در سلسه نشست‌های سینمای ایران و منافع ملی مطرح شد؛
سریال‌های ترکی چگونه به یک فصل مشترک با ملت ایران رسیدند؟!
جز این است که به دلیل سختگیری در تولیدات داخلی موجب فاصله با مخاطب و عدم ارتباط‌گیری ملت با تولید داخل شدیم؟ / با این دلیل که هنرمند اطلاعات کافی مذهبی، بین‌المللی و امنیت ملی ندارند، نمی‌توان به او موضوع و خوراک داد.
طائرپور با اشاره به پشتیبانی روانی مجلس روی فیلم‌ها گفت: من باور دارم که این اتفاقات از سر دلسوزی است اما روشی که انتخاب شده حس بیرونی‌اش، حس محدود کردن هنرمند و حس عدم اعتماد به بلوغ مخاطب است.
فرشته طائرپور در سلسله نشست‌های سینمای ایران و منافع ملی با موضوع سینمای اجتماعی و نقد مصلحانه به همراه بیژن نوباوه(نایب رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی) به مناظره پرداخت.
او گفت: از دو منظر می‌توانیم به سینمای اجتماعی ورود پیدا کنیم اول اینکه چه وضعیتی دارد؟ دوم چه راه چاره‌هایی به ذهن ما می‌رسد؟
سیاستگذاران نگران مخاطب هستند یا هنرمند؟
طائرپور با اشاره به اینکه سینمای ایران در طول عمر خود صاحب حدود ۲ هزار فیلم است که حدود ۴۰۰ فیلم دفاع مقدس است این شناسنامه را بسیار شاخص دانست و گفت: چه شما و ما فقط درمورد فیلم‌هایی که دچار مشکل و چالش در اکران و یا تولید می‌شوند حرف می‌زنیم و فارغ می‌شویم از آن مجموعه آماری غنی‌تری که بی‌مسئله ساخته می‌شوند.
این کارگردان؛ آثار داخلی را دارای اشکالاتی دانست که توانایی برقرار کردن ارتباط با مخاطب را ندارند و ادامه داد: یا مجلس و سیاستگذاران ما نگران مخاطبان هستند یا هنرمندان. این نگرانی‌ها دو شاخه مختلف است و دو شیوه مختلف برای حل نیاز دارد. اگر نگران هنرمندان هستند؛ باید ببینند زیرساخت‌های تولید آثار هنری دارای چه مشکلاتی است، هنر در جامعه ما دارای چه چالش‌هایی است، چه شرایطی برای تولید دارد، چه شرایطی برای رشد دارد. اگر نگران مخاطب هستند ما بیش از شما نگرانیم که مخاطبان ما پای ماهواره می‌نشینند چه اتفاقی این شرایط را به وجود آورده است؟
سختگیریها موجب فاصله میان ملت با آثار داخلی شده
وی ادامه داد: جز این است که به دلیل سختگیری در تولیدات داخلی؛ موجب فاصله با مخاطب و عدم ارتباط‌گیری ملت با تولید داخل شدیم؟ به خاطر یک موی سفید از ماست که نتوانستیم بیرون بکشیم کل اثر را کنار گذاشته‌ایم. تلویزیون ما تولیداتش بیشتر جنبه شعاری داشته و جنبه هنری نداشته و مطلقا این ارتباط را نتوانسته برقرار کند. کم بودن سریال‌هایی که در طول سال توانستند مردم را پای تلویزیون نگاه کنند.
۷۰ درصد مردم پای سریال های ترکی
او با تاکید براینکه ۷۰ درصد مردم ما از شهری، روستایی، باسواد و بی‌سواد پیر و جوان پای سریال‌های ترکی می‌نشینند و در همه محافل از آنها صحبت می‌کنند؛ افزود: این هجمه فرهنگی با ابزارهای سنجیده موفق به بالا بردن توریسم خود شده است. فرهنگ خود را اشاعه داده و در پیشخوان فرهنگی ما دانه دانه کالا‌های خود را جایگزین کرده است. این‌ها خطر برای مخاطب است.
او با مشترک دانستن این درد مشترک میان سینماگران و سیاستگذاران فرهنگی ادامه داد: هیچ‌وقت به عنوان درد مشترک به آن نگاه نشده است. یک فیلم در ۴ سالن وقتی اکران می‌شود اگر یک ماه هم در اکران بماند چند مخاطب را می‌تواند به سالن‌های سینما جذب کند. جای دیگری میلیون‌ها میلیون مخاطب را ماهواره از کف ما ربوده است.
کشاورزی دیم بر آثار داخلی حاکم است
طائرپور با انتقاد از شیوه برخورد با فیلم‌ها گفت: ما هرگز اجازه ندادیم سینما از طریق تبلیغات با مخاطبان ارتباط برقرار کند. جوسازی‌های مثبت‌ومنفی تولیدات را در سینمای ما به کشاورزی دیم تبدیل کرده است. در مورد یک فیلم باران برکت بودجه فاخر و تیزرهای طولانی و متعدد در تلویزیون و تبلیغات میدانی و خیابانی می‌بارد. اما چرا بعضی فیلم‌ها به عنوان اپوزوسیون وارد بحث‌های رسانهای در دنیای مجازی می‌شوند؟ خود ما هل می‌دهیم.
او تصریح کرد: هیچ کدام این اتفاقات به نظام تبدیل نشده است. شاید مشکل این بوده که وزارت ارشاد ما هیچ‌ووقت بنیه مالی و کار‌شناسی خرج نکرده برای اینکه این اتفاق بیفتد و غیر از یک رابطه نسبی با هنرمند نداشته است.
سایه همیشگی برخوردهای سیاسی بر آزمون وخطای سینماگران اجتماعی
او با اشاره به اینکه نمی‌توان هنرمند را کنترل کرد؛ ادامه داد: با این دلیل که هنرمند اطلاعات کافی مذهبی، بین‌المللی و امنیت ملی ندارند، نمی‌توان به او موضوع و خوراک داد. فیلم‌ساز نقش یک شکارچی باهوش را دارد. باید مشکلات را دیده‌بانی کند و آنها را در سینمای اجتماعی تصویر کند. کشورهایی که سینمایش رشد کرده؛ اجازه انتقاد به آن داده شده است.
طائرپور ادامه داد: ما اگر بخواهیم از یک موضوع دفاع کنیم؛ تبدیل به شعار می‌شود و زمانی‌که می‌خواهیم یک اتفاق را نقد و تحلیل کنیم؛ از آن به سیاه‌نمایی تعبیر می‌شود. من نمی‌گویم همه هنرمندان ما در بررسی و ساخت فیلم اجتماعی موفق بوده‌اند اما این گلایه را از سیاستگذاران فرهنگی دارم که آزمون و خطایی که سینماگران اجتماعی ما طی کردند؛ همیشه توام با برخوردهای سیاسی بوده. این برخورد‌ها باعثشده ما به یک روال برای مراقبت، رشد و ایجاد فضا برای هنرمندان‌مان برسیم.
متناقض‌گویی در صحبت‌های نوباوه
او با بیان این مطلب مه شما یک جایی می‌گویید مجلس حتی یک مورد دخالت نکرده و در جایی دیگر می‌گویید اکران کنید و بعد ما می‌دانیم با شما، صحبت‌های این نماینده مجلس را متناقض دانست: سانسور همه جای دنیا وجود دارد اما نوعش فرق دارد. سانسوری که در امریکا وجود دارد بیشتر اقتصادی است یا اگر سیاسی است با روشی است که کسی متوجه نشود. فیلم یا امکان اکران پیدا نمی‌کند یا اگر این امکان را پیدا کرد دچار چنین حواشی نمی‌شود.
این کارگردان سینما ادامه داد: نظام، مجلس و دولت ما اگر می‌خواهند در یک مورد راهنمایی و مراقبت کنند نباید علنی باشد و با جنجال به صحن مجلس وارد شود.
نظارت بهشتی بدون جنجال بود
طائرپور گریزی به زمان مدیریت بهشتی گریزی زد و ادامه داد: همیشه نظارت وجود داشته است و ما خواهان وجود هیچ‌گونه نظارتی نیستیم. زمان آقای بهشتی هم که ما از آن به مدیریت خوب یاد می‌کنیم هم هر فیلمی اجازه اکران پیدا نمی‌کرد و عینا روی پرده نمی‌رفت. بعضی فیلم‌ها اصلاح می‌شد. بعضی بودجه‌ای به فیلم‌ساز برای ساخت یک فیلم دیگر می‌دادند که از خیر این فیلم بگذرد. هیچکدام این‌ها علنی نمی‌شد. این اتفاقات با صحن مجلس نمی‌آمد. شان مجلس از ورود مصداق عجل است و نباید وارد این مصداق‌ها شود.
گره‌ای که با دست باز می‌شود چرا با دندان؟
او از مسئولان خواست دو حالت خسارت را با هم قیاس کنند و ادامه داد: در وهله اول این مشکلات می‌تواند با تفاهم حل شود. تاثیر منفی اکران قبل از این جنجال‌ها چه قدر می‌توانست باشد؟ الان که انعکاس رسانهای شده؛ چه قدر است؟ ما باید دو حالت خسارت را با هم مقایسه کنیم. این مخاطبی که ما از آن مراقبت می‌کنیم و می‌گوییم این فیلم‌ها را نبیند درعوض چه می‌بیند؟
طائرپور گفت: چرا نمایندگان مجلس ما می‌خواهند یک مثال از فیلم اجتماعی خوب بزند به گونه‌ای است که توجه بیشتر به سازنده فیلم است. همین آینه‌های روبرو که بنده ساخته‌ام و شما آن را مثال زدید و به نظر من یک معضل جامعه است و در تمام فستیوال‌های دنیا مورد استقبال قرار گرفت، بسیاری از خانواده‌ها از ان به عنوان نسخه پزشکی استفاده کردند اما تنها اجازه اکران در ۶ سینما را داشت و اما مجلس و سیاستگذاران دفاعی از آن نکردند.
عصبانی شدن مجلس از یک فیلم خاص از خبررسانی‌های اشتباه است
او تصریح کرد: ما اینجور مثال‌ها از مجلس نداریم؛ توقع هم نداریم. مجلس آنقدر کارهای مهم دارد که بهتر است وارد این گونه موارد اجرایی نشود. اگر رهنمودی هم دارد در حوزه مدیریتی و کمیسیون فرهنگی حل شود. از یک فیلمی عصبانی می‌شود که من معتقدم بسیاری از این‌ها ناشی از خبررسانی است. ما می‌شناسیم افرادی را که هم در مجلس، هم در دفتر رییس‌جمهور و وزیر ارشاد راه پیدا کردند که جو آشوبی را ایجاد کنند و حساسیت‌ها را تحریک کنند.
این کارگردان سینمایی بر این اعتقاد است فیلم‌هایی که مجلس روی آنها حساسیت نشان می‌دهد؛ مخاطب عام ندارد و می‌گوید: فیلم خانه پدری مسائلی را که مطرح می‌کند که در صفحه حوادثروزنامه هر روز چاپ می‌شود، چه‌قدر قتل در خانواده فرزند کشی و پدرکشی در جامعه وجود دارد؟ ما که نمی‌توانیم جامعه‌مان را بزک کنیم و این‌ها همه معضلات جامعه است.
سینمای اجتماعی دارای مراحل مختلف است
او ادامه داد: من اعتقاد داردم در پایان هر دردی باید یک مرهمی هم وجود داشته باشد اما این نظر شخصی من است. سینمای اجتماعی همه جای دنیا اینجور فیلم‌هایی دارد و اکثریت جذب آن نمی‌شوند. اگر آنقدر حساس نباشیم و حساسیت را علنی نکنیم؛ این فیلم‌ها هم آنقدر تب‌شان بالا نمی‌رود. درست است که این مسائل از سر دلسوزی مطرح می‌شود اما نتیجه خوبی حاصل نمی‌شود. این‌ها یک جامعه اقلیت هستند اما نمی‌شود به آنها بی‌اعتنا بود.
طائرپور مراحل مختلف را برای سینمای اجتماعی تعریف کرد و گفت: در بعضی از فیلم‌های اجتماعی فقط درد را مطرح می‌کنند. در برخی درد همراه با راه‌حل مطرح می‌شود. در بعضی هم فقط تلنگر می‌زنیم. این‌ها مراحل مختلف سینمای اجتماعی است. نباید آنقدر نگرانی ایجاد کند.
متوجه تبعات این سختگیریها نیستیم
این کارگردان سینما با اشاره به این مطلب که جامعه ما در حال حاضر از مسائل دیگر بیشتر تاثیر روانی می‌گیرد؛ ادامه داد: ما باید مخاطب‌شناسی بکنیم، تنوع مخاطب را درنظر بگیریم. چرا ماهواره‌ها توانستند به این فصل مشترک برسند اما ما خودمان نتوانستیم.
او ادامه داد: ما اینجا را آنقدر سفت می‌گیریم و آن طرف متوجه نیستیم که چه اتفاقی در حال افتادن است. اگر مکانیزم بهتری برای این سختگیری صورت بگیرد و تفاهم و برنامه‌ریزی مشترکی انجام شود و ارتباط با هنرمندان بیشتر شود؛ یقینا نتیجه بهتری می‌توان گرفت.
پشتیبانی روانی مجلس روی فیلم ها تاثیر مستقیم دارد
طائر پور در پایان تاکید کرد: ما می‌دانیم حمایت‌های شما از یک فیلم روی حوزه هنری، شهرداری و سینماهای وابسته به دولت تاثیر دارد. شما قبول کنید پشتیبانی روانی مجلس از این اتفاق بی‌تاثیر نبوده. من باور دارم که این اتفاقات از سر دلسوزی است اما روشی که انتخاب شده حس بیرونی‌ش، حس محدود کردن هنرمند و حس عدم اعتماد به بلوغ مخاطب است.
