جسارت در روایت و تلفیق پرتره با محیط زیست

جلسه اکران و نقد و بررسی فیلم «مادرم بلوط» به کارگردانی محمود رحمانی عصر روز چهارشنبه ۱۲ شهریور؛ در کانون فیلم فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

به گزارش ایلنا؛ برای نقد و بررسی این فیلم محمدعلی طالبی کارگردان و فیلم‌نامه نویس، شاهین امین منتقد، حیدری کارشناس محیط زیست و محمدرضا مقدسیان مجری برنامه حضور داشتند.

محمود رحمانی کارگردان فیلم «مادرم بلوط» با اشاره به نخستین اکران این فیلم در ایران، در سخنانی گفت: دیدن این فیلم در کنار مخاطب ایرانی لذتی داشت که در هیچ جای دنیا آن را تجربه نکردم.

وی درباره دیدگاه تماشاگران خارجی نسبت به فیلم «مادرم بلوط» اظهار کرد: در نخستین نمایش فیلمم در مونیخ که در سالنی به همین اندازه برگزار می‌شد، تماشاگران پس از دیدن فیلم از من می‌پرسیدند: «هنگام قطع درختان آیا می‌توانستی از این کار جلوگیری کنی؟». من هم پاسخ می‌دادم: «اگر این کار را می‌کردم، آنوقت فیلمم ساخته نمی‌شد».

رحمانی گفت: تماشاگران مونیخی می‌گفتند: «کاش فیلمت ساخته نمی‌شد اما از قطع درختی جلوگیری می‌کردی». این نگاه مردم عادی آلمانی‌ها به محیط زیست بود. به جرات می‌گویم که چنین نگاهی حتی در میان روشنفکران ما هم وجود ندارد.

کارگردان فیلم مستند «مادرم بلوط» گفت: امیدوارم برخوردهای ما با محیط زیست بهتر شود و فیلم «مادرم بلوط» هم در این زمینه نقشی داشته باشد. ما برای این فیلم ۳۵ ساعت راش تهیه کردیم و تدوینمان ۷ ماه طول کشید.

رحمانی در پاسخ به پرسش یکی از تماشاگران مبنی بر علت جایزه گرفتن این فیلم در جشنواره فیلم مونیخ، گفت: داوران این جشنواره جسارت در روایت و تلفیق پرتره با محیط زیست را علت اصلی برگزیده کردن این فیلم بیان کردند.

شاهین امین که به عنوان منتقد بر روی صحنه قرار داشت، درباره فیلم «مادرم بلوط» گفت: چنین فیلم‌هایی علاوه بر داشتن خاصیت‌های سینمایی، می‌تواند هر بیننده ای را دردمند کند. کسانی چون رحمانی شیوه‌های دیگر زندگی را به ما نشان می‌دهند و مسائلی را به ما گوشزد می‌کنند که همه ما باید نگران این مسائل باشیم.

وی ادامه داد: فیلم «مادرم بلوط» نشان می‌دهد که اگر در جامعه‌ای، توسعه و پیشرفت نا‌آگاهانه و بدون برنامه‌ریزی باشد؛ چقدر می‌تواند مضر باشد. در این فیلم هم آدم‌های محلی و هم کسانی که سد کارون ۳ را ساخته‌اند، به جنگ با طبیعت می‌پردازند. مردم محلی برای ادامه حیاتشان و برای کسب روزی و سدسازی برای پیشرفت.

در بخش دیگری از این نشست، حیدری کارشناس محیط زیست گفت: همه مردم می‌توانند ادعای خونبهای درختان بلوط را داشته باشند. هر درخت بلوط با سنی بالای ۵۰ سال، ۱۰۰ هزار دلار ارزش دارد. با ساختن سد کارون ۳ ۵ هزار هکتار جنگل و ۳۰۰ هزار اصله بلوط کهنسال زیر آب رفت و از بین رفتند. جبران از بین رفتن این بلوط ها، اگر برنامه ریزی درستی صورت گیرد؛ ۲۰۰ سال طول می‌کشد.

این کارشناس اظهار کرد: سد کارون ۳ در کل عمر مفیدش نمی تواند این خسارت را جبران کند. در حال حاضر ما پدیده خشکیدگی جنگل‌های زاگرس مواجه شده‌ایم و دلیل این امر سدسازی‌های بی‌رویه است.

محمدعلی طالبی کارگردان و فیلمنامه‌نویس کشورمان که در این نشست حضور داشت، درباره فیلم «مادرم بلوط» گفت: این فیلم دو وجه دارد؛ نخست وجه سینمایی و هنرمندانه و دوم وجه زیست محیطی آن.

وی ادامه داد: از همان ابتدا فیلم ما را به جستجو وادار می‌کند. ما لحظه به لحظه شخصیت دیوانه فیلم را بهتر می‌شناسیم و با بیشتر آشنا می‌شویم و جالب اینکه درمی‌یابیم که این دیوانه چقدر زیاد می‌فهمد و هرچه می‌گوید درست است.

طالبی گفت: از نظر من رویکردهای اجتماعی در این فیلم موجود است. یکی از این واقعیت‌های اجتماعی که در این فیلم به تصویر کشیده شده اینکه؛ کسانی که طبیعت را مورد حمله قرار می‌دهند و به آن آسیب می‌زنند انسان‌های عاقلی هستند و کسی که آزاری به طبیعت نمی‌رساند دیوانه است.

وی ادامه داد: این درحالی است که کاملا عکس این قضیه درست است. یعنی دیوانه کسانی هستند که به طبیعت حمله می‌کنند.

جلسه نمایش و نشست پرسش و پاسخ فیلم «مادرم بلوط» روز چهارشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۳ در ساعت ۳۰/۱۸ در سالن آمفی تاتر فرهنگسرای نیاوران و در قالب نشست‌های کانون فیلم نیاوران برگزار شد.

این نخستین اکران فیلم «مادرم بلوط» در ایران بود. این فیلم پیش از این موفق به کسب جایزه ویژه هیئت داوران بیست و ششمین جشنواره بین‌المللی مستند مونیخ شده، همچنین حضور موفقی در جشنواره دوسلدورف آلمان داشته است.

فیلم «مادرم بلوط» درباره کارگران معدنی است که به صورت غیر قانونی و تنها برای ارتزاق از درختان بلوط ذغال تهیه می‌کنند. در همان حوالی سدی ساخته می‌شود که پنج هزار هکتار از جنگل‌های سرسبز بلوط در زیر آب مدفون شدند، این اثر در اطراف شهرستان ایذه فیلمبرداری شده است و به مشکلات عشایر بختیاری و ابعاد فرهنگی اجتماعی ساخت سد کارون ۳ در شهرستان ایذه در شمال غربی خوزستان می‌پردازد.

کانون فیلم نیاوران پیش از این جلسه اکران و نقد و بررسی فیلم‌هایی چون «روایت ناپدید شدن مریم»، «گاو»، «برف»، «فرشته‌ها با هم می‌آیند» و «امروز» را برگزار کرده است.