عقب‌نشینی از اعمال قانون یا فشارهای غیرقابل کنترل

با آمدن دولت تدبیر و امید تصور می‌شد برخی مشکلاتی که برای اکران نشدن فیلم‌ها در دولت گذشته وجود داشت در دولت جدید وجود نخواهد داشت و این دولت با مدیریت خود مشکلات را حل می‌کند اما واقعیت چیز دیگری بود. به دلیل ضعف در عملکرد سازمان سینمایی در زمان اکران فیلم‌ها یا مسئولان جشنواره فیلم فجر و یا فشار بیش از حد انتظار برخی گروه‌های فشار و نمایندگان مجلس؛ همچنان تعدادی از فیلم‌ها امکان اکران را ندارند.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ براساس قانون تشکیل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مصوبه هیات وزیران؛ مسئولیت صدور پروانه نمایش فیلم‌ها برعهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. براساس آیین‌نامه مصوب هیات دولت نیز ترکیبی ار اعضای مورد وثوق نظام این تشخیص را برعهده دارند و وزارت ارشاد باید در هر دوره تعدادی از افراد مورد اعتماد را به عنوان شورای بازبینی و نمایش فیلم‌ها تعیین کند.

در دولت تدبیر و امید نیز افرادی همچون سیدحسن خامنه‌ای، حسین کرمی، احمدرضا دستغیب، محمدباقر قهرمانی، حجت‌الاسلام سیدطاهر مرقاتی، ضیا الدین دری، مجید رضابالا، محمدحسین لطیفی و سیدمهدی خاموشی به‌عنوان اعضای شورای بازبینی و صدور پروانه نمایش فیلم‌ها منصوب شدند و نکته جالب در این میان حضور سه فرد روحانی با بالا‌ترین درجات تحصیلات علوم دینی و همچنین مدارج فرهنگی و هنری در جمع هیات بازبینی فیلم‌هاست.

طبیعی است چنین شورایی وقتی مجوزی برای نمایش یک فیلم صادر می‌کند؛ قطعا تمام بخش‌ها و زوایای یک فیلم را بررسی کرده و اگر فیلمی مشکلی داشته باشد؛ همین شورا به آن پروانه نمایش نمی‌دهد.

حال این سوال مطرح می‌شود که چرا وزارت ارشاد که باید براساس اصل ضمانت اجرای قانون بر این حق تاکید می‌کرد تن به فشارهای غیرموجه و غیرقانونی بیرون از وزارت ارشاد داده است؟ و سوال دیگر آن است که کدام قدرت امکان مداخله‌ی افراد و گروه‌های غیرمتخصص در امر سینما را فراهم آورده است؟ بطور مثال سازمان سینمای در جشنواره فیلم فجر فیلم سینمایی خانه پدری را خارج از بخش مسابقه به نمایش درآورد و سپس نه تنها جایزه‌ای به فیلم عصبانی نیستم نداد بلکه اکران این فیلم نیز تاکنون به دلیل همین فشارهای خارج از سازمان سینمایی به تاخیر افتاده است.

در بخشی دیگر از این رفتار زمانی که پروانه نمایش فیلم خانه پدری برای نمایش در گروه هنر و تجربه صادر شد؛ قرار شد این فیلم با شرط سنی بالای ۱۶ سال در این گروه به صورت محدود اکران شود اما بازهم این سازمان به گونه‌ای رفتار کرد که انگار این فیلم قرار است مانند فیلم‌های دیگر اکران شود.

درنهایت این تاسف باقی ماند که با فشار بیرون از چرخه‌ی قانون وزارت ارشاد از اکران فیلم‌هایی چون خانه پدری و عصبانی نیستم جلوگیری شده و حقوق تهیه‌کنندگان و کارگردانان هر دو فیلم زیرپا گذاشته می‌شود. حال این سوال پیش می‌‌آید که اگر وزارت ارشاد بجای دفاع از مجوزهای خود تن به هیاهو‌ها بدهد و مجری منویات اقلیتی خاص شود؛ چرا باید برای نمایش فیلمی مانند خانه پدری اطلاع‌رسانی گسترده صورت گیرد؟ می‌شد این فیلم را حسب‌نظر وزیر با یک اکران محدود و خارج از هیاهو برای تماشاگران خاص آن به نمایش درآورد.

بد نیست در این بخش نگاهی به سوابق اعضای شورای پروانه نمایش بیندازیم:

حجت‌الاسلام سیدحسن خامنه‌ای: عهده‌دار یک مسئولیت نظارتی در وزارت نفت در دوره‌های ریسات جمهوری سیدمحمد خاتمی و هاشمی رفسنجانی؛ همچنین در دوران مدیریت رستم قاسمی در وزارت نفت(دولت دهم) به‌ عنوان عضو اصلی هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان این وزارت‌خانه منصوب شده بود. سیدحسن خامنه‌ای در دوره قبل هم عضو شورای پروانه نمایش(بازبینی فیلم‌های سینمایی) بوده است.

حسین کرمی: مدیر شبکه «نمایش»، مدیریت سابق شبکه چهار سیما و قائم‌مقام سابق معاونت سیمای جمهوری اسلامی ایران بوده است.

احمدرضا دستغیب: عضو هیات‌ رئیسه دوره هشتم مجلس، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، نایب رئیس کمیسیون تدوین آیین‌نامه مجلس، عضو کمیسیون تدوین برنامه پنجم توسعه کشور، عضو کمیسیون تلفیق بودجه، عضو کمیسیون اصل نود قانون اساسی، عضو شورای مرکزی اصولگرایان مجلس هشتم، عضو شورای فرهنگ عمومی کشور، رئیس کمیته فرهنگ و گردشگری مجلس، عضو کمیته حقوق بشر، عضو کمیته مطالبات ملی رییس فراکسیون جوانان، نایب رئیس گروه دوستی ایران و مالزی، مشاور بین‌الملل مجمع تقریب، مدیر سازمان ملی جوانان، مشاور استاندار و رئیس گروه مشاورین جوان وزارت کشور(حوزه سیاسی اجتماعی استانداری) بوده است.

محمدباقر قهرمانی: قهرمانی متولد ۱۳۳۹ شیراز و فارغ‌التحصیل کار‌شناسی ارشد سینما از دانشگاه سانفرانسیسکو است و دکترای تئا‌تر و فیلم از دانشگاه بیریگام‌یانگ آمریکا است. او مدرس دانشگاه، نویسنده و مؤلف تئا‌تر و سینما، رئیس دانشکدهٔ هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران، عضو هیات علمی گروه هنرهای نمایشی دانشکدهٔ هنرهای نمایشی و موسیقی دانشگاه تهران از سال ۱۳۷۳ تاکنون، معاون مؤسسه مطالعات آمریکای شمالی و اروپا، عضو شورای هنرهای نمایشی فرهنگستان هنر و گروه واژه‌گزینی تخصصی سینما و تلویزیون، عضو گروه واژه‌گزینی هنرهای نمایشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، داور چندین دورهٔ جشنوارهٔ تئا‌تر دانشگاهی و تئا‌تر فجر بوده است. قهرمانی همچنین کارگردانی نمایش «منظری از پل»، نویسندگی کتاب‌های «اصول کارگردانی نمایش»، «بازیگری‌ سینما»، «گام به گام تا اجرای یک نمایش»، مقالهٔ «نمایش و اعتیاد» و… بوده است.

حجت‌الاسلام سیدطاهر مرقاتی: لیسانس الهیات دانشگاه تهران؛ فوق لیسانس فقه و حقوق اسلامی - دانشگاه تهران، دکترای فقه و حقوق اسلامی - دانشگاه فردوسی مشهد. تدریس در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و معاونت پژوهشی انتشارات «سمت» است.

ضیاء الدین دری: کارگردان سینما و تلویزیون و عضو سابق پروانه ساخت و نمایش است.

مجید رضابالا: عضو پیشین شورای‌های پروانه ساخت و نمایش معاونت سینمایی، معاون فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی، مدیرکل امور برنامه‌های مرکز سیما فیلم، معاون فرهنگی سیما فیلم، مدیر طرح و برنامه شبکه اول سیما، مشاور معاون سینمایی، مشاور مدیرعامل بنیاد فارابی، مشاور مدیر شبکه اول سیما، کار‌شناس و عضو شورای طرح و برنامه اداره کل سیما بوده است.

محمدحسین لطیفی: لطیفی متولد ۱۳۴۱ در تهران است و به‌عنوان یکی از کارگردانان شناخته شده سینما و تلویزیون، سال‌هاست که در این عرصه فعالیت می‌کند. ازجمله آثار محمدحسین لطیفی می‌توان به کارگردانی فیلم‌های سینمایی «سرعت»، «دختر ایرونی»، «عینک دودی»، «خوابگاه دختران»، «روز سوم»، «توفیق اجباری»، «پاریس تا پاریس» و سریال‌های «کت جادویی»، «همسایه‌ها»، «سفر سبز»، «فرار بزرگ»، «وفا»، «صاحبدلان»، «نردبانی برآسمان»، «قلب یخی»، «ساخت ایران» و «دودکش» اشاره کرد.

حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی: دارای مدرک تحصیلی دکترای فقه و حقوق جزا از مدرسه عالی شهید مطهری و سابقه ۱۵ سال درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه و تحصیلات حوزوی از سال ۱۳۶۰ است. او از سال ۱۳۸۰ تاکنون عهده‌دار ریاست سازمان تبلیغات اسلامی بوده‌است. از سال ۱۳۶۱ تاکنون در مقطع متوسطه تدریس داشته و از سال ۱۳۶۹ تاکنون عضو هیأت علمی دانشگاه است. رساله فوق لیسانس او با موضوع جرم سیاسی در اسلام و رساله دکترای او با عنوان بررسی فقهی و حقوقی اصل قانونی بودن جرائم و مجازات‌ها دفاع شد. او عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو شورای فرهنگ عمومی کشور و عضو هیأت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. او از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۰ مدیر آموزش متوسطه مدرسه عالی شهید مطهری بود. او در زمان مسئولیت خود در مدرسه عالی شهید مطهری، زمانی معاون امامی کاشانی بود و طرح دبیرستان‌های علوم و معارف اسلامی را اجرا کرد و بعد با حضورش در سازمان تبلیغات نیز در طی شش سال، سالانه ۱۰ دبیرستان علوم و معارف اسلامی را در کشور راه‌اندازی کرد.