شهید ثالثمبتکر سینمای ارزان درمقابل سینمای نفتی بود

جلسه نقد و بررسی فیلم سینمایی طبعیت بی‌جان به کارگردانی سهراب شهید ثالث؛ شب گذشته(۲ خرداد) در سینما تک خانه هنرمندان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ محسن سیف بعداز نمایش فیلم طی سخنانی با اشاره به اینکه این فیلم به عنوان یکی از فیلم‌های پیشرو در سینمای ایران شناخته می‌شود؛ افزود: از سال ۱۳۵۰ با ساخته شدن فیلم گاو و قیصر جریان جدیدی در سینمای ایران بوجود آمد.

وی ادامه داد: فیلم طبیعت بی‌جان در سال ۵۴ ساخته شد و در آن زمان سهراب شهید ثالثعضو کانون سینماگران پیشرو بود که روش متفاوتی را با فضای موجود سینما پیگیری می‌کرد.

سیف با اشاره به عضویت کارگردان‌هایی همچون داریوش مهرجویی، ‌ بهمن فرمان‌آرا، علی حاتمی، مسعود کیمیایی، نعمت حقیقی، ‌ هژیر داریوش و خسرو هریتاش در این کانون؛ افزود: این کانون مخالف جریان فیلمفارسی بود و آثاری که تولید می‌کرد برخلاف این جریان بود.

وی ادامه داد: فیلم طبیعت بی‌جان هرچند ۴۰ سال پیش ساخته شده اما همچنان فیلم تازه‌ای است و یک نمونه کامل و درخشان است. راهی که شهید ثالثبا ساخت طبیعت بی‌جان شروع کرد؛ بعدها افرادی همچون جلیلی و کیارستمی ادامه دادند.

سیف با اشاره به اینکه حضور افرادی همچون مرتضی ممیز در فیلم کاملا مشهود است؛ افزود: تصاویر فیلم به شدت به نقاشی نزدیک است و نوع بازی آدم‌ها در فیلم نیز شبیه شخصیت‌های نقاشی ثابت است همین امر فضاسازی فیلم را بسیار شبیه کارهای کافکا کرده است. هرچند شاید مشتری زیادی نداشته باشد اما قطعا جذابیت دارد.

وی با اشاره به ملال‌انگیز بودن فیلم گفت: هدف فیلمساز نشان دادن ملال و تکرار در زندگی روزمره است و مشخص می‌کند که روزمرگی افراد را به انسان‌هایی کوکی و اتوماتیک تبدیل می‌کند.

یاشار نورایی(منتقد) نیز گفت: اهمیت فیلم طبیعت بی‌جان در جسارتی است که شهید ثالثداشته و فیلم را در دورانی ساخته که ۹۰ فیلمفارسی و تجاری در سال ساخته می‌شد که بسیاری از آنها تصاویر واقعی از ایران نمایش نمی‌داد.

وی با اشاره به جهان‌شمول بودن فیلم گفت: شهید ثالثبه ادبیات وسینمای جهان علاقه زیادی داشت و در این میان به آثار فیلمسازانی همچون رنه کلر بسیار علاقه داشت و از آنها الهام می‌گرفت و تاثیر آثار رنه کلر در فیلم مشخص است.

نورایی ادامه داد: شهید ثالثمبتکر نوعی سینمای مستقل، متفکر و ارزان در دوره‌ای بود که سینمای نفتی کاملا همه چیز را قبضه کرده بود.

وی با اشاره به نزدیک بودن فیلم به هنر نقاشی گفت: شهید ثالثفیلمساز بسیار باهوشی بود و برای اینکه فیلمش به نقاشی نزدیک شود عناصر بسیاری همچون صدا، موسیقی و دوبله فیلم را حذف کرد.

نورایی ادامه داد: باوجود آنکه فیلم طبیعت بی‌جان به نظر فیلم ساده‌ای است اما شهید ثالثکاملا با یک فیلمنامه دقیق و حساب شده سر صحنه رفته بود و این تصور که بدون داشتن فیلمنامه بتوان فیلمی همچون طبیعت بی‌جان را ساخت؛ اشتباه است.

وی ادامه داد: شهید ثالثعلاقه زیادی به آثار برسون و چخوف داشت و به همین دلیل ما شباهت‌هایی را بین شخصیت‌های بعضی از فیلم‌های وی با شخصیتهای آثار چخوف می‌بینیم.

نورایی افزود: شهید ثالثدر سال‌های ۵۳ و ۵۷ که دوران اوج اقتصادی با استفاده از پول‌های نفت بود و ریخت و پاش‌های زیادی در کشور انجام می‌شد؛ نتوانست زندگی کند هرچند توانست فیلم‌هایی بسازد که روی دیگر ایران آن زمان را نشان دهد اما سرانجام قبل از انقلاب اسلامی از ایران رفت.