو با یک کارگردان مهم وقت بسیاری گذاشته است.
وی در ادامه افزود: امروز به دلیل خودآگاهی که در حوزه سینما بوجود آمده؛ مطالعات نظری در سینما جدی گرفته میشود و حتی این مطالعات نظری علاوه بر سینما به حوزههای دیگر نیز رسیده است.
توحیدی؛ نقش سینما را در جامعه امروز بسیار مهم دانست و افزود: در دهه ۴۰ و ۵۰ ادبیات عنصر پیشتاز فرهنگ در جامعه بود و امروز این وظیفه بر دوش سینمای ایران قرار گرفته است.
رئیس هیات مدیره خانه سینما ادامه داد: تلاش ناشران که تا دیروز به ادبیات توجه میکردند؛ امروز در گسترش فرهنگ مکتوب سینما و عمق بخشیدن به ادبیات سینمایی بسیار قابل تقدیر است.
وی با تشکر از انتشارات روشنگران گفت: بعداز انتشار کتاب هفت فیلمنامه فرهادی انتشار این کتاب با همکاری سه نفر از بهترین شخصیتهای فرهنگی و هنری را باید به فال نیک گرفت.
شهلا لاهیجی(مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان و ناشر کتاب رودررو با اصغر فرهادی) نیز طی سخنانی گفت: امروز اهالی فرهنگ و قلم درکنار اهالی تصویر و صحنه قرار گرفتهاند و به نوعی این دو عنصر باهم تلفیق شدهاند.
وی با اشاره به وضعیت سینما در ایران و مقایسه آن با کتاب و نشر گفت: همین که سینما امروز خانه دارد اما ما ناشرین و نویسندگان خانهای نداریم؛ نشان میدهد که وضعیت چگونه است.
ناشر آثار بهرام بیضایی ادامه داد: اصغر فرهادی فردی است که در موقعیت حساس جهانی نام ما را در حوزه فرهنگ بر سر زبانها انداخت و برای ما افتخاری در زمینه هنر بوجود آورد که لایق آن بودیم.
جواد طوسی(منتقد سینما) نیز گفت: اصغر فرهادی در سالهای اخیر به یک پل ارتباطی بین ما و جهان قرار گرفت و این نقش نشان میدهد که گفتوگو با فرهادی چرا تا این اندازه اهمیت دارد.
وی در ادامه افزود: فرهادی با آثار خود و به خصوص سینمای اجتماعی سنگ بنای سینمایی را بنا نهاد که نقش تاثیرگذاری روی سینمای ما گذاشت.
سوسن شریعتی(استاد دانشگاه و جامعهشناس) نیز با تقدیر از انتشار این کتاب و فعالیتهای انتشارات روشنگران گفت: حوزههای فرهنگ باید از یک وضعیت مولوک الطوایفی خارج شوند و در کنار هم قرار گیرند و سر به سر بهم متصل شوند.
وی با اشاره به اینکه از زمان تماشای فیلم چهارشنبه سوری با فرهادی آشنا شده است؛ گفت: فیلمهای فرهادی پرسشی درباره انسان ایرانی اسلامی در حال گذار به سمت مدرنیته مطرح میکند.
شریعتی ادامه داد: فیلمهای فرهادی و شخصیتهای آن بسیار شبیه ما هستند و ما نیز بسیار شبیه شخصیتهای فیلمهای فرهادی هستیم یعنی در فیلمهای فرهادی شخصیتهایی را میبینیم که ملغمهای از دلخوری، افتخار، سنت و مدرنیته هستند.
وی با اشاره به اکران فیلم جدایی نادر از سیمین در سال ۸۸ از صفبندیهایی که بین این فیلم و فیلمی دیگر در جامعه بوجود آمد؛ گفت: فیلم فرهادی نماینده طبقه متوسط تحصیل کرده خودبنیاد روبه جلو است اما فرهادی همزمان نیز از این طبقه انتقاد میکند و نشان میدهد که چرا بخشهایی از این طبقه همچنان در میان مایگی مانده است.
شریعتی ادامه داد: انسان فیلم فرهادی انسانی امروزی است که در ایران زندگی میکند و دیگر نمیتوان وی را با هیچ افسونی تهییج کرد بلکه کسی است که در شرایط امروز تصمیم میگیرد.
وی با اشاره به اینکه فیلمهای فرهادی آینهای روی مخاطبان خود قرار میدهد؛ افزود: شاید آنچه در این آینه دیده میشود باعثدلخوری ما شود اما آنچه که ما در این آینه میبینیم؛ انسانی است که بر سر دوراهیهایی همچون مدرنیته و سنت، عقل و عشق قرار گرفته و باید یکی را انتخاب کند.
شریعتی با تحلیل فیلمهایی همچون جدایی نادر از سیمین و چهارشنبه سوری گفت: در فیلمهای فرهادی افرادی را میبینیم که حق دارند و گویی همه شخصیتها حق دارند اما هیچ فردی مقصر نیست یا کسانی را میبینیم که میخواهند همه ویژگیها را درکنار هم باهم داشته باشند یعنی انسانهایی که دائم بین خطوط حرکت میکنند تا هرموقع نیاز شد مسیر خود را عوض کنند.
وی افزود: فرهادی در فیلمهایش خویشتن فرد ایرانی شهری و اسلامی را بیان میکند و نسبت آنرا با جهانی شدن مورد پرسش قرار میدهد. فرهادی جامعهای را مورد پرسش قرار میدهد که از یک طرف دچار یک نارسیسیم فرهنگی هنر نزد ایرانیان است و بس؛ قرار دارد و از طرفی دیگر میخواهد شبیه دیگران شود تا مدرن شود درحالیکه هیچ کدام از این دو مقوله به صورت مطلق درست نیست.
مهرزاد دانش(منتقد سینما) نیز گفت: کتاب رودررو با اصغر فرهادی به نوعی یک گفتگوی پژوهشگرانه و منتقدانه است و از این حیثبسیار ارزشمند است زیرا متاسفانه امروزه بسیاری از گفتگوهایی که در حوزه سینما میخوانیم بیشتر از اینکه گفتگو باشد به نوعی شیفتگی نامه است.
وی با اشاره به اینکه این کتاب فضای جدیدی را درباره سینمای فرهادی باز کرده است؛ گفت: مطالعه این کتاب قطعا در افزایش دانش پیرامون سینما و به خصوص سینمای فرهادی کمک شایانی میکند.
اسماعیل میهن دوست(نویسنده کتاب) هم با تشکر از ناشر کتاب، اصغر فرهادی و تمام کسانی که در مراسم رونمایی حاضر شدند؛ گفت: از زمانیکه فعالیت مطبوعاتی را شروع کردم بعد از مدتی به این نتیجه رسیدم که نقد ننویسم و بهتر است گفتگو کنم زیرا باعثدیالوگ میشود و من دیالوگ را بیشتر از مونولوگ میپسندم.
وی ادامه داد: از زمان نمایش شهر زیبا به نظرم رسید که این فیلمساز پتانسیل خوبی دارد تا کتابی درباره وی نوشته شود لذا تصمیم گرفتهام کتابی را درباره وی بنویسم و زمانی بود که او هنوز اسکار نگرفته بود. به مرور و در طول سالها و قبل از گرفتن اسکار گفتگوها با فرهادی را شروع کرده بودم و این گفتگوها بعد از گرفتن اسکار نیز ادامه داشت.
در این مراسم قرار بود اصغر فرهادی نیز حضور پیدا کند اما به دلیل مشغله کاری نتوانست. همچنین از طرف انتشارات روشنگران به تمامی حاضران یک جلد کتاب اهداء شد.
در این مراسم افرادی همچون فرهاد توحیدی، جواد طوسی، سوسن شریعتی، سیامک شایقی، شهلا لاهیجی، کامران ملکی، محمد حمزهای، فرامرز روشنایی، مهرزاد دانش، جابر قاسمعلی و جمع زیادی از اهالی سینما حضور داشتند.