کارگردان «وقتی ابرها پایین میآیند»:
هندوها هم امام حسین(ع) از آن خود میدانند
امام حسین(ع) کاراکتری نیست که تنها متعلق به شیعیان باشد. ایشان در شهری که من دیدم؛ یک قدیس محسوب میشود و هندوها، سنیها و شیعیان ایشان را از آن خود میدانند.
معین کریمالدینی(کارگردان مستند «وقتی ابرها پایین میآیند») در نشست نقد و بررسی این فیلم با بیان اینکه سینمای مستند در کشور ما جایگاهی ندارد، گفت: سینمای مستند در ایران یا یک سینمای مستقل است که سفارش دهنده خارجی دارد یا نهاد دولتی مثل تلویزیون و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی آن را پشتیبانی میکند، در مجموع با توجه به اینکه سینمای مستند گیشه ندارد؛ میتوان گفت به نوعی شکست خورده است.
به گزارش ایلنا؛ در نشست نقد و بررسی این فیلم در فرهنگسرای فردوس؛ محمد لطفیان(تصویربردار) نیز حضور داشت.
کریمالدینی(نویسنده و کارگردان این مستند) گفت: قرار نبود این فیلم را بسازم بلکه طرح این مستند از قبل تصویب و پیشنهاد آن از سوی تلویزیون به من ارائه شد. طرح این فیلم مستند در ابتدا این نبود بلکه درباره جامعهشناسی، تاریخ و تمدن شیعیان هندوستان بود و من با توجه به علاقهای که به کنکاش در هندوستان و تمدن این کشور داشتم، پذیرفتم.
وی افزود: خانواده «راجا» از طریق دوستی در هندوستان به من معرفی شد؛ طی صحبتهایی که با علی(پسر راجا و روای فیلم) دانشجوی دکترای تاریخ تمدن دانشگاه کمبریج داشتم، وی با شور و حال خاصی از آئینهای دهه محرم و اربعین تعریف میکرد؛ ریشه این آئینها، هندوئیسم است یعنی آئینهای اجداد خود را با تاریخ تمدن اسلام تلفیق کردند. به همین دلیل عزاداری در این کشور به ویژه در این ناحیه به آئین گرایش پیدا کرده و از مراسم عزاداری نیز فاصله گرفته است.
کریمالدینی خاطرنشان کرد: کاراکتر امام حسین(ع) کاراکتری نیست که تنها متعلق به شیعیان باشد و امام حسین(ع) در شهری که من دیدم یک قدیس محسوب میشود، هندوها، سنیها و شیعیان ایشان را از آن خود میدانند؛ جمعیت قالب این شهر هندو، بعد سنی و شاید ۱۰ درصد جمعیت شهر شیعه هستند.
کارگردان مستند «وقتی ابرها پایین میآیند» درباره تفاوت میان مستند تلویزیونی و سینمایی گفت: سینمای مستند در کشور ما جایگاهی ندارد؛ سینمای مستند در ایران یا یک سینمای مستقل است که سفارش دهنده خارجی دارد و یا نهاد دولتی مثل تلویزیون و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی آن را پشتیبانی میکند. در مجموع با توجه به اینکه سینمای مستند گیشه ندارد میتوان گفت به نوعی شکست خورده است.
محمد لطفیان نیز تصویربرداری این مستند با دیگر مستندها را متفاوت دانست و گفت: یکی از دلایل تصویر برداری جامع و موفق این فیلم، ارتباطی بود که با آقای کریمالدینی داشتم، وی پیش از اینکه کارگردان خوبی باشند تدوینگر ماهری است بنابراین بیشتر در مورد چگونگی گرفتن پلانها و زوایای ثبت مراسم با هم صحبت میکردیم.
وی افزود: با توجه به اینکه بخش عمدهای از این مراسم در تاریکی هوا برگزار شد بنابراین سعی کردیم با طراحی نورهای کوچک مثل شمع و قراردادن از قبل در محیط، فضا را تصویر شدهتر ثبت کنیم.
در بخشی دیگری از نشست؛ کریمالدینی درباره مخاطب موردنظر این فیلم مستند گفت: در مرحله پیش تولید از(علی) خواستم سه نفر از دوستان خود را از سه جغرافیای متفاوت دنیا انتخاب و با خود همراه کند و اصرار داشتم که مسلمان نباشند. داستان فیلم مذکور از این قرار است که علی آئینهای قلعه خودشان را که نزدیک به ۴۰۰ سال که اتفاق میافتد را برای دوستانش توضیح دهد و با توجه به اینکه دوستان وی به تمدن و تاریخ اسلام آشنا نیستند علی چیزهای بدیهی را نیز توضیح میدهد؛ با این وجود مخاطب ایران مخاطب دوم و سوم این فیلم است.
وی تصریح کرد: مستند «وقتی ابرها پائین میآیند» جزو آن دسته فیلمهای مستندی است که ثبت واقعه میکند یعنی کارگردان بیش از آنکه فرصت فکر کردن به ظرایف آرتیستی داشته باشد، ثبت درست واقعه را در اولویت دارد.
کریمالدینی اظهار داشت: این فیلم مستند با توجه به اینکه بسیاری از مدیحه سرایان و شهنای نوازان در آن فوت شدند، تبدیل به یک سند تاریخی و مردمشناسی برای مردم این منطقه شده است.
وی با اشاره به موسیقی این فیلم گفت: سبک من به این گونه است که فیلم را با موسیقی انتخابی مونتاژ میکنم. تم و کارکردی که موسیقی دارد برای من مهم است، زبان موسیقایی مورد نظرم را از طریق موسیقی انتخابی میتوانم انتقال دهم.
در پایان این مراسم با اهدای لوح تقدیر و هدایا از عوامل فیلم مستند تقدیر شد.