صالح: برای ساخت فیلم سفیر تشویق نشدم

ایلنا: فیلم سینمایی سفیر به کارگردانی فریبرز صالح از اولین فیلم‌هایی است که بعد از انقلاب پیرامون محرم و واقعه عاشورا ساخته شد و علیرغم آنکه بار‌ها از تلویزیون پخش شد؛ اما هر سال همزمان با فرارسیدن ایام محرم به عنوان یک اثر ماندگار از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود.

فریبرز صالح(کارگردان فیلم سفیر) در گفتگو با خبرنگار ایلنا؛ با اشاره به روند ساخت این فیلم گفت: سال ۵۹حداد عادل در صدا و سیما بود و به من پیشنهاد داد که این فیلم را در مدت زمانی حدود ۲۵ الی ۳۰دقیقه بسازم اما من بعد از بررسی داستان و فیلمنامه‌ به حداد عادل گفتم از آنجایی که این کار یک اثر اسلامی و دینی است و به تاریخ اسلام مربوط است؛ بهتر است که به یک فیلم سینمایی تبدیل شود. حداد عادل نیز پذیرفت و ما کار را برای ساخت فیلم آغاز کردیم.

وی ادامه داد: در ابتدای مراحل ساخت حداد عادل از صدا و سیما رفت و شهید کلاهدوز به جای وی آمد و ساخت فیلم ادامه پیدا کرد. علاقه کلاهدوز به این فیلم به اندازه‌ای بود که حتی در زمان ساخت به سر صحنه می‌آمد و ما را تشویق می‌کرد. حتی به ما اعلام کرد که من بعد از سفر آبادان قصد دارم بودجه خوبی را در اختیار شما قرار دهم. اما شهید کلاهدوز در آبادان شهید شد و دیگر به تهران بازنگشت.

وی با اشاره به بودجه ساخت فیلم افزود: این فیلم در آن زمان با رقمی معادل ۷ میلیون تومان ساخته شد در حالی که بسیاری از عوامل دستمزد نگرفتند. فیلمبرداری فیلم به دلیل اینکه مانندامروز تکنولوژی وجود نداشت ۳ ماه طول کشید. زیرا ما باید به شهرستان‌هایی همچون برازجان، یزد، و میبد می‌رفتیم و بعد از فیلمبرداری مجدد به تهران بازمی‌گشتیم و فیلم‌های تهیه شده را می‌دیدیم وبعد دوباره به محل فیلمبرداری می‌رفتیم.

صالح با اشاره به اینکه بعد از ساخت فیلم کسی من را تشویق نکرد؛ گفت: فیلم سفیر در اولین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و مورد استقبال قرار گرفت اما از آنجا که جشنواره دور اول در بخش فیلمهای بلند غیررقابتی بود به هیچ فیلم غیرحرفه‌ای جایزه ندادند اما به فیلم‌های ۱۶ میلیمتری و ۸ میلیمتری جایزه دادند. در حالی که رئیس جشنواره سوریه معتقد بود که باید به سازنده فیلم سفیر که با امکانات کم چنین فیلمی ساخته اسکار داده شود یا رسول ملاقلی‌پور به خود من می‌گفت زمانی که سفیر را دیده آرزو کرده که‌ای کاش بتواند فیلمی مانند آن بسازد.

صالح درباره ادامه فعالیت سینمایی خود بعد از فیلم سفیر گفت: بعد از ساخت فیلم سفیر قصد داشتم فیلم مختار را بسازم اما در آن زمان یعنی سالهای ۶۳ و ۶۴ مسئولان صدا و سیما و ارشاد معتقد بودند که مختار شخصیت مسئله‌داری در تاریخ اسلام است و نمی‌توان فیلم وی را ساخت.

وی ادامه داد: فیلم سفیر در آن زمان مورد توجه مسئولان قرار گرفت و حتی مقام معظم رهبری که در آن زمان رئیس جمهور بودند به من پیشنهاد کردند که فیلم زید ابن علی فرزند امام سجاد(ع) را بسازم و حتی فیلمنامه فیلم را آماده کردم اما متاسفانه زمانی که فیلمنامه آماده شد ضرغامی از ارشاد رفته بود و دیگر از ساخت فیلم حمایت نشد.

کارگردان فیلم سفیر ادامه داد: این روند ادامه داشت تا اینکه سال ۷۵ پیشنهاد ساخت سریال شیخ مفید به من داده شد. در این سال ساخت سریال آغاز شد اما بعد از پایان ۸۰ درصد از مراحل ساخت به ما فشار آوردند که باید سریع کار جمع شود. لذا من از کار کناره گیری کردم و ادامه سریال را دستیارم سیروس مقدم برعهده گرفت و وی نیز ۲۲ قست سریال را آماده کرد و تحویل صدا و سیما داد. اما صدا و سیما سریال را نپسندید.

وی ادامه داد: ۱ سال بعد و با آمادن علی لاریجانی با صدا و سیما از من مجدد تقاضا شد که این سریال را اصلاح کنم. لذا من بدون آنکه تصاویر جدیدی فیلمبرداری کنم با استفاده از تدوین و مونتاژ یک سریال ۱۵ قسمتی را آماده کردم و تحویل صدا و سیما دادم همچنین بخش کودکی شیخ مفید را که حوزه علمیه قم به علت استفاده نادرست از یک کاراکتر به جای شخصیت شیخ مفید با آن مخالف بود حذف کردیم اما بعد آن را در قالب یک فیلم برای گروه کودک آماده کرده و پخش شد.

وی ادامه داد: بعد از فیلم سفیر در حوزه سینما فیلم مرگ پلنگ را ساختم اما متاسفانه به دلیل اختلافاتی که بین انوار و تهیه کننده فیلم به وجود آمد آن فیلم هم مورد بی‌مهری قرار گرفت و انوار تهیه کننده فیلم را بسیار اذیت کرد.

وی بااشاره به اینکه مردم به فیلم سفیر لطف دارند، گفت: آنچه که ما در فیلم سفیر سعی کردیم انجام دهیم استفاده از تکنیکهای به روز سینما بود. به قول دوستان من در ساخت فیلم بسیاری آدم سختگیری هستم و معتقدم در فیلم‌های تاریخی و دینی آنچه که از خود داستان مهم‌تر است تکنیکی است که در خود فیلم استفاده می‌شود.

کارگردان فیلم سینمایی سفیر با اشاره به اینکه از سال ۸۲ تا امروز دیگر در عرصه سینما فعال نیست، گفت: به جز یک فیلمی که در اصفهان ساخته‌ام و متاسفانه از ساخت آن پشیمان هستم، کار دیگری انجام نمی‌دهم زیرا من فردی نیستم که با مناسبات امروز بتوانم فیلم بسازم. از آدم‌هایی نیستم که یک فیلمنامه را بردارم و زیر بغل خود بزنم و از پله‌های ادارات بالا و پایین بزنم و خواهش کنم که بگذارند من فیلم بسازم.

وی ادامه داد: من در طول ساخت فیلم‌ها نیز به هیچ عنوان در مسائل مادی دخالت نمی‌کردم و معتقدم که فقط کارگردانی هستم که باید در عرصه کارگردانی فعالیت کنم. اینکه امروز یک فیلمنامه نویس فیلمنامه‌اش رابه ارشاد بدهد و ۸ نفر راجع به آن نظر بدهند درست نیست بلکه باید فقط یک نفر راجع به آن نظر بدهد.

صالح افزود: من هم اکنون چند سالی است که از تهران نیز رفته‌ام و در مازندران زندگی می‌کنم. سینما را کنار گذاشتم اما متاسفانه بعضی‌ها به خاطر سکوت من مطالبی راجع به سفیر و نحوه ساخت آن بیان می‌کنند که به هیچ عنوان درست نیست زیرا من در کارگردانی فیلم اجازه دخالت به هیچ فردی را نمی‌دادم.