جعفری جوزانی: هر اثر هنری از گفتمان جامعه‌اش بیرون می‌آید

ایلنا: مراسم بزرگداشت علی حاتمی و ۵ نفر از اساتید بازیگری سینمای ایران توسط بنیاد سینمایی فارابی؛ شب گذشته(۱۱ اسفند) در سینما فرهنگ برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، محمدرضا جعفری جلوه با اشاره به اهمیت سینمای علی حاتمی گفت: این محفل، محفل سپاس و افروختن چراغ راه است. محفل دل سپردن به سینمای ملی، سینمای اصیل ایرانی، سینمای متعهد، سینمای شرقی، دینی و ایرانی و سینمای امید.

وی ادامه داد: امشب یادکردی است از علی حاتمی؛ مردی که چراغ راه است و می‌گفت آیین چراغ، خاموشی نیست.

جعفری‌جوزانی: کدام بیراهه را رفتیم که به فلج فکری دچار شده‌ایم؟
مسعود جعفری‌جوزانی با اشاره به اهمیت سینما و انتقاداتی که این روزها؛ گروهی به سینمای ملی می‌کنند، گفت: ما کدام بیراهه را رفتیم که داریم در سینما به فلج فکری دچار می‌شویم؟ با خودم فکر می‌کردم که در این دنیا، کمتر آدمی است که بتواند کسی شود، کمتر ‌کسی است که بتواند متکبر نباشد و کمتر آدمی است که بتواند حریص نباشد و در عین حال شیرین باشد. اما وقتی به فیلم‌های علی حاتمی نگاه می‌کنم، در او چنین خصلتی را می‌بینم.

این کارگردان ادامه داد: یکی از خام‌دست‌های روز که نگاه‌شان در کپی‌کاری فیلم‌های هالیوودی است، می‌گفت چقدر شیر آب‌انبار و چقدر چلچراغ نشان دهیم؟! بغضم گرفت. اگر یک نگاه به فیلم‌های علی حاتمی می‌کنیم که این چلچراغ‌ها چقدر زیباست و او تا چه حد آن‌ها را زیبا تصویر کرده است.

جعفری‌جوزانی تاکید کرد: در این زمینه تنها کوروساواست که می‌توان او را با علی حاتمی مقایسه کرد. کسی را قبل و بعداز انقلاب نمی‌توان با جسارت حاتمی یافت. همان‌طور که کوروساوا از آداب سامورایی و آیین‌های مذهبی ژاپن الهام می‌گرفت و نشانه‌های تازه‌ای در جهان امروز پیدا می‌کرد، علی حاتمی نیز از فرش و آیین‌هایی مانند شاهنامه‌خوانی، تعزیه و آیین پهلوانی، واژه‌ها و حرکت رقص‌گونه‌ را پیوند می‌داد و از آن اسطوره بیرون می‌آورد.

وی ادامه داد: من هنوز کسی را با آن جرات ندیده‌ام که نخواهد سر هر بازاری هنر خود را بفروشد. علی حاتمی برای ایران بزرگ و فرهنگ ملی ایران است. او تنها سینماگری است که کاملا از خودگذشته و در مقابل همه طعنه‌ها و کنایه‌های ابلهانه دوام آورد.

کارگردان جاده‌های سرد ادامه داد: این روز‌ها حرف‌های عجیبی می‌شنویم که خالق یک اثر را موجودی مستقل و جدا از هم‌وطنانش می‌بینند، اما مگر می‌شود؟

وی ادامه داد: اگر در هر اثر هنری، سیاسی یا اجتماعی که پدید می‌آید دقت کنیم، می‌بینیم که آن اثر از درون گفتمان موجود در جامعه و آرزوهای پنهان و پیدای سیاسی، ‌اجتماعی و… نشات گرفته است. پس همه یک ملت در ساخت یک اثر بومی سهیم هستند.

جعفری جوزانی افزود: امیدوارم یک بار دیگر بعضی از فیلمسازان ما از خود این شهامت را نشان دهند که از خودشان بگذرند و نگران یک‌سری یاوه‌سرایی‌های روزنامه‌ها که شلوغ می‌کنند، نباشند و بخواهند برای یک ملت رویا بسازند. آرزو می‌کنم یک بار دیگر سینمایی شبیه سینمای علی حاتمی و حتی جلو‌تر از او را ببینم.

لیلا حاتمی(فرزند علی حاتمی) در هنگام دریافت تقدیرنامه خود از دست جعفری جلوه و رضاداد گفت: نزدیکی من به بازیگری از کودکی شروع شد. کودکی که خیلی وقت‌ها در کنار بزرگان بازی می‌کرد، آن‌ها را نگاه می‌کرد و از نزدیک شاهد کار و زندگیشان بود.

وی افزود: ‌موقعیتی که من داشتم؛ موقعیتی استثنایی بود و نعمتی که از آن بهره بردم خیلی فرا‌تر از جایگاه من به عنوان بازیگر است و اینکه به عنوان دختر علی حاتمی اینجا ایستاده‌ام، برایم بسیار باارزش است.

امین تارخ نیز با اشاره به سینمای علی حاتمی گفت: هر بار که یک عکس یا یک فریم از فیلم هالیوودی یا بالیوودی را ببینیم، متوجه می‌شویم که آن فیلم یا صحنه مربوط به سینمای آمریکا یا هند است اما در ایران تنها یک علی حاتمی است که حتی یک عکس یا فریم از فیلم‌های او می‌تواند نشان دهد که فرهنگ ایرانی و ملی در آنجاری است.

امین تارخ به عنوان هیات مدیره انجمن بازیگران از جعفری جوزانی گله کرد و افزود: ‌از طرف انجمن بازیگران گله‌ای دارم که بد نبود از جانب آقای جعفری‌جلوه، ما هم در جریان برگزاری چنین مراسمی قرار می‌گرفتیم تا شاید بتوانیم سهم خودمان را در آن ایفا کنیم اما در هر صورت از ُحسن انتخاب این پنج استاد برای تجلیل در چنین مراسم باشکوه و صمیمی‌ای از مدیرعامل بنیاد فارابی تشکر می‌کنم.

محمدعلی کشاورز که از طریق ویدئو کنفرانس در مراسم حضور پیدا کرده بود؛ با تشکر از برگزارکنندگان این مراسم گفت: با درود برای ملت نازنین و خوب ایران عزیز، آرزوی خوشبختی و سلامتی را برای همه‌تان دارم.

مسعود کیمیایی و داریوش فرهنگ نیز روی سن آمدند و تابلوی زیبایی را با خط استاد امیرخانی به پاس یک عمر فعالیت هنری به استاد جمشید مشایخی تقدیم کردند.

جمشید مشایخی هم با تشکر از برگزاری این مراسم و اهمیت سینمای علی حاتمی گفت: در فیلم کمال‌الملک وقتی شازده، کمال‌الملک را آزار می‌داد؛ او گفت تو دامن هنر را آلوده کردی. از حافظ تا من آلوده بود، ‌از من تا کی آلوده است، خدا می‌داند. البته دیالوگ دوم حذف شد.

وی افزود: تا وقتی که علی حاتمی زنده بود، برایش تجلیلی برگزار نشد اما حالا که از دنیا رفته این کار انجام می‌شود.

علی نصیریان نیز به عنوان یکی دیگر از چهره‌های پیشکسوت بازیگری روی سن رفت و ضمن تقدیر از بنیاد سینمایی فارابی گفت: ‌جای دیگر هم گفته بودم که بعد از انقلاب، بنیاد فارابی خدمات برجسته‌ای به سینما کرد، اما کمتر مطرح شد.

وی ادامه داد: اگر کمی به عقب بازگردیم، می‌بینیم که وقتی سینمای رایج قبل از انقلاب بسته شد، همه فکر می‌کردند قرار است چه اتفاقی بیفتد. آن زمان این بنیاد با یک دقت زیاد شروع به فعالیت کرد و به‌خصوص یادم می‌آید در فیلم‌های اولی که تولید می‌کرد خیلی با وسواس و دقت عمل کرد. به همین دلیل باید از تمام مدیران آن در طول این سال‌ها تشکر کنیم.

وی با اشاره به سخنان جعفری جوزانی گفت: ‌اینکه ایشان می‌گویند در سینما انحراف به وجود آمده، به این دلیل است که زمانه و ریتم زندگی نیز تغییر کرده است.

نصیریان با اشاره به زنده‌یاد علی حاتمی و سال‌های همکاری‌اش با این کارگردان افزود: علی حاتمی یک‌باره از آسمان به زمین نیفتاد، بلکه یک جریان هنری جوان از اواسط دهه ۳۰ در تئا‌تر و سینما ایجاد شد که مغایر با جریان تئا‌تر و سینمای رایج بود. علی حاتمی هم یکی از‌‌ همان جوان‌هایی بود که با تئا‌تر شروع کرد و بعد به سینما آمد. آن جریان هنری قوت گرفت و باعثشد سینمای پس از انقلاب دنبال شود.

داود رشیدی به عنوان چهارمین استاد پیشکسوت بازیگری روی سن رفت و پس از دریافت تابلوی نفیس خود با تاکید بر اینکه زیاد اهل صحبت کردن نیست، از حضور در چنین مراسمی ابراز خرسندی کرد.

داریوش ارجمند هم پشت میکروفون قرار گرفت و ضمن ادای احترام به پنج استاد بازیگری بیان کرد: من با هر پنج استاد خاطرات خوش و شیرینی در جوانی داشتم. ضمن آنکه از استاد رشیدی و استاد نصیریان بازیگری و زندگی را یاد گرفتم.

ارجمند ضمن تشکر از بنیاد فارابی برای برگزاری این مراسم گفت: ‌اینجا یک نکته به من اثبات شد و آن این بود که رسم نخبه‌کشی در کشورِ من تغییر کرده و رسم نخبه‌پروری به همت بنیاد فارابی جایگزین آن شده است.

به تقدیر شوندگان لوح تقدیر و تابلوی خوش نویسی با خط استاد امیرخانی اهدا شد.

حاشیه ها:

اجرای مجری مراسم بسیار کند و خسته کننده بود.

عزت‌الله انتظامی به دلیل کسالت ریوی و ممانعت پزشکان نتوانسته بود به این مراسم بیاید.

محمد معتمدی و گروه موسیقی وی، ‌موسیقی فیلم دلشدگان» و امید عشق را اجرا کرد.

در حین اجرای مراسم؛ کلیپ‌هایی درباره علی حاتمی و سینمای ایران که توسط محمد پرویزی ساخته شده بود، پخش شد.

در این مراسم؛ علیرضا رضاداد(مشاور عالی رییس سازمان سینمایی و دبیر سی و سومین جشنواره فجر)، ابراهیم داروغه‌زاده(معاون فرهنگی بنیاد فارابی)، محمد احسانی(معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی)، عبدالحسین مختاباد(عضو شورای شهر تهران)، منوچهر اسماعیلی، احترام‌سادات برومند(همسر داود رشیدی)، علیرضا خمسه، بیژن امکانیان، یدالله صمدی، ابراهیم فروزش، کامبوزیا پرتوی، حبیب الهیاری، ضیاءالدین دری، ‌حمید فرخ‌نژاد، ‌مسعود جعفری‌جوزانی و دخترش(سحر جعفری‌حجوزانی)، داریوش ارجمند، ‌عبدالرضا اکبری و پسرش(پندار اکبری)، علی اوسیوند، حمیرا ریاضی، محمد بزرگ‌نیا، داریوش فرهنگ، ‌مسعود کیمیایی و پسرش(پولاد کیمیایی)، نیوشا ضیغمی و همسرش، امیر اسفندیاری(معاون امور بین‌الملل فارابی)، ارسلان کامکار، امین تارخ، محمدرضا شریفی‌نیا، ‌امین حیایی و همسرش(نیلوفر خوش‌خلق) و ابراهیم اصغری حضور داشتند.